Tình trạng viêm phổi liên quan đến thở máy và những điều cần biết

Viêm phổi liên quan đến máy thở là căn bệnh nhiễm khuẩn nặng và phổ biến nhất trong tất cả các loại nhiễm khuẩn bệnh viện. Đây cũng là nguyên nhân làm kéo dài thời gian điều trị và tăng chi phí nằm viện của bệnh nhân. Vậy lý do mắc bệnh lý này là gì? Hãy cùng chúng tôi theo dõi trong bài viết dưới đây!

Máy thở là dụng cụ y khoa có ảnh hưởng trực tiếp đến các bệnh nhân đang điều trị bệnh viêm phổi.

Khái niệm viêm phổi liên quan đến thở máy

Viêm phổi liên quan đến thở máy là một biến chứng thường gặp tại các khoa hồi sức, xảy ra ở 9% đến khoảng 25% đối với đối tượng là các bệnh nhân được đặt ống nội khí quản kéo dài hơn 48 giờ và thường xuyên thực hiện thông khí cơ học. Tại các nước Châu Âu, tỷ lệ tử vong do viêm phổi thở máy dao động từ 24% đến khoảng 50% và có nơi con số lên đến 76%. 

Theo thông tin từ một tổ chức y tế của Hoa Kỳ năm 2005 thì bệnh viêm phổi liên quan đến máy thở là tình trạng bệnh nhân mắc viêm phổi sau một khoảng thời gian ngắn từ khi được đặt ống nội khí quản và thông khí nhân tạo. Viêm phổi liên quan thở máy thường khởi phát rất sớm, thông thường thời gian khởi phát là sau 3 đến 4 ngày kể từ khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.

Viêm phổi liên quan đến thở máy là tình trạng thường gặp hiện nay

Cơ chế gây bệnh viêm phổi thở máy

Bộ máy hô hấp của con người có cơ chế tự bảo vệ khỏi các tác nhân gây bệnh, có thể kể đến như: Cấu trúc giải phẫu ở vùng họng, các phản xạ như ho, tiết dịch phế quản, lớp vi nhung mao ở bề mặt, các tế bào và hệ thống miễn dịch,... Khi các cơ chế này hoạt động ổn định và có sự phối hợp tốt với nhau sẽ hạn chế sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh, ngược lại khi cơ chế này bị suy giảm sẽ xảy ra tình trạng viêm phổi.

Việc đặt ống nội khí quản trong quá trình điều trị tại bệnh viện sẽ làm phá vỡ cấu trúc tự bảo vệ của vùng họng, ngoài ra còn làm cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào phổi thông qua dịch ứ đọng trong ống nội khí quản. Hơn nữa trong lúc điều trị, các bệnh nhân thường nằm ngửa, điều này sẽ càng làm gia tăng khả năng hít phải chất độc, không tốt cho hệ hô hấp và dễ gây nên các bệnh lý.

Các yếu tố gây bệnh viêm phổi thở máy

Yếu tố tạo ra nguy cơ viêm phổi liên quan đến thở máy có thể được phân thành những nhóm sau:

• Yếu tố chủ quan từ phía bệnh nhân: Có thể do vấn đề tuổi tác, tình trạng dinh dưỡng chưa phù hợp, có bệnh lý nền như bệnh phổi mạn tính, gặp chấn thương đầu, từng thực hiện phẫu thuật ngực hoặc bụng trên, dùng thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài với số lượng lớn,...
• Các yếu tố khách quan thuộc bệnh viện: Cho bệnh nhân điều trị Bacbiturate lâu dài, tiến hành ức chế axit dạ dày, sử dụng kháng sinh với số lượng lớn kéo dài, thông khí nhân tạo cho bệnh nhân thường xuyên, thường xuyên thực hiện hút đờm, bệnh viện có khả năng chống nhiễm khuẩn kém,...

Ngoài ra còn có yếu tố xuất phát từ các thiết bị dụng cụ sử dụng trong điều trị như ống nội khí quản, thiết bị nội soi phế quản, đặt ống thông dạ dày,...

Viêm phổi liên quan đến thở máy xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Phương pháp điều trị viêm phổi thở máy

Người bệnh mắc viêm phổi liên quan đến thở máy thường là người đang được chỉ định chăm sóc tại khoa hồi sức - cấp cứu, nếu đang được chữa trị và chăm sóc dài ngày tại các cơ sở y tế khác thì cần sớm chuyển người bệnh đến khoa hồi sức của bệnh viện gần nhất để được theo dõi và chữa trị kịp thời.

Dựa trên cơ địa và biểu hiện lâm sàng, trước khi vận chuyển cần phải chỉ định sớm kháng sinh liều đầu tiên cho bệnh nhân. Tên, liều dùng và thời gian sử dụng thuốc kháng sinh cụ thể phải được ghi đầy đủ trong tóm tắt bệnh án chuyển viện hoặc giấy chuyển viện.

Ngoài ra, các bác sĩ sẽ phải đánh giá cụ thể tình trạng hô hấp của người bệnh để có thể chỉ định phương thức thở máy sao cho phù hợp. Trong quá trình di chuyển phải đảm bảo tình trạng hô hấp, mạch và huyết áp ổn định.

Một số cách điều trị cơ bản mà bệnh nhân và người nhà cần nắm là:

• Sử dụng kháng sinh đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý dùng thuốc khi chưa có kê đơn của bác sĩ.
• Có chế độ chăm sóc và chế độ thở máy hợp lý, không nên lạm dụng máy thở.
• Đảm bảo cân bằng nước, điện giải, kiềm cho cơ thể bệnh nhân.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý thông qua nuôi dưỡng bằng ống thông dạ dày và nuôi dưỡng đường tĩnh mạch. Mỗi ngày phải đảm bảo cung cấp đủ năng lượng từ 2000 - 2500 calo và ưu tiên nuôi dưỡng qua đường tự nhiên.
  Sử dụng thuốc kháng sinh là một cách để điều trị viêm phổi liên quan đến máy thở

Viêm phổi liên quan đến thở máy là một bệnh lý khá nguy hiểm, ảnh hưởng nhiều đến đời sống và sức khỏe của bệnh nhân. Gia đình cần có chế độ ưu tiên chăm sóc người bệnh để giúp họ có thể vượt qua nỗi đau về thể xác lẫn tinh thần. Cảm ơn đã theo dõi và hy vọng nhận được sự ủng hộ của bạn đọc ở các bài viết tiếp theo!

Lan Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp