Ưu và nhược điểm của hai phương pháp stent và phẫu thuật bắc cầu

Bệnh mạch vành là một bệnh lý thường gặp, xảy ra do các mảng xơ vữa động mạch hình thành trong mạch máu làm tắc mạch, dẫn đến giảm lượng máu từ tim đi nuôi cơ thể. Để điều trị bệnh mạch vành có nhiều cách như điều trị nội khoa bằng thuốc hay can thiệp bằng stent và phẫu thuật bắc cầu.

Định nghĩa phương pháp stent và phẫu thuật bắc cầu

Trong bệnh mạch vành, mạch máu trở nên hẹp hoặc tắc nghẽn dẫn đến máu không lưu thông được từ đó gây nên nhiều biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Vì vậy, mục tiêu quan trọng nhất trong điều trị bệnh mạch vành cấp đó chính là tái thông mạch máu.

Tái thông mạch máu là một phương pháp phục hồi lưu lượng máu đến cơ tim bằng cách loại bỏ hoặc vượt qua tắc nghẽn trong động mạch. Có hai phương pháp chính để thực hiện tái thông mạch máu: Thủ thuật nong mạch vành bằng cách đặt stent và phẫu thuật bắc cầu.

• Thủ thuật nong mạch vành (PCI): Đây là phương pháp không phẫu thuật sử dụng các công cụ nhỏ được chèn thông qua động mạch để loại bỏ hoặc nén tắc nghẽn. Một trong những kỹ thuật phổ biến của PCI là đặt stent, một ống lưới kim loại mở rộng để giữ cho động mạch không bị co lại sau khi tắc nghẽn được loại bỏ. Stent giúp duy trì lưu lượng máu chảy qua động mạch và giảm nguy cơ tái tắc nghẽn.
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG): Đây là một phương pháp phẫu thuật mà y bác sĩ sẽ tạo ra một "bypass" (đường mở rộng) xung quanh khu vực tắc nghẽn trong động mạch bằng cách sử dụng một mảnh động mạch hoặc tĩnh mạch từ các phần khác của cơ thể. Điều này giúp lưu thông máu chảy tránh qua khu vực bị tắc nghẽn, cung cấp lưu lượng máu đến cơ tim một cách hiệu quả hơn.

Ưu và nhược điểm phương pháp stent và phẫu thuật bắc cầu

Đối với từng loại phương pháp thực hiện can thiệp stent và phẫu thuật bắc cầu, đều có những ưu và nhược điểm khác nhau. Việc lựa chọn cách nào tùy thuộc vào đánh giá của bác sĩ về tình trạng của bệnh nhân để đưa ra quyết định phù hợp nhất.

Phương pháp đặt stent

Ưu điểm của việc đặt stent bao gồm sự xâm lấn tối thiểu vào cơ thể bệnh nhân. Thủ thuật này thường chỉ yêu cầu một cú đâm nhỏ để chèn stent vào động mạch tắc nghẽn, giảm thiểu mức đau và thời gian phục hồi sau phẫu thuật. Đặc biệt, đối với các trường hợp khẩn cấp như nhồi máu cơ tim cấp có đoạn ST chênh lên (STEMI), đặt stent được ưu tiên để cứu sống và tái thông mạch máu khẩn cấp.

Việc đặt stent cũng mang lại nhiều lựa chọn trong điều trị. Stent có nhiều kích cỡ, hình dạng và vật liệu khác nhau, giúp điều chỉnh phương pháp phẫu thuật để phù hợp với đặc điểm cụ thể của từng bệnh nhân.

Tuy nhiên, cũng có một vài nhược điểm cần được đánh giá khi lựa chọn. Đặt stent không phù hợp cho các trường hợp bệnh động mạch vành phức tạp, đặc biệt là khi có nhiều động mạch vành bị tắc nghẽn hoặc hẹp, hoặc khi vôi hóa nặng. Trong những trường hợp này, việc đặt stent có thể không đủ hiệu quả và bác sĩ có thể cần xem xét các phương pháp phẫu thuật khác như phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG).

