Trí tuệ cảm xúc: Chỉ số có vai trò lớn trong xã hội

Trí tuệ cảm xúc không chỉ liên quan đến khả năng đưa ra quyết định thông minh và xử lý tình huống một cách linh hoạt, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ, thành công trong công việc và trải nghiệm cuộc sống hạnh phúc.

Trí tuệ cảm xúc là gì?

Nhiều người vẫn chưa có hiểu biết sâu về khái niệm "trí tuệ cảm xúc" và thường nhầm lẫn với các khái niệm khác. Để giải thích một cách đơn giản, trí tuệ cảm xúc, hay còn được gọi là chỉ số EQ, là khả năng của một người trong việc nhận thức, kiểm soát và đánh giá cảm xúc.

Trí tuệ cảm xúc bao nhiêu là cao?

Để trả lời câu hỏi về mức độ EQ cao, chúng ta có thể tham khảo các mức độ EQ được nghiên cứu và phân loại như sau:

• EQ thấp: Điểm EQ dưới 84. Nhóm người này có khả năng hạn chế trong việc nhận biết và quản lý cảm xúc, thường gặp khó khăn trong việc hiểu và phản ứng đúng cách đối với cảm xúc của người khác.
• EQ trung bình: Điểm EQ từ 85 đến 115. Khoảng 68% dân số có mức EQ này. Ở mức này, con người có khả năng nhận biết và quản lý cảm xúc một cách tương đối. Tuy nhiên, cần phát triển và cải thiện kỹ năng xã hội và đồng cảm.
• EQ cao: Điểm EQ từ 116 đến 130. Nhóm người này có khả năng điều chỉnh và kiểm soát phản ứng của mình trong các tình huống khác nhau, xây dựng các mối quan hệ tốt.
• EQ xuất sắc: Điểm EQ từ 131 trở lên được coi là xuất sắc. Chỉ khoảng 2% dân số đạt được mức điểm này. Ở mức này, người có trí tuệ cảm xúc vượt trội, sử dụng trí tuệ cảm xúc để thúc đẩy suy nghĩ và hành vi thông minh.

Theo hệ thống phân loại này, người có EQ từ 116 trở lên được coi là có mức độ EQ cao. Để xác định mức độ EQ của bạn, bạn có thể tham khảo các bài kiểm tra EQ từ các đơn vị uy tín. Điều này sẽ giúp bạn đánh giá rõ mức độ EQ của mình và tìm cách phát triển EQ.

Trí tuệ cảm xúc có vai trò như thế nào?

Mặc dù chỉ số thông minh IQ vẫn đóng vai trò quan trọng, nhưng nó không đủ để đạt được thành công. Nghĩa là, những người có chỉ số IQ cao nhất không nhất thiết là những người thành công nhất. Thậm chí, nhiều người có chỉ số IQ rất cao và thành tích học tập xuất sắc vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, chẳng hạn như khó khăn trong việc tương tác xã hội, giao tiếp kém, ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống.

Sự kết hợp và cân bằng giữa trí tuệ cảm xúc EQ và trí tuệ IQ sẽ mang lại những giá trị tích cực cho cá nhân. Có thể nói rằng trí tuệ cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, bao gồm:

Trình độ học tập và năng suất làm việc

Khi môi trường xung quanh phức tạp, những người có chỉ số EQ cao biết cân bằng cảm xúc của mình và thậm chí có khả năng lãnh đạo người khác để cùng đạt được mục tiêu chung. Vì lý do này, nhiều nhà tuyển dụng đánh giá cao chỉ số EQ và coi nó như một yếu tố quan trọng tương đương với kỹ năng chuyên môn. Do đó, kiểm tra EQ đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn ứng viên phù hợp.

Sức khỏe thể chất

Không thể kiểm soát cảm xúc và không thể cân bằng trước những khó khăn và thử thách trong cuộc sống đồng nghĩa với việc không thể kiểm soát căng thẳng. Điều này có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe thể chất như suy giảm hệ miễn dịch, tăng huyết áp, tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Ngược lại, việc kiểm soát cảm xúc và căng thẳng tốt có thể giúp bảo vệ sức khỏe thể chất của bạn.

Tình trạng tinh thần

Những người có sự thông minh cảm xúc cao sẽ có khả năng kiểm soát cảm xúc của họ, giao tiếp hiệu quả, tư duy tích cực và sống một cuộc sống lạc quan và vui vẻ. Ngược lại, nếu không quản lý và kiểm soát cảm xúc tốt, tình trạng tinh thần sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, có nguy cơ cao mắc các vấn đề lo lắng quá mức và tăng khả năng mắc trầm cảm. Nếu tình trạng này kéo dài, bạn có thể cảm thấy cô đơn, tách biệt với mọi người và gây ra các vấn đề sức khỏe tâm lý nghiêm trọng hơn.

Xây dựng mối quan hệ

Bằng cách quản lý cảm xúc của mình và duy trì sự cân bằng, bạn cũng dễ dàng hiểu và chia sẻ với người khác, từ đó biết cách giao tiếp và xây dựng nhiều mối quan hệ trong công việc và cuộc sống.

Rèn luyện trí tuệ cảm xúc bằng cách nào?

Để phát triển trí tuệ cảm xúc, có thể tham khảo một số hướng dẫn sau đây:

• Tự điều khiển bản thân: Khi bị căng thẳng, thường khó để suy nghĩ một cách sáng suốt và đưa ra quyết định chính xác. Vì vậy, hãy học cách tiếp nhận những vấn đề gây khó chịu mà không để cảm xúc chi phối. Ví dụ, khi gặp phải tình huống gây tức giận, hãy cố gắng giữ im lặng hoặc tìm một không gian yên tĩnh để suy nghĩ và bình tĩnh. Điều này giúp bạn thích nghi với mọi tình huống, thay đổi hoàn cảnh và tránh những phản ứng tức thì.
• Tự nhận thức về cảm xúc của bản thân: Hãy dành thời gian để tự quan sát và kết nối với những cảm xúc sâu bên trong bạn. Từ đó, bạn có thể xác định những ưu điểm và hạn chế của bản thân, những mong muốn cá nhân, sự cân bằng trong tương tác với thế giới xung quanh và nhìn nhận ý nghĩa của từng khoảnh khắc quý giá trong cuộc sống.
• Quản lý mối quan hệ: Khi bạn có khả năng nhận thức và chia sẻ cảm xúc của mình, hiểu và đồng cảm với cảm xúc của người khác, bạn sẽ có thể tạo dựng và duy trì nhiều mối quan hệ tốt và bền vững trong cuộc sống.
• Giao tiếp phi ngôn ngữ: Giao tiếp không chỉ dựa trên từ ngữ mà còn thông qua ánh mắt, cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt, nụ cười, giọng điệu,... Đây là cách giúp bạn truyền đạt thông điệp một cách nhanh chóng và cải thiện mối quan hệ với mọi người trong cuộc sống.
• Tinh thần vui vẻ, hài hước: Yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hệ thần kinh, giảm căng thẳng và giúp bạn bình tĩnh trước nhiều vấn đề trong cuộc sống. Những người có chỉ số EQ cao thường sử dụng sự hóm hỉnh, hài hước để tạo niềm vui cho chính bản thân và những người xung quanh, giúp mọi người cảm thấy thoải mái hơn và có động lực để vượt qua khó khăn trong cuộc sống.
• Tận dụng mâu thuẫn: Cuộc sống đầy khác biệt và không ai tránh khỏi mâu thuẫn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những mâu thuẫn này có thể là cơ hội để bạn hiểu rõ hơn về những người xung quanh. Hãy rèn luyện để biết cách giải quyết mâu thuẫn một cách tích cực và xây dựng, để tạo sự gần gũi và xây dựng niềm tin giữa bạn và mọi người xung quanh.
• Thể hiện cảm xúc chân thành: Để người khác đối xử chân thành với bạn, bạn cũng cần trung thực với cảm xúc của mình. Tuy nhiên, hãy biểu hiện cảm xúc một cách tế nhị và khéo léo để không gây khó chịu hay tổn thương đối tác của bạn.

Ngoài ra, độ nhạy cảm với cảm xúc của người khác và khả năng đồng điệu với họ nhanh chóng và tinh tế là một khía cạnh quan trọng. Bạn có thể rèn luyện năng lực này bằng cách áp dụng các phương pháp sau:

• Hòa nhập và mở lòng để có cái nhìn toàn diện hơn và dễ dàng giải quyết các tình huống.
• Biết lắng nghe để hiểu, đồng cảm và thông cảm cho người khác.
• Hiểu được ngôn ngữ cơ thể của người khác. Khi giao tiếp, nắm bắt các biểu hiện khuôn mặt và cử chỉ của đối tác để hiểu rõ cảm xúc của họ.

Trí tuệ cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các mối quan hệ tốt và bền vững. Chỉ số EQ có thể được nâng cao nếu bạn thực sự muốn rèn luyện. Nếu bạn đã có chỉ số EQ cao, hãy tiếp tục phát huy nó để tạo sự cân bằng trong cuộc sống và đạt được nhiều thành công hơn.

Xem thêm: Các giải pháp chăm sóc sức khỏe tinh thần