Tế bào gốc lấy từ đâu? Một số nguồn tế bào gốc

Tế bào gốc đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển, tái tạo, và sửa chữa cơ thể. Chúng được coi là nguồn tài nguyên quan trọng trong nghiên cứu y học, có tiềm năng lớn trong điều trị các bệnh lý và phục hồi mô bị tổn thương.

Tế bào gốc là gì?

Cơ thể chúng ta được hình thành từ sự kết hợp của hàng tỷ tế bào, mỗi tế bào có chức năng và nhiệm vụ riêng. Đa số các tế bào đã chuyên biệt, chỉ thực hiện một nhiệm vụ cụ thể như tế bào hồng cầu mang oxy khắp cơ thể, nhưng chúng không thể tái tạo bản thân. Tế bào gốc là loại tế bào đặc biệt có khả năng biến hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể.

Trong môi trường thích hợp, tế bào gốc có khả năng chia thành các tế bào con. Các tế bào con này có thể trở thành tế bào gốc mới, quá trình này được gọi là tự đổi mới, hoặc chúng có thể chuyển hóa thành các tế bào chuyên biệt khác nhau, mỗi loại có chức năng rõ ràng hơn. Chẳng hạn, chúng có thể trở thành tế bào máu, tế bào não, tế bào cơ tim hoặc tế bào xương.

Ngoài các loại tế bào gốc, không có tế bào nào khác trong cơ thể có khả năng tự nhiên tạo ra các loại tế bào mới. Tế bào đã chuyên biệt không thể tái tạo thành các loại tế bào khác ngoài các cách thông qua quá trình phức tạp của việc sử dụng tế bào gốc.

Tính đặc biệt của tế bào gốc không chỉ nằm ở khả năng tái tạo mà còn ở khả năng chuyển hóa thành các loại tế bào khác nhau, làm cho chúng trở thành một yếu tố quan trọng trong nghiên cứu y học và các ứng dụng trong điều trị bệnh. Sức mạnh này của tế bào gốc đã mở ra cánh cửa cho nhiều tiềm năng trong việc điều trị các bệnh lý và thậm chí cả trong việc đặt nền móng cho công nghệ tế bào gốc để tái tạo và phục hồi các cơ quan và mô trong cơ thể.

Tế bào gốc lấy từ đâu? Một số nguồn tế bào gốc

Có ba nguồn chính của tế bào gốc mà các nhà nghiên cứu đã phát hiện:

Tế bào gốc phôi (Embryonic stem cell)

Các tế bào gốc phôi được lấy từ phôi đã được thụ tinh trong ống nghiệm và không bao giờ được cấy vào tử cung của phụ nữ. Chúng được tặng từ nguồn hiến tặng và có khả năng sống và phát triển trong môi trường nhất định trong phòng thí nghiệm. Đây là tế bào gốc đa năng, có thể phân chia thành nhiều loại tế bào gốc khác hoặc trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Sự linh hoạt này giúp chúng có thể được sử dụng để tái tạo hoặc sửa chữa các mô và cơ quan bị bệnh.

Tế bào gốc trưởng thành (Adult stem cell)

Tế bào gốc trưởng thành là nhóm tế bào gốc được tìm thấy ở các mô trưởng thành như tủy xương hoặc chất béo. So với tế bào gốc phôi, chúng có khả năng hạn chế hơn để tạo ra các loại tế bào khác nhau. Trước đây, nghiên cứu cho rằng chúng chỉ có thể tạo ra các loại tế bào tương tự. Tuy nhiên, mới đây, các nghiên cứu chỉ ra rằng chúng có khả năng tạo ra nhiều loại tế bào khác nhau hơn, điển hình là khả năng của tế bào gốc tủy xương sinh ra cả tế bào cơ xương và tim. Những nghiên cứu này đang được thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra độ an toàn và hiệu quả ở người, đặc biệt ở những người mắc bệnh thần kinh hoặc tim.

Tế bào gốc thai (Fetal stem cell)

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy tế bào gốc trong nước ối và máu cuống rốn của thai nhi. Những tế bào gốc này cũng có khả năng chuyển hóa thành các tế bào chuyên biệt khác.

Các nghiên cứu về tế bào gốc đã mở ra nhiều tiềm năng trong việc điều trị bệnh lý và phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, việc nghiên cứu và áp dụng trong thực tế vẫn còn đang phải đối mặt với nhiều thách thức đạo đức, pháp lý và khoa học.

Chức năng của tế bào gốc

Nghiên cứu về tế bào gốc có tiềm năng đem lại những lợi ích quan trọng sau:

Tăng hiểu biết về cơ chế bệnh lý

Qua quá trình quan sát tế bào gốc trưởng thành chuyển hóa thành các loại tế bào trong cơ tim, xương, hệ thống thần kinh và các mô khác, các nhà nghiên cứu có cơ hội hiểu rõ hơn về cách bệnh phát triển và hoạt động cơ bản của chúng.

Tạo tế bào khỏe mạnh để thay thế tế bào bị tổn thương (y học tái sinh)

Tế bào gốc có khả năng biến đổi thành các tế bào cụ thể như tế bào cơ tim, tế bào máu, hoặc tế bào thần kinh. Chúng có thể được sử dụng để tái tạo và sửa chữa các mô bị tổn thương hoặc bị hỏng trong cơ thể. Những người bị chấn thương cột sống, bệnh tiểu đường loại 1, Parkinson, Alzheimer, các vấn đề tim mạch, đột quỵ, bỏng, ung thư và viêm khớp có thể được hưởng lợi từ các liệu pháp tế bào gốc.

Thử nghiệm thuốc mới về độ an toàn và hiệu quả

Tế bào gốc cũng có vai trò trong việc kiểm tra độ an toàn và hiệu quả của các loại thuốc mới trước khi áp dụng cho người. Ví dụ, việc tạo tế bào thần kinh để kiểm tra một loại thuốc mới cho bệnh thần kinh có thể giúp xác định liệu loại thuốc này có ảnh hưởng tiêu cực đến các tế bào không và liệu chúng có bị tổn thương không.

Những tiến bộ trong nghiên cứu tế bào gốc mở ra nhiều triển vọng trong việc điều trị và phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, việc áp dụng và thực hiện trong thực tế vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm cả khía cạnh đạo đức, pháp lý và khoa học.

Xem thêm:

• Phương pháp điều trị bại não bằng tế bào gốc có ưu, nhược điểm gì?
• Ứng dụng phương pháp nâng ngực bằng tế bào gốc từ máu