Virus HPV type 16 gây bệnh gì? Phòng ngừa như thế nào?

Chủng virus HPV type 16 gây ra hơn 70% trường hợp ung thư cổ tử cung trên thế giới. Mặc dù virus HPV type 16 là nguyên nhân chủ yếu gây ra ung thư nhưng lại không có triệu chứng đáng chú ý nào khi mắc bệnh. Ngoài việc hay gặp virus HPV type 16 trong ung thư cổ tử cung thì trường hợp mắc ung thư vòm họng cũng tìm thấy HPV type 16.

Tổng quan về virus HPV type 16

Virus HPV có tên là Human Papilloma Virus. Đây là virus gây ra các u nhú trong cơ thể người. Có hơn 100 loại virus HPV nhưng có khoảng 13 loại gây ra các bệnh về ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư hầu họng,...

Các chủng HPV có nguy cơ thấp bao gồm: Chủng HPV 6, 11, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 61, 72, 73 và 81 thì hầu hết không gây bệnh. Virus HPV type 6, type 11 có thể gây mụn cóc trên hoặc xung quanh các bộ phận sinh dục, kể cả hậu môn của cả nam và nữ.

Các chủng HPV có nguy cơ cao bao gồm khoảng 14 được biết đến là: HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 và 68. Đặc biệt, virus HPV type 16 và 18 là 2 type nguy cơ cao hàng đầu khi gây ra các trường hợp ung thư liên quan đến HPV.

Virus HPV type 16 là một trong các nguyên nhân gây ra ung thư cổ tử cung. Đường lây truyền virus HPV type 16 là đường tình dục, đường máu. Trong đó đường lây truyền phổ biến nhất là qua đường tình dục.

Virus HPV xâm nhập vào cơ thể qua những vết xước nhỏ trên da. Khi đến lớp cơ bản của tế bào biểu mô, virus sẽ nhân lên và gây ra những thay đổi ở tế bào cổ tử cung bình thường tạo thành tế bào ung thư. Bệnh ung thư cổ tử cung không có triệu chứng đặc trưng mà phát triển âm thầm với diễn biến nặng dần.

Nhiễm virus HPV khá phổ biến, cứ 10 người sẽ có khoảng 8 người nhiễm virus HPV ít nhất 1 lần trong đời. Trong đó có một số người có thể bị tái nhiễm. Trong hầu hết các trường hợp nhiễm virus, cơ thể kích hoạt hệ miễn dịch để tự đào thải virus. Tuy nhiên có những trường hợp nhiễm virus HPV có thể kéo dài dai dẳng, không điều trị được dứt điểm. Tình trạng nhiễm virus HPV mạn tính hoặc kéo dài, đặc biệt nhiễm virus HPV trong nhóm có nguy cơ cao thì có thể sẽ dẫn đến ung thư trong tương lai.

Virus HPV type 16 gây bệnh gì?

Khi mắc virus HPV type 16 thì thường người bệnh không có triệu chứng gì đặc trưng, nhưng bệnh vẫn âm thầm phát triển đến giai đoạn muộn mới bùng phát. Một số bệnh nguy hiểm mà virus HPV type 16 gây ra như sau:

Ung thư cổ tử cung

Khoảng 70% trường hợp ung thư cổ tử cung là do virus type HPV 16 gây ra. Đây là bệnh ung thư phổ biến thứ 2 ở nữ chỉ sau bệnh ung thư vú. Virus HPV xâm nhập vào tế bào lớp biểu mô cổ tử cung, gây ra sự biến đổi tế bào, từ đó phát triển thành các tổn thương. Chính sự tổn thương này sẽ tiến triển thành ung thư.

Người bị nhiễm virus HPV type 16 chưa chắc sẽ bị ung thư cổ tử cung. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung bao gồm: Mắc bệnh suy giảm miễn dịch, mắc bệnh HIV, tuổi tác, tiền sử mắc bệnh ung thư trong gia đình,...

Ngoài ra khi nhiễm virus HPV type 16 cũng có nguy cơ mắc các bệnh lý khác như: Ung thư âm đạo, sùi mào gà, ung thư âm hộ,... Phụ nữ nên tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ ở những đối tượng có yếu tố nguy cơ cao.

Ung thư hậu môn

Theo GLOBOCAN vào năm 2020 tại Việt Nam ghi nhận có 579 ca mắc mới, 321 ca tử vong do mắc ung thư hậu môn. Theo thống kê của trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh của Mỹ (CDC) thì tại Mỹ có khoảng 14800 nam giới và 21100 nữ giới mắc bệnh ung thư hậu môn do HPV.

Virus HPV type 16 có thể gây ung thư hậu môn ở cả nam và nữ. Tỷ lệ này phổ biến hơn ở những người nhiễm HIV và những người có quan hệ tình dục đồng giới, hay gặp ở cộng đồng LGBT.

Ung thư hậu môn là bệnh ung thư thường gặp. Triệu chứng của ung thư hậu môn do virus HPV type 16 có thể dễ nhầm lẫn với bệnh trĩ, hội chứng ruột kích thích và các bệnh đường tiêu hóa khác. Trong đó có thể kể đến các triệu chứng bao gồm: Chảy máu hậu môn, có dịch nhầy hoặc mủ ở hậu môn, thường bị đau, có cảm giác nặng ở hậu môn, thấy khối u và ngứa ở hậu môn,... Tuy nhiên, có khoảng 20% ca mắc lại không triệu chứng.

Ung thư dương vật

Đây là bệnh ung thư rất hiếm gặp chiếm vị trí thứ 30 trong các bệnh ung thư phổ biến trên thế giới. Trong đó nguyên nhân gây bệnh ung thư dương vật chủ yếu là do virus HPV type 16 và 18.

Các biểu hiện bất thường của dương vật có thể do ung thư như: Xuất hiện các nốt sần nhỏ ở dương vật hoặc ở vùng bẹn, dịch tiết dương vật có mùi hôi, dương vật bị sưng, đôi khi có chảy máu,... Yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh là ở những người mắc HIV và những người đồng tính nam có quan hệ tình dục.

Ung thư âm đạo

Ung thư âm đạo cũng là bệnh gây ra bởi virus HPV type 16. Bởi vì ung thư cổ tử cung cũng có thể có liên quan đến ung thư âm đạo. Do đó xét nghiệm Pap Smear có thể dùng để chẩn đoán ung thư cổ tử cung và ung thư âm đạo.

Ung thư âm hộ

Ung thư âm hộ là bệnh ung thư hiếm gặp hơn cả. Tuy nhiên nguyên nhân được tìm thấy là do virus HPV type 16. Các khối u cũng như các bất thường ở tế bào nằm ở phía ngoài cơ quan sinh dục nữ. Hiện tại chưa có xét nghiệm để sàng lọc ung thư âm hộ, bệnh chỉ được phát hiện khi khám sức khỏe thường quy.

Phòng ngừa virus HPV type 16

Việc phòng ngừa virus HPV type 16 bằng vắc xin là phương án tối ưu nhất. Tuy nhiên sau khi tiêm vắc xin không có nghĩa là không mắc ung thư cổ tử cung và các bệnh liên quan do virus HPV type 16 gây ra. Hiện nay tiêm vắc xin phòng ngừa virus HPV type 16 đã có ở Việt Nam. Bạn có thể dễ dàng tiêm ở các trung tâm tiêm chủng lớn trên cả nước. Việc tiêm ngừa vắc xin là để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh do virus HPV type 16 gây ra.

Hiện nay có 2 loại vắc xin ngừa HPV do hãng dược phẩm MSD sản xuất là Gardasil và Gardasil 9. Hai loại vắc xin này khác nhau ở các chủng virus có thể phòng ngừa. Gardasil phòng ngừa các bệnh do virus type 6, 11, 16, 18 gây ra. Trong khi Gardasil 9 phòng ngừa 9 type virus là 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.

Như vậy qua bài viết trên bạn đã biết được virus HPV type 16 gây bệnh gì? phòng ngừa như thế nào? Hi vọng bài viết cho bạn nhiều kiến thức hữu ích. Chúc bạn luôn vui khỏe.

Xem thêm:

• Virus HPV 31, 33, 35 gây nên những bệnh gì?
• HPV 35 là gì? Cách phát hiện sớm và phòng ngừa