Viêm phổi ở trẻ sinh non: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa

Trẻ sinh non, hay còn gọi là trẻ sinh trước 37 tuần thai, là nhóm trẻ đặc biệt nhạy cảm với nhiều vấn đề sức khỏe, đặc biệt là những rối loạn liên quan đến hô hấp. Trong số các bệnh lý nghiêm trọng mà trẻ sinh non có thể mắc phải, viêm phổi đứng đầu danh sách với tỷ lệ mắc cao và những biến chứng nặng nề. 

Viêm phổi ở trẻ sinh non không chỉ gây ra những khó khăn về hô hấp mà còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu chi tiết tình trạng viêm phổi ở trẻ sinh non cũng như những biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cho trẻ trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan về tình trạng phổi của trẻ sinh non

Một trong những cơ quan hoàn thiện muộn nhất trong giai đoạn phát triển thai kỳ chính là phổi. Ở trẻ sinh non, do chưa phát triển đầy đủ nên phổi rất dễ bị tổn thương. Đặc biệt, thời điểm sinh càng sớm, trẻ càng dễ mắc các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng như hội chứng suy hô hấp, loạn sản phế quản phổi và viêm phổi.

Hội chứng suy hô hấp

Hội chứng suy hô hấp là một trong những tình trạng nghiêm trọng nhất ở trẻ sinh non. Nguyên nhân chính là khả năng tạo chất hoạt động bề mặt không phát triển đầy đủ, khiến các túi nhỏ trong phổi bị xẹp xuống, từ đó khiến trẻ gặp khó khăn trong việc duy trì sự lưu thông không khí, dẫn đến tình trạng khó thở nghiêm trọng.

Loạn sản phế quản phổi

Trẻ sinh non, đặc biệt là những trẻ sinh trước 28 tuần, có nguy cơ cao mắc loạn sản phế quản phổi. Đây là tình trạng phát triển bất thường của mô phổi gây tổn thương và xơ hóa phổi. Việc sử dụng máy thở để hỗ trợ hô hấp cũng có thể góp phần gây tổn thương cho phổi, làm gia tăng nguy cơ mắc phải bệnh lý này.

Viêm phổi

Trẻ sinh non có nguy cơ viêm phổi cao hơn so với trẻ đủ tháng, bởi vì phổi và hệ miễn dịch của trẻ sinh non kém phát triển hơn nên dễ bị nhiễm trùng hơn.

Viêm phổi ở trẻ sinh non và dấu hiệu cần chú ý

Viêm phổi ở trẻ sinh non là một dạng nhiễm trùng ảnh hưởng đến một hoặc cả hai phổi, thường do vi khuẩn hoặc virus. Tình trạng này có thể xuất hiện từ 12 giờ sau khi sinh và kéo dài trong vài ngày, thường diễn biến nhanh chóng và có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.

Triệu chứng viêm phổi ở trẻ sinh non thường không rõ ràng như ở trẻ lớn. Một số dấu hiệu cần chú ý bao gồm:

• Trẻ bú kém hoặc bỏ bú.
• Nhiệt độ cơ thể cao trên 37,5°C hoặc thấp hơn mức bình thường.
• Nhịp thở của trẻ có thể vượt quá 60 lần mỗi phút, kèm theo dấu hiệu khó thở.
• Trẻ có biểu hiện uể oải, ít vận động và ít phản ứng với các tác nhân bên ngoài.
• Da hoặc môi của trẻ có thể chuyển sang màu xanh hoặc tím.
• Chướng bụng và nôn nhiều.

Khi thấy những triệu chứng này, ba mẹ và người thân cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng trở nên nghiêm trọng.

Viêm phổi ở trẻ sinh non có nguy hiểm không?

Viêm phổi ở trẻ sinh non là một tình trạng rất nghiêm trọng và có khả năng gây ra nhiều biến chứng nặng nề. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ có thể phải đối mặt với những vấn đề sức khỏe đe dọa tính mạng.

Các biến chứng của viêm phổi:

• Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn từ phổi có thể xâm nhập vào hệ tuần hoàn, dẫn đến nhiễm trùng máu, một tình trạng nghiêm trọng có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm màng não: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào não, gây viêm màng não, có thể để lại những di chứng lâu dài như tổn thương não vĩnh viễn.
• Tràn dịch màng tim: Tình trạng này có thể gây ra các biến chứng liên quan đến tim mạch, ảnh hưởng đến chức năng tim của trẻ.
• Còi xương, suy dinh dưỡng: Viêm phổi khiến trẻ ăn không ngon, dẫn đến suy dinh dưỡng và kém phát triển.
• Kháng kháng sinh: Điều trị viêm phổi có thể trở nên khó khăn do kháng kháng sinh, khiến cho việc điều trị trở nên tốn kém và phức tạp hơn.

Với những nguy cơ và biến chứng nghiêm trọng như vậy, việc phát hiện sớm và điều trị viêm phổi là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ sinh non.

Hướng dẫn phòng ngừa viêm phổi cho trẻ sinh non ba mẹ nên biết

Để bảo vệ trẻ sinh non khỏi nguy cơ viêm phổi, các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là rất cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp mà ba mẹ và người chăm sóc trẻ cần thực hiện:

Cho trẻ bú mẹ

Sữa mẹ cung cấp kháng thể tự nhiên, giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Việc cho trẻ bú mẹ không chỉ đảm bảo dinh dưỡng mà còn giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng.

Giữ vệ sinh cá nhân

Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường là điều cần thiết để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng. Cha mẹ nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi chăm sóc trẻ, và hạn chế để trẻ tiếp xúc với những người đang ốm.

Tiêm chủng đầy đủ

Tiêm chủng là một trong những biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất. Các loại vắc xin như:

• Vắc xin phế cầu khuẩn: Như Synflorix hoặc Prevenar-13 giúp phòng ngừa viêm phổi do phế cầu khuẩn.
• Vắc xin HIB: Giúp ngăn ngừa viêm phổi do HIB.
• Vắc xin cúm: Như Vaxigrip Tetra để phòng ngừa biến chứng viêm phổi do cúm.

Các vắc xin này nên được tiêm cho trẻ theo lịch trình tiêm chủng được khuyến nghị.

Theo dõi sức khỏe

Cha mẹ cần chú ý đến sức khỏe của trẻ và đưa trẻ đi khám định kỳ. Việc phát hiện sớm các triệu chứng bất thường sẽ hỗ trợ trong việc điều trị kịp thời và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh trong mùa dịch

Trong thời gian có dịch bệnh, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người có triệu chứng bệnh để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Viêm phổi ở trẻ sinh non là một tình trạng nghiêm trọng và cần được quan tâm đặc biệt. Với sự phát triển chưa hoàn thiện của phổi và hệ miễn dịch, trẻ sinh non rất dễ mắc phải tình trạng này và phải đối mặt với nhiều nguy cơ và biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, với việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như tiêm chủng đầy đủ, giữ vệ sinh, cho trẻ bú mẹ và theo dõi sức khỏe chặt chẽ, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ viêm phổi và bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Bằng cách này, trẻ sinh non có cơ hội phát triển khỏe mạnh và toàn diện, mang lại niềm vui và hy vọng cho gia đình.