Rủi ro của thủ thuật đặt stent mạch vành là tỷ lệ thấp, nhưng vẫn cần được lưu ý. Có khả năng xảy ra chảy máu nghiêm trọng, và trong một số trường hợp, bác sĩ có thể phải chuyển sang phẫu thuật mở nếu cần thiết. Ngoài ra, mặc dù ít xảy ra hơn với stent phủ thuốc, nhưng vẫn tồn tại khả năng tái tắc nghẽn trong stent, đặc biệt là khi quá trình vết thương động mạch tiếp tục phát triển.

Phương pháp phẫu thuật bắc cầu

Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG) là một phương pháp điều trị hiệu quả trong nhiều trường hợp bệnh động mạch vành nặng, đặc biệt là khi bệnh nhân mắc bệnh 3 nhánh động mạch vành, động mạch bị xoắn vặn nhiều, hoặc khi động mạch chính bên trái (LMCA) bị ảnh hưởng. Đối với những trường hợp này, CABG mang lại kết quả tốt hơn và đảm bảo cung cấp lưu lượng máu đủ đến cơ tim.

Một ưu điểm quan trọng của CABG là hiệu quả đối với bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. So với các phương pháp không phẫu thuật như đặt stent, CABG thường mang lại kết quả tốt hơn và giảm nguy cơ tái phát, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường.

CABG cũng thường được xem là một giải pháp điều trị triệt hơn, giúp tái tạo lại sự lưu thông máu bằng cách tạo ra các đường mở rộng (bypass) tránh qua khu vực bị tắc nghẽn. Điều này đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ tái tắc nghẽn và mang lại lợi ích kéo dài hơn cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, cũng có nhược điểm của CABG cần được xem xét. Thời gian phục hồi sau phẫu thuật thường dài hơn so với các phương pháp không phẫu thuật như đặt stent. Điều này là do tính chất xâm lấn lớn của phẫu thuật và yêu cầu cơ bản của quá trình phục hồi. Ngoài ra, CABG đòi hỏi phẫu thuật hở, có thể không phù hợp với những bệnh nhân có tình trạng sức khỏe yếu, gây thêm khó khăn trong quá trình phục hồi và chăm sóc sau phẫu thuật.

Lựa chọn phương pháp nào cho bệnh nhân động mạch vành?

Khi bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh động mạch vành, quyết định về phương pháp điều trị thường được đưa ra dưới sự cân nhắc kỹ lưỡng của bác sĩ chuyên khoa. Nhiều yếu tố quan trọng được xem xét để đảm bảo lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân.

Mức độ nghiêm trọng của bệnh động mạch vành là một trong những yếu tố quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ tắc nghẽn của động mạch để xác định cấp độ nghiêm trọng của tình trạng. Nếu tắc nghẽn nặng, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG) có thể được ưu tiên hơn để tạo ra các đường "bypass" hiệu quả.

Số lượng vị trí cần sửa chữa cũng là yếu tố quan trọng khác. Trong trường hợp có nhiều đoạn động mạch bị tắc nghẽn, CABG có thể trở thành lựa chọn hợp lý để đảm bảo lưu lượng máu đến nhiều phần của cơ tim.

Bác sĩ cũng sẽ xem xét liệu bệnh nhân đã được điều trị nội khoa bằng thuốc hay chưa. Thuốc có thể được sử dụng để kiểm soát triệu chứng và giảm nguy cơ tái phát. Nếu điều trị nội khoa không đạt được kết quả mong muốn hoặc nếu tình trạng tiếp tục tiến triển, thì quyết định về tái thông mạch máu có thể trở nên cần thiết.

Cuối cùng, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, bao gồm việc kiểm tra xem có các yếu tố rủi ro như tiểu đường, rối loạn nhịp tim hoặc nhồi máu cơ tim không. Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến lựa chọn phương pháp và quản lý sau điều trị, giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

Tóm lại, việc lựa chọn phương pháp điều trị cho bệnh nhân bệnh mạch vành phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Stent và phẫu thuật bắc cầu là hai phương pháp được chuộng hiện nay trong điều trị, mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm cũng như là những trường hợp áp dụng khác nhau. Hiểu rõ về cách thức điều trị giúp cho bệnh nhân, người nhà và bác sĩ đồng hành để cùng người bệnh mạch vành vượt qua tốt nhất.