Mách bạn cách phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại dễ dàng

Mắc bệnh trĩ sẽ gây ra sự bất tiện và khó chịu đáng kể. Nhận biết sớm tình trạng và lựa chọn biện pháp điều trị thích hợp là rất quan trọng để quản lý bệnh hiệu quả.

Trĩ là gì?

Bệnh trĩ, thường được gọi là trĩ, là một tình trạng bệnh lý được đặc trưng bởi sự giãn nở quá mức của các tĩnh mạch ở mô xung quanh hậu môn. Tình trạng này dẫn đến ứ trệ, sưng tấy, khó chịu, thường kèm theo cảm giác đau rát.

Thống kê đáng ngạc nhiên từ Hiệp hội Hậu môn Việt Nam tiết lộ rằng, có đến 55% dân số Việt Nam bị bệnh trĩ vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Ngoài ra, những người từ 40 tuổi trở lên chiếm khoảng 60 - 70% những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Những con số này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và giải quyết tác động của bệnh trĩ đối với sức khỏe của chúng ta.

Về mặt giải phẫu, bệnh trĩ được phân thành hai loại: trĩ nội và trĩ ngoại, mỗi loại có những đặc điểm và triệu chứng riêng biệt.

Trĩ nội

Những búi trĩ nằm trong trực tràng, trong các cụm tĩnh mạch. Trĩ nội có xu hướng chảy máu và bệnh thường biểu hiện khó chịu nhẹ hơn là đau dữ dội. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, búi trĩ nội sưng tấy có thể lòi ra ngoài hậu môn, dẫn đến tình trạng sa búi trĩ.

Trĩ ngoại

Như tên cho thấy, bệnh trĩ ngoại phát triển trong các tĩnh mạch xung quanh hậu môn. Loại trĩ này thường gây ngứa ngáy, sưng tấy và có cảm giác đau rát. Sự hiện diện của cục máu đông trong búi trĩ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

Cần lưu ý rằng nếu không được điều trị, bệnh trĩ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của một cá nhân. Những biến chứng này có thể gây hậu quả trực tiếp đến các hoạt động hàng ngày, gây khó chịu về thể chất và đau khổ về tinh thần.

Mặc dù bản thân bệnh trĩ có thể không gây ra mối đe dọa đáng kể nào, nhưng các biến chứng liên quan đến tình trạng này có thể gây suy nhược. Một số rủi ro tiềm ẩn bao gồm:

• Huyết khối: Cục máu đông có thể phát triển bên trong trĩ ngoại, dẫn đến tình trạng gọi là trĩ huyết khối. Sự xuất hiện này tăng cường đau đớn và khó chịu và có thể cần can thiệp y tế.
• Sa tử cung: Khi trĩ nội phát triển to và nhô ra ngoài hậu môn, chúng dễ bị sa. Tình trạng này có thể gây khó chịu đáng kể, cản trở nhu động ruột và cần được chăm sóc y tế để quản lý thích hợp.
• Tắt/nghẹt trĩ nội: Trong một số ít trường hợp, trĩ nội có thể bị tắc hoặc nghẹt. Tình trạng này xảy ra khi nguồn cung cấp máu cho búi trĩ bị cắt, dẫn đến đau dữ dội và tổn thương mô. Can thiệp y tế ngay lập tức là rất quan trọng để tránh các biến chứng nặng hơn.

Để giải quyết bệnh trĩ hiệu quả, điều quan trọng là tìm kiếm lời khuyên y tế kịp thời và lựa chọn điều trị thích hợp. Thay đổi lối sống, chẳng hạn như tăng lượng chất xơ, giữ nước và thực hành thói quen đi vệ sinh tốt, có thể giúp giảm bớt các triệu chứng và ngăn ngừa bệnh trĩ bùng phát. Các loại thuốc không kê đơn, bao gồm kem bôi và thuốc mỡ, có thể giúp giảm đau tạm thời. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, các thủ tục y tế, chẳng hạn như thắt dây cao su hoặc can thiệp phẫu thuật, có thể được khuyến nghị.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ, cả bên trong và bên ngoài, có thể do nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.

