Ung thư tuyến tụy có di truyền không? Những điều bạn cần biết

Ung thư tuyến tụy là loại ung thư phát triển từ tế bào trong tuyến tụy. Nhiều gia đình gặp tình huống đáng lo ngại khi cả bố/mẹ và con cái đều mắc ung thư tuyến tụy, điều này khiến nhiều người tỏ ra lo lắng về khả năng di truyền của căn bệnh này. Vậy ung thư tuyến tụy có di truyền không? Dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin để giải đáp những thắc mắc của bạn đọc.

Tổng quan về ung thư tuyến tụy

Tuyến tụy là một cơ quan hình lá trong cơ thể, có chức năng sản xuất các enzyme tiêu hóa và hormone như insulin. Nó nằm ở vùng bụng trên, gần các động mạch và tĩnh mạch chính. Tuyến tụy được chia thành ba phần - đầu, đuôi và thân tụy. Các enzyme tiêu hóa và hormone được sản xuất trong tuyến tụy di chuyển từ tuyến tụy đến tá tràng (phần đầu tiên của ruột non) qua một ống được gọi là ống tụy. Phần của tuyến tụy sản xuất hormone được gọi là tuyến tụy nội tiết, trong khi phần sản xuất enzyme tiêu hóa được gọi là tuyến tụy ngoại tiết.

Ung thư tuyến tụy bắt đầu khi các tế bào trong tuyến tụy trở nên đột biến trong DNA của chúng. Những tế bào bất thường này không chết đi như tế bào bình thường mà tiếp tục phân chia. Sự tích tụ của những tế bào ung thư này dẫn đến sự hình thành khối u.

Loại ung thư này thường bắt đầu từ các tế bào lót ống dẫn của tuyến tụy. Nó cũng có thể bắt đầu từ các tế bào nội tiết thần kinh hoặc các tế bào sản xuất hormone khác. Ung thư tuyến tụy có thể được di truyền. Một số trường hợp được di truyền có liên quan đến đột biến gen nhất định liên quan đến ung thư tuyến tụy.

Nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tụy và những yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân chính xác của ung thư tuyến tụy không phải luôn được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số đột biến gen, bao gồm cả di truyền và không di truyền, đều liên quan tới bệnh này.

Có một số hội chứng di truyền liên quan đến ung thư tuyến tụy, bao gồm:

• Chứng thất điều - giãn mạch: Do đột biến gen ATM;
• Viêm tụy cấp có tính chất gia đình: Thường do đột biến gen PRSS1;
• Bệnh đa polyp tuyến gia đình: Do lỗi gen APC;
• Hội chứng u hắc tố nhiều nốt ruồi không điển hình gia đình: Do đột biến gen p16/CDKN2A;
• Hội chứng ung thư vú và ung thư buồng trứng di truyền: Do đột biến gen BRCA1 và BRCA2;
• Hội chứng Li-Fraumeni: Kết quả của khiếm khuyết gen p53;
• Hội chứng Lynch: Thường do lỗi gen MLH1 hoặc MSH2;
• Đa sản nội tiết loại 1: Do lỗi gen MEN1;
• U xơ thần kinh loại 1: Do đột biến gen NF1;
• Hội chứng Peutz-Jeghers: Do khiếm khuyết gen STK11;
• Hội chứng Von Hippel-Lindau: Hậu quả của các đột biến trong gen VHL.

Ung thư tuyến tụy có di truyền không?

Ung thư tuyến tụy có di truyền không? Mặc dù ung thư tuyến tụy không phải lúc nào cũng di truyền nhưng nó có thể di truyền trong gia đình.

Các nhà nghiên cứu đã liên kết một số gen và đột biến gen với bệnh ung thư tuyến tụy, nhưng chỉ một số gen trong số này là do di truyền. Theo ước tính từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), có tới 10% bệnh ung thư tuyến tụy phát triển do gen di truyền.

Một đánh giá năm 2021 cũng cho thấy các gen di truyền có thể giúp giải thích khoảng 22 - 33% nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy của bạn. Tuy nhiên, các tác giả đánh giá nhấn mạnh rằng các chuyên gia vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về vai trò của lịch sử di truyền trong việc xác định nguy cơ của bạn.

