Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Minh Thy
05/12/2025
Mặc định
Lớn hơn
"Buổi tối ăn cơm có mập không?" là thắc mắc phổ biến của rất nhiều người. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết thành phần dinh dưỡng của cơm, ảnh hưởng của việc ăn cơm vào buổi tối đối với sức khỏe, đồng thời đưa ra các khuyến nghị giúp bạn cân bằng giữa thưởng thức bữa ăn ngon và duy trì vóc dáng.
Nhiều nghiên cứu cho thấy carbohydrate trong cơm là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, nhưng nếu tiêu thụ quá mức, đặc biệt vào buổi tối và kết hợp với lối sống ít vận động có thể làm tăng nguy cơ tích mỡ và tăng cân theo thời gian.
Ăn cơm buổi tối chỉ gây béo khi bạn ăn quá nhiều, ăn trễ hoặc kết hợp sai cách. Mỗi bát cơm cung cấp khoảng 130 kcal - một lượng không quá cao so với nhu cầu năng lượng trong ngày. Tuy nhiên, nếu bạn ăn vượt mức cần thiết, đặc biệt vào buổi tối khi cơ thể ít vận động, năng lượng dư thừa dễ dàng chuyển thành mỡ thừa, nhất là vùng bụng.
Cơm trắng có chỉ số đường huyết cao, khiến đường máu tăng nhanh sau ăn. Nếu ăn nhiều vào buổi tối, điều này có thể làm bạn uể oải, khó ngủ và về lâu dài dễ gây kháng insulin, tiểu đường hoặc tăng cân mất kiểm soát. Ngược lại, nếu ăn khẩu phần hợp lý (khoảng 1 bát cơm nhỏ với người ít vận động), ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, diêm mạch, kết hợp cùng nhiều rau xanh và đạm nạc, cơm tối lại mang đến lợi ích: cung cấp năng lượng, hỗ trợ giấc ngủ và giảm cảm giác thèm ăn vặt về đêm.

Thói quen ăn cơm buổi tối có thể mang lại cả lợi ích và rủi ro tùy cách bạn lựa chọn khẩu phần và thời điểm. Hiểu rõ hai mặt này sẽ giúp bạn biết cách ăn cơm tối hợp lý hơn.
Cơm cung cấp năng lượng nhanh, giúp cơ thể phục hồi sau ngày dài. Ăn một lượng vừa phải còn hỗ trợ duy trì đường huyết ổn định, hạn chế cơn đói về đêm. Ngoài ra, cơm dễ tiêu hóa, đặc biệt với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, và khi kết hợp cùng rau xanh, đạm nạc sẽ mang lại bữa tối đủ chất, giúp cải thiện tâm trạng.
Ngược lại, ăn nhiều cơm trắng buổi tối dễ dẫn đến dư thừa calo, gây tăng cân. Do có chỉ số đường huyết cao, cơm trắng làm đường máu tăng nhanh, lâu dài có thể dẫn đến kháng insulin. Ăn muộn hoặc quá gần giờ ngủ còn gây đầy bụng, khó ngủ và tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa.
Carbohydrate từ cơm trắng hấp thu rất nhanh, làm glucose trong máu tăng đột biến. Điều này đặc biệt bất lợi với người có nguy cơ tiểu đường. Thay thế cơm trắng bằng gạo lứt hoặc ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp quá trình hấp thu chậm hơn, giữ đường huyết ổn định và hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Thời gian ăn tối là một yếu tố quan trọng mà nhiều nghiên cứu đã tìm hiểu, góp phần giải thích vì sao ăn cơm vào buổi tối có thể dẫn đến tăng cân. Các chuyên gia khuyến nghị nên ăn bữa tối sớm, thời điểm ăn tối tốt nhất từ khoảng 18h đến 21h, với thời điểm lý tưởng nhất là vào khoảng 18h30. Ăn tối sớm giúp cơ thể có đủ thời gian để tiêu hóa thức ăn trước khi đi ngủ, giảm khả năng lưu trữ calo dưới dạng chất béo.
Một số lợi ích của việc ăn tối sớm bao gồm:
Ngược lại, ăn tối muộn, đặc biệt là sau 21h, có thể gây rối loạn quá trình tiêu hóa và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về chuyển hóa. Điều này đặc biệt đúng với những người có lối sống ít vận động hay bị rối loạn nội tiết. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc duy trì một thói quen ăn tối đúng giờ giúp cải thiện hiệu quả tiêu hóa và hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả hơn.

Ngoài việc điều chỉnh giờ ăn tối, thay đổi lựa chọn thực phẩm cũng là một yếu tố quan trọng để duy trì cân nặng ổn định. Hãy xem xét việc thay thế cơm trắng bằng các loại ngũ cốc có chỉ số glycemic thấp và giàu chất xơ. Các lựa chọn thay thế bao gồm gạo lứt, hạt diêm mạch hay thậm chí là quinoa (hạt diêm mạch), tất cả đều có lợi cho hệ tiêu hóa và giúp duy trì mức đường huyết ổn định.
Dưới đây là một số gợi ý thực đơn bữa tối lành mạnh:
Bạn cũng có thể thay đổi khẩu vị bằng cách kết hợp các món ăn truyền thống với các nguyên liệu lành mạnh khác. Ví dụ, thay vì ăn cơm trắng cùng với món xào dầu mỡ, hãy sáng tạo thêm các món canh nóng hổi, rau luộc và một ít protein từ thịt nạc hoặc đậu phụ. Cách này không chỉ giúp cân bằng dinh dưỡng mà còn tạo ra sự đa dạng trong bữa ăn, giúp cơ thể tránh được cảm giác nhàm chán và thiếu hụt dưỡng chất.

"Buổi tối ăn cơm có mập không?" không có một câu trả lời tuyệt đối vì nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lượng cơm ăn, thời gian ăn, chế độ dinh dưỡng tổng thể và mức độ hoạt động thể chất của mỗi người. Cơm vẫn là một phần quan trọng trong chế độ ăn của người Việt, nhưng cần được kết hợp thông minh với rau xanh, đạm nạc và lối sống năng động. Bằng cách duy trì thói quen ăn tối lành mạnh, bạn không chỉ kiểm soát được cân nặng mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể và chất lượng giấc ngủ mỗi ngày.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Hồng Nhung
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.