Lối sống và thói quen

Thói quen hàng ngày và lựa chọn lối sống của chúng ta đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh trĩ. Công việc ngồi lâu hoặc ít vận động, hoạt động thể chất cường độ cao trong thời gian dài và thường xuyên trì hoãn việc đi vệ sinh đều có thể góp phần làm giảm lưu thông máu ở vùng hậu môn, dẫn đến bệnh trĩ.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Thực phẩm chúng ta tiêu thụ có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tiêu hóa, bao gồm cả sự xuất hiện của bệnh trĩ. Chế độ ăn ít chất xơ và các vitamin thiết yếu, cùng với việc ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn và nhiều dầu mỡ, có thể góp phần gây táo bón, nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh trĩ. Lượng chất xơ không đủ sẽ làm cơ thể mất đi các chất tạo khối cần thiết cho nhu động ruột trơn tru, làm tăng căng thẳng cho các tĩnh mạch trực tràng.

Bệnh đường ruột

Một số điều kiện ảnh hưởng đến ruột có thể làm tăng khả năng phát triển bệnh trĩ. Tiêu chảy kéo dài, hội chứng kiết lỵ và viêm đại tràng là những ví dụ về bệnh đường ruột có thể làm hỏng tĩnh mạch và thành ruột, dẫn đến sự xuất hiện của bệnh trĩ ở một số lượng lớn người.

Mang thai, sinh con và lão hóa

Quá trình mang thai và sinh nở tạo thêm áp lực lên vùng hậu môn trực tràng khiến bà bầu dễ mắc bệnh trĩ. Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai, kết hợp với sự căng thẳng về thể chất khi mang em bé, có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh trĩ. Hơn nữa, khi chúng ta già đi, hệ thống tiêu hóa của chúng ta có thể trở nên kém hiệu quả hơn, khiến chúng ta dễ bị táo bón và các yếu tố góp phần khác gây ra bệnh trĩ.

Phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại

Phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ là rất quan trọng để xác định sớm và quản lý thích hợp tình trạng phổ biến này. Cho dù bạn đang bị trĩ nội hay ngoại, việc nhận biết các dấu hiệu đặc biệt cũng như phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại sẽ có ích trong việc điều trị hiệu quả.

Các dấu hiệu và triệu chứng chung của bệnh trĩ

Bệnh trĩ biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, với một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Chảy máu trực tràng hoặc hậu môn trong hoặc sau khi đi tiêu, thường kèm theo máu tươi.
• Tiết dịch nhầy liên tục, dẫn đến cảm giác ẩm ướt, khó chịu, ngứa rát vùng hậu môn.
• Ngứa dai dẳng ở hậu môn, đặc biệt là khi đi vệ sinh.

Ngoài những triệu chứng chung này, trĩ nội và trĩ ngoại có những đặc điểm riêng biệt. Dựa trên đó, bạn có thể phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại một cách dễ dàng.

Phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại

Trĩ nội

Trĩ nội xảy ra khi các tĩnh mạch ở cuối trực tràng bị giãn ra, tạo thành các búi trĩ nhô ra bên trong thành niêm mạc. Ban đầu, những búi trĩ nội này có thể không sờ thấy hoặc nhìn thấy được. Tuy nhiên, khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn, chúng có thể sa ra ngoài khi đi tiêu, có thể sờ thấy và nhìn thấy rõ. Các triệu chứng sau đây là điển hình của bệnh trĩ nội:

• Tăng tiết chất nhầy.
• Chảy máu từ hậu môn ban đầu có thể không gây đau. Tuy nhiên, rặn quá mức khi đi tiêu có thể gây viêm nhẹ và ngứa, đặc biệt ở những người có nhiều dịch nhầy hậu môn.
• Cảm giác dai dẳng của việc đi ngoài không hoàn toàn mặc dù đã đi ngoài.

Trĩ nội nhỏ hơn rất khó phát hiện vì chúng không dễ sờ thấy hoặc nhìn thấy được. Theo thời gian, chúng có thể sa xuống trong quá trình căng thẳng, thể hiện các đặc điểm sau:

• Kích thước khác nhau dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
• Mềm mại khi chạm vào, có màu hơi đỏ hồng.
• Búi trĩ sa có xu hướng co rút trở lại vị trí ban đầu.

Trĩ ngoại

Trĩ ngoại hình thành xung quanh vùng hậu môn, nằm ngay bên ngoài hậu môn. Không giống như các đối tác bên trong của chúng, chúng có thể nhìn thấy và sờ thấy rõ hơn, ngay cả trong giai đoạn đầu.

Bệnh trĩ ngoại thường đi kèm với cơn đau, cơn đau tăng lên khi vùng bị ảnh hưởng cọ xát với quần áo hoặc khi ngồi lâu. Các triệu chứng điển hình của bệnh trĩ ngoại bao gồm:

• Ngứa và sưng quanh vùng da hậu môn.
• Có thể nhìn thấy và sờ thấy các khối u nổi xung quanh hậu môn.
• Chảy máu trong và sau khi đi tiêu, mặc dù ít phổ biến hơn so với bệnh trĩ nội.
• Thường xuyên đau và khó chịu ở vùng hậu môn.
• Tăng bài tiết chất nhầy hoặc có thể rò rỉ phân.
• Điều đáng chú ý là trĩ ngoại có thể giống như trĩ nội sa. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể bị kết hợp cả trĩ nội và trĩ ngoại, được gọi là trĩ hỗn hợp, dẫn đến nhiều triệu chứng hơn.

Cách phòng ngừa bệnh trĩ

Khi hiểu được nguyên nhân gây ra bệnh trĩ, dấu hiệu và cách phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại, chúng ta có thể chủ động áp dụng các biện pháp ngăn chặn sự xuất hiện của chúng và kiểm soát tình trạng bệnh một cách hiệu quả. Dưới đây là một số lời khuyên cần thiết:

Áp dụng chế độ ăn uống cân bằng

Đảm bảo thực đơn hàng ngày của bạn bao gồm đủ lượng chất xơ từ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Cung cấp đủ nước cho cơ thể và tránh tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn và nhiều dầu mỡ, những thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón và tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Duy trì lối sống lành mạnh

Kết hợp hoạt động thể chất thường xuyên vào thói quen của bạn để thúc đẩy lưu thông máu khỏe mạnh và ngăn ngừa ngồi lâu. Tránh rặn quá mức khi đi tiêu, vì nó có thể góp phần gây ra bệnh trĩ. Nghỉ giải lao từ các hoạt động ít vận động và kết hợp các bài tập kéo dài cũng có thể hữu ích.

Thực hành thói quen đi vệ sinh tốt

Tránh trì hoãn hoặc cố gắng kìm nén cảm giác muốn đi tiêu. Thiết lập một lịch trình thường xuyên và tạo ra một môi trường thoải mái trong phòng tắm. Nếu cần, hãy sử dụng một chiếc ghế đẩu để nâng cao bàn chân của bạn và đạt được vị trí tự nhiên hơn.

Tham vấn bác sĩ chuyên khoa

Nếu bạn gặp các triệu chứng dai dẳng hoặc khó chịu liên quan đến bệnh trĩ, hãy tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn các lựa chọn điều trị phù hợp. Họ có thể cung cấp các đề xuất được cá nhân hóa dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn.

Tóm lại, hiểu được nguyên nhân của bệnh trĩ giúp chúng ta đưa ra quyết định sáng suốt về lối sống, chế độ ăn uống và sức khỏe tổng thể của mình. Bằng cách áp dụng các thói quen lành mạnh, duy trì chế độ ăn uống cân bằng và tìm kiếm lời khuyên y tế khi cần thiết, chúng ta có thể ngăn ngừa và kiểm soát bệnh trĩ một cách hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm bớt lâu dài tình trạng phổ biến này. Hãy nhớ rằng, tiếp cận chủ động chính là chìa khóa để duy trì sức khỏe tiêu hóa tối ưu và ngăn ngừa sự khó chịu liên quan đến bệnh trĩ.