Nếu ung thư tuyến tụy di truyền trong gia đình bạn, các bác sĩ có thể coi bạn là người có nguy cơ cao hơn và đề xuất các xét nghiệm để giúp xác định xem bạn có một trong những đột biến gen đã biết hay không phát hiện sớm dấu hiệu ung thư. Những xét nghiệm này có thể dẫn đến chẩn đoán sớm hơn, điều này có thể cải thiện các lựa chọn điều trị và triển vọng của bạn.

Một số yếu tố nguy cơ khác làm tăng khả năng mắc ung thư tuyến tụy

Các tình trạng khác có thể tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy bao gồm:

• Xơ gan;
• Viêm tụy mãn tính;
• Bệnh tiểu đường loại 2;
• Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori;
• Tuổi tác: Hơn 80% các trường hợp ung thư tuyến tụy xảy ra ở người từ 60 đến 80 tuổi;
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn một chút so với phụ nữ;
• Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ cao hơn một chút so với người da trắng;
• Béo phì: Tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy khoảng 20%;
• Tiếp xúc với các hóa chất trong ngành công nghiệp;
• Hút thuốc lá.

Phương pháp phòng ngừa ung thư tuyến tụy hiệu quả

Để ngăn ngừa ung thư tuyến tụy, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

• Hãy duy trì một lối sống lành mạnh: Hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn và thức ăn có nhiều chất béo và đường. Nên ưu tiên bổ sung vào chế độ ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế việc tiếp xúc với chất gây ô nhiễm môi trường và hóa chất độc hại.
• Duy trì cân nặng và tập thể dục thường xuyên: Giữ cân nặng ở mức lý tưởng và tránh béo phì. Thực hiện các hoạt động thể dục đều đặn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc tham gia các bài tập thể dục khác ít nhất 150 phút mỗi tuần.
• Hạn chế tiêu thụ rượu và không hút thuốc: Nếu bạn uống rượu, hãy làm theo khuyến cáo về tiêu chuẩn uống rượu an toàn. Hãy tránh hút thuốc lá cũng như tiếp xúc với khói thuốc lá môi trường.
• Kiểm tra và điều trị các tình trạng y tế liên quan: Điều chỉnh các bệnh mãn tính như viêm tụy mãn tính, xơ gan, bệnh tiểu đường và nhiễm khuẩn H. pylori. Theo dõi sát sao các yếu tố riêng biệt như viêm tụy mãn tính và tiểu đường.
• Tham gia chương trình sàng lọc: Nếu có yếu tố di truyền gia đình hoặc yếu tố rủi ro cao, hãy thảo luận với bác sĩ về việc tham gia chương trình sàng lọc ung thư tuyến tụy.
• Đảm bảo chế độ ăn cân bằng và đủ dinh dưỡng: Hãy ăn một chế độ ăn giàu rau quả, các loại thực phẩm chứa chất xơ và các nguồn protein lành mạnh.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều quan trọng là khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm y tế định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu hoặc triệu chứng của ung thư tuyến tụy.

Lưu ý rằng việc tuân thủ các biện pháp trên không đảm bảo 100% ngăn ngừa ung thư tuyến tụy, nhưng nó có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và cải thiện sức khỏe tổng quát.

Vậy trả lời cho câu hỏi "Ung thư tuyến tụy có di truyền không?", câu trả lời sẽ là "Có", tuy nhiên, tiền sử gia đình không phải là yếu tố quan trọng nhất trong việc xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy, nhưng đây vẫn là một yếu tố quan trọng cần xem xét. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp ung thư tuyến tụy đều có yếu tố di truyền. Nhiều trường hợp ung thư tuyến tụy xảy ra do sự tác động của nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm cả yếu tố môi trường và lối sống. Quản lý các yếu tố nguy cơ có thể phòng ngừa được có thể giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy và nhiều tình trạng sức khỏe khác.

Xem thêm: Ung thư tuyến tụy di căn gan và thông tin cần biết