Túi mật nằm ở đâu? Các bệnh lý túi mật phổ biến và dấu hiệu nhận biết

Hiểu được sự phức tạp của túi mật và vai trò quan trọng của nó trong quá trình tiêu hóa giúp chúng ta đưa ra quyết định sáng suốt xoay quanh các vấn đề về sức khỏe của mình. Bằng cách nuôi dưỡng túi mật và thúc đẩy hoạt động tối ưu của nó, chúng ta có thể mở khóa giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng cho cơ thể. 

Vị trí và vai trò của túi mật trong cơ thể

Trong cơ thể, túi mật đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tiêu hóa của chúng ta. Tuy nhiên, không nhiều người biết túi mật nằm ở đâu cũng như các dấu hiệu nhận biết các bệnh lý có liên quan đến túi mật.

Túi mật là một cơ quan nhỏ nhưng đáng chú ý nằm bên dưới thùy phải của gan ở vùng hạ sườn phải. Túi mật có hình dạng giống quả lê, thực hiện vô số chức năng góp phần vào sức khỏe tổng thể của chúng ta. 

Về cơ bản, túi mật đóng vai trò là nơi lưu trữ mật - một chất quan trọng do gan sản xuất. Mật, với màu vàng xanh đặc trưng và có vị đắng, có vai trò phân hủy chất béo, hỗ trợ hấp thu các chất dinh dưỡng và vitamin hòa tan trong chất béo. Bằng cách điều chỉnh dòng chảy của mật vào ống mật chủ, túi mật đảm bảo cung cấp tối ưu chất quý giá này trong quá trình tiêu hóa chất béo trong thực phẩm.

Bên trong túi mật, ống mật được chia thành ba phần rõ rệt: Đáy, thân và cổ. Phần trên của ống túi mật, nối túi mật với ống mật chung, có các van Heister. Các van này ngăn ống túi mật gấp lại, cho phép mật chảy trơn tru.

Thành phần chính của mật là muối mật, đóng vai trò then chốt trong quá trình phân hủy chất béo và nhũ hóa lipid. Những loại muối này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa chất béo mà còn hỗ trợ quá trình vận chuyển chất béo đã tiêu hóa qua thành ruột, tạo điều kiện vận chuyển các vitamin tan trong chất béo. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ của mình, khoảng 80-90% muối mật được tái hấp thu và quay trở lại gan qua đường máu, sau đó kích thích sản xuất nhiều mật hơn.

Ngoài muối mật, mật còn chứa nhiều thành phần thiết yếu khác như sắc tố mật, cholesterol và chất điện giải. Khi quá trình tiêu hóa không hoàn thành, mật sẽ quay trở lại túi mật thông qua ống túi mật. Tại đây, nó trải qua một quá trình cô đặc khi nước dần dần được loại bỏ. Do đó, khi chất béo đi vào tá tràng, túi mật sẽ co bóp để đẩy mật vào tá tràng, đảm bảo cung cấp ổn định cho quá trình tiêu hóa hiệu quả.

Các bệnh lý túi mật phổ biến

Các bệnh túi mật phổ biến có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chúng ta. Hiểu biết về các tình trạng này, nguyên nhân, triệu chứng và các lựa chọn điều trị sẵn có là điều cần thiết để phát hiện sớm, quản lý và phòng ngừa hiệu quả. 

Dưới đây là các bệnh lý liên quan đến túi mật thường gặp:

Viêm túi mật (viêm túi mật)

Viêm túi mật, đặc trưng bởi tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính của túi mật, có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị. Viêm túi mật mãn tính phát sinh từ các đợt viêm cấp tính kéo dài, dẫn đến tổn thương đáng kể và suy giảm chức năng của túi mật.

Sỏi ống mật chủ

Sự xuất hiện của sỏi mật trong ống mật chủ đặt ra một loạt thách thức. Những viên sỏi này có thể được tạo nên bởi các sắc tố mật, muối cholesterol và canxi, có thể cản trở dòng chảy bình thường của mật và dẫn đến các biến chứng.

Sỏi mật

Sỏi mật, những cặn nhỏ cứng hình thành trong túi mật, thường phát triển âm thầm trong vài năm mà không bị phát hiện. Tuy nhiên, khi các triệu chứng phát sinh, chúng thường biểu hiện như đau, nhiễm trùng hoặc viêm. Nếu không được giải quyết kịp thời, sỏi mật có thể phát triển về kích thước, có khả năng gây tắc nghẽn các đường dẫn ra khỏi túi mật.

Viêm túi mật không do sỏi

Viêm túi mật không do sỏi có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm chấn thương nặng, đại phẫu, bỏng, căng thẳng kéo dài, viêm gan A, tiểu đường, nhiễm trùng, nhịn ăn kéo dài hoặc xơ vữa động mạch. Những tình trạng này có thể góp phần gây viêm và rối loạn chức năng của túi mật, ngay cả khi không có sỏi mật.

