Tìm hiểu chi tiết về lưu trữ tế bào gốc ngoại viện

Tế bào gốc là loại tế bào nguyên thủy có khả năng biến đổi thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Loại tế bào đặc biệt này có thể dùng để hỗ trợ điều trị đến hơn 80 bệnh khác nhau, trong đó có những bệnh lý hết sức nghiêm trọng. Đây là lý do ngày càng có nhiều người muốn lưu trữ tế bào gốc ngoại viện. Bạn đã biết gì về phương pháp lưu trữ tế bào gốc này?

Tế bào gốc khác gì so với các tế bào khác trên cơ thể?

Như chúng ta đã biết, cơ thể con người được tạo ra từ hàng ngàn tỷ tế bào khác nhau. Mỗi tế bào lại có một nhiệm vụ, chức năng cụ thể như tế bào xương, tế bào gan, tế bào tim, tế bào da… Tuy nhiên, tế bào gốc là loại tế bào chưa có vai trò cụ thể hay còn được gọi là tế bào nguyên thủy. Đặc điểm quan trọng nhất của nó là có thể trở thành hầu hết các loại tế bào (khoảng hơn 200 loại) được yêu cầu. Đây là lý do nó có thể được ứng dụng để thay thế các tế bào bị mất đi hoặc tổn thương trong cơ thể.

Vậy tế bào gốc lấy từ đâu? Trong nghiên cứu, nguồn gốc chính của tế bào gốc là lấy từ phôi được thụ tinh trong ống nghiệm, từ tủy xương, từ máu cuống rốn của thai nhi. Trong số các loại trên, tế bào gốc thu thập từ máu cuống rốn được đánh giá là có cả số lượng và chất lượng cao hơn cả. Tế bào gốc dây rốn được thu thập từ máu, mô dây rốn và bánh nhau sau khi trẻ sơ sinh chào đời.

Lưu trữ tế bào gốc ngoại viện là gì?

Chính vì khả năng đặc biệt của mình, tế bào gốc được thu thập và lưu trữ để điều trị các bệnh lý nghiêm trọng. Toàn bộ quá trình thu thập, xử lý, bảo quản lạnh tế bào gốc được gọi là lưu trữ tế bào gốc. Lưu trữ tế bào gốc ngoại viện là quá trình thu thập, vận chuyển, xử lý và bảo quản tế bào gốc từ nơi lấy tế bào gốc đến các trung tâm lưu trữ hay ngân hàng mô. Thông thường, quá trình này diễn ra từ bệnh viện phụ sản nơi trẻ sơ sinh chào đời đến các trung tâm, ngân hàng lưu trữ tế bào gốc được Bộ Y tế cấp phép.

Khi lưu trữ tế bào gốc ngoại viện, mẫu tế bào gốc thu thập được sẽ được bảo quản nghiêm ngặt và vận chuyển trong các thiết bị đặc biệt, đạt chuẩn để bảo toàn nguyên vẹn chất lượng của tế bào gốc, ngăn ngừa sự hư hỏng về cấu trúc của tế bào gốc. Kỹ thuật bảo quản lạnh ở nhiệt độ -196°C sẽ giúp lưu trữ và làm chậm quá trình sinh hóa ở mẫu tế bào. Từ đó có thể đảm bảo mẫu tế bào gốc không bị tổn thương hay bị chết đi.

Các trung tâm lưu trữ tế bào gốc hay ngân hàng mô sẽ có các quy định và quy trình khác nhau về lưu trữ tế bào gốc ngoại viện. Thông thường, các sản phụ sẽ được tư vấn về việc lưu trữ tế bào gốc cuống rốn và cần đưa ra quyết định trước tuần thai thứ 34. Khi đó, họ có thể chủ động lựa chọn nơi lưu trữ tế bào gốc cho con.

Ý nghĩa của việc lưu trữ tế bào gốc ngoại viện

Lưu trữ tế bào gốc ngoại viện được thực hiện chuẩn quy trình, đúng cách, đạt chuẩn sẽ hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng. Đặc biệt, tế bào gốc tạo máu thu thập từ cuống rốn được lưu trữ đúng quy trình, chuẩn chất lượng rất hữu ích trong quá trình điều trị các bệnh lý mà trẻ và người cùng huyết thống mắc phải.

Các gia đình có vấn đề về di truyền hoặc tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh di truyền nào đó có thể điều trị bằng tế bào gốc, việc lưu trữ tế bào gốc cuống rốn khi con mới chào đời là vô cùng cần thiết. Có khoảng hơn 80 căn bệnh khác nhau có thể điều trị bằng cấy ghép tế bào gốc. Trong đó có những bệnh cực kỳ nguy hiểm như: Bệnh bạch cầu, ung thư tủy xương, ung thư máu, bệnh tự miễn, rối loạn tăng sinh tủy… Thậm chí, gia đình hoàn toàn có thể hiến tặng tế bào gốc cho các bệnh nhân khác như một cử chỉ nhân đạo tương tự như hiến thận.

Tế bào gốc vô cùng quý giá và xứng đáng được lưu trữ trong khoảng thời gian dài. Để sử dụng dịch vụ lưu trữ tế bào gốc ngoại viện, các bậc cha mẹ khi chuẩn bị sinh con có thể chọn sinh ở một bệnh viện có liên kết với một ngân hàng mô hay trung tâm tế bào gốc nào đó. Ngoài ra, một số bệnh viện quốc tế cũng có dịch vụ lưu trữ tế bào gốc tại viện.

Lưu trữ tế bào gốc ngoại viện diễn ra như thế nào?

Khi lựa chọn nơi sinh là bệnh viện không có dịch vụ lưu tế bào gốc dây rốn nhưng lại có liên kết với ngân hàng mô hay trung tâm lưu trữ tế bào gốc, thì chính các ngân hàng mô hay trung tâm đó sẽ gửi dụng cụ thu thập đến nơi sinh của sản phụ.

Sau khi sản phụ sinh, máu cuống rốn, mô dây rốn của trẻ sơ sinh sẽ được thu thập đúng quy trình và kỹ thuật ngay sau khi bác sĩ sản khoa kẹp và cắt dây rốn. Quá trình thu thập mẫu này hoàn toàn vô hại với cả mẹ lẫn con. Các mẫu máu và mô này sẽ được lưu trữ trong các túi chuyên dụng. Sau đó, các mẫu này lại được vận chuyển đến ngân hàng mô hay trung tâm tế bào gốc mà gia đình đã đăng ký từ trước bằng thiết bị vận chuyển chuyên dụng.

Bước tiếp theo của quy trình lưu trữ tế bào gốc ngoại viện là máu và mô dây rốn sẽ được sàng lọc bệnh lý hoặc các rối loạn khác. Nếu các mẫu thu thập đạt chuẩn chất lượng sẽ được xử lý, đông lạnh để lưu trữ lâu dài đến khi cần dùng.

Sau khi được đông lạnh ở nhiệt độ phù hợp và được lưu trữ trong các thiết bị đạt chuẩn, tế bào gốc có thể tồn tại trong thời gian dài. Sau khi được đông lạnh, hoạt động của tế bào ngừng lại nên bảo đảm được tính toàn vẹn của tế bào gốc. 

Quy trình lưu trữ tế bào gốc ngoại viện cần được thực hiện chuẩn khoa học, nghiêm ngặt trong điều kiện vô trùng. Cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các viện phụ sản, phòng sinh, phòng mổ và các ngân hàng mô, các trung tâm lưu trữ. Hy vọng với những thông tin trên đây, bạn đã có thể hiểu rõ hơn về phương pháp lưu trữ tế bào gốc ngoại viện để có thể lựa chọn dịch vụ này khi con mình chào đời. 

Xem thêm: Tế bào gốc trung mô từ dây rốn: Nguồn gốc, ưu điểm và ứng dụng