Nhiễm trùng ống mật chủ

Tắc nghẽn ống mật chủ có thể dẫn đến nhiễm trùng, nếu không được điều trị sớm có thể lan rộng và gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng. Can thiệp nhanh chóng là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn và giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.

Áp xe túi mật

Viêm túi mật mãn tính không được điều trị hoặc quản lý không đầy đủ có thể dẫn đến hình thành áp xe túi mật. Những áp xe này xảy ra khi mô chết, vi khuẩn và tế bào bạch cầu tích tụ, gây ra rủi ro đáng kể. Đau bụng dữ dội là một triệu chứng phổ biến và nếu không được kiểm soát, nhiễm trùng có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể, đe dọa đến tính mạng.

Polyp túi mật

Sự phát triển mô bất thường trong túi mật có thể làm phát sinh polyp, có thể lành tính hoặc không gây ung thư. Mặc dù các polyp nhỏ thường gây ra rủi ro tối thiểu và có thể không cần cắt bỏ, nhưng các polyp lớn hơn có thể cần can thiệp phẫu thuật để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn hoặc sự phát triển của ung thư.

Vỡ túi mật

Mặc dù hiếm gặp, vỡ túi mật có thể xảy ra do biến chứng của sỏi mật và viêm túi mật. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt nếu lỗ thủng không được phát hiện, dẫn đến nhiễm trùng ổ bụng và viêm phúc mạc.

Túi mật sứ

Viêm mãn tính kéo dài có thể dẫn đến tích tụ canxi trong túi mật, dẫn đến tình trạng gọi là túi mật sứ. Khi túi mật dày lên, khả năng co bóp và tống xuất mật bị suy giảm, dẫn đến rối loạn chức năng tiêu hóa. Hơn nữa, tình trạng này làm tăng nguy cơ ung thư túi mật.

Ung thư túi mật

Mặc dù không phổ biến như các bệnh khác, nhưng ung thư túi mật có thể là một mối lo ngại nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Nó có khả năng lây lan từ thành trong của túi mật đến các mô xung quanh, gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh túi mật 

Sau khi biết túi mật nằm ở đâu, chức năng của túi mật là gì cùng những bệnh lý túi mật phổ biến, điều mà chúng ta cần quan tâm đó là các dấu hiệu nhận biết bệnh túi mật để có biện pháp xử lý kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu chính cần chú ý:

Ớn lạnh và sốt

Nếu bị nhiễm trùng, bạn có thể bị ớn lạnh và sốt. Những triệu chứng đi kèm này có thể chỉ ra sự hiện diện của tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng trong túi mật hoặc ống dẫn mật.

Đau hạ sườn phải

Cơn đau này có thể lan lên ngực, thượng vị hoặc lưng, thường bị nhầm với viêm tụy hoặc đau dạ dày. Nó có thể khác nhau về cường độ từ sự khó chịu không liên tục đến cơn đau dai dẳng, âm ỉ hoặc co thắt dữ dội.

Da và nước tiểu vàng

Tình trạng da vàng và nước tiểu vàng có thể là dấu hiệu nhận biết tắc nghẽn ống mật, viêm đường mật, sỏi mật hoặc sự hiện diện của sỏi trong đường mật. Sự đổi màu này, được gọi là vàng da, cần được chăm sóc y tế để xác định nguyên nhân cơ bản.

Đầy bụng, buồn nôn và khó tiêu

Bệnh túi mật có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, bao gồm đầy bụng, cảm giác buồn nôn, khó tiêu và chán ăn. Những triệu chứng này có thể phát sinh do lưu lượng mật bị suy yếu và quá trình tiêu hóa bị gián đoạn.

Nhu động ruột bất thường

Các vấn đề về túi mật có thể ảnh hưởng đến nhu động ruột, dẫn đến tiêu chảy không rõ nguyên nhân, khó đại tiện hoặc phân có màu nhạt. Những thay đổi này phản ánh sự gián đoạn trong quá trình tiêu hóa và không nên bỏ qua.

Bệnh túi mật có nhiều triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ chuyên khoa khi gặp các dấu hiệu nêu trên. Can thiệp sớm có thể giúp ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và tránh phải cắt bỏ túi mật, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn.

Tóm lại, túi mật đóng vai trò rất quan trọng trong cơ thể chúng ta. Việc nắm rõ túi mật nằm ở đâu, các dấu hiệu nhận biết bệnh túi mật là điều cần thiết để giúp bạn sớm phát hiện ra bất thường ở túi mật và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời. 

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp