Xẹp đốt sống lưng có nên mổ không và những điều cần lưu ý

Xẹp đốt sống lưng là một trong những tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi và cả người trẻ có chấn thương, loãng xương hoặc khối u. Tình trạng này xảy ra khi thân đốt sống bị lún, xẹp hoặc biến dạng dẫn đến đau lưng kéo dài, hạn chế vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị có thể bao gồm dùng thuốc, nghỉ ngơi, vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần mổ và việc đưa ra lựa chọn đúng đòi hỏi đánh giá cẩn thận từ bác sĩ chuyên khoa. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ khi nào cần phẫu thuật và khi nào có thể điều trị bảo tồn.

Xẹp đốt sống lưng có nên mổ không?

Việc quyết định có nên mổ không sẽ không dựa hoàn toàn vào hình ảnh chụp phim mà cần xem xét mức độ đau, khả năng vận động và nguy cơ biến chứng. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng lâm sàng để đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất.

Ở giai đoạn nhẹ, bệnh thường được điều trị bằng các biện pháp bảo tồn nhằm giảm đau và phục hồi chức năng. Phẫu thuật thường được cân nhắc khi tổn thương trở nên nghiêm trọng, gây biến dạng hoặc chèn ép thần kinh ảnh hưởng đến vận động.

Trường hợp cần phẫu thuật điều trị xẹp đốt sống lưng

Phẫu thuật là lựa chọn được đặt ra trong các trường hợp bệnh nặng, khi điều trị bảo tồn không còn hiệu quả hoặc nguy cơ biến chứng cao.

Trường hợp đau dữ dội kéo dài

Khi người bệnh đã dùng thuốc giảm đau, nghỉ ngơi và tập vật lý trị liệu trong thời gian dài nhưng cơn đau vẫn dai dẳng, đau lan xuống hông hoặc chân khiến việc ngồi, đứng hay di chuyển bị hạn chế thì phẫu thuật có thể được chỉ định để cải thiện chất lượng sống.

Tổn thương thần kinh do chèn ép

Xẹp đốt sống có thể làm hẹp ống sống hoặc chèn vào rễ thần kinh gây tê bì, yếu chân, mất cảm giác hoặc rối loạn tiểu tiện. Đây là dấu hiệu cảnh báo cần can thiệp sớm để ngăn ngừa nguy cơ liệt vĩnh viễn.

Mất vững cột sống và biến dạng tiến triển

Xẹp nhiều hoặc xẹp sâu sẽ làm đốt sống nghiêng hoặc cong gây gù lưng, ảnh hưởng đến tư thế và chức năng hô hấp. Trong trường hợp này, phẫu thuật được thực hiện nhằm tái tạo độ vững và cân bằng cột sống.

Xẹp đốt sống do chấn thương mạnh hoặc khối u

Ở nhóm bệnh nhân này, tổn thương thường tiến triển nhanh và không thể hồi phục bằng điều trị nội khoa đơn thuần. Phẫu thuật giúp bảo vệ cột sống và kiểm soát nguyên nhân nền.

Trường hợp nên điều trị không phẫu thuật

Phần lớn trường hợp xẹp đốt sống do loãng xương sẽ được điều trị bằng phương pháp bảo tồn trong giai đoạn đầu.

Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi giúp giảm tải lên vùng cột sống bị tổn thương. Tuy nhiên, việc nằm bất động kéo dài không được khuyến khích. Bệnh nhân cần được hướng dẫn thay đổi tư thế đúng cách.

Dùng thuốc theo chỉ định

Thuốc giảm đau, giãn cơ và thuốc điều trị loãng xương được dùng để giảm triệu chứng và cải thiện sức mạnh xương.

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng

Các bài tập giúp tăng cường cơ lưng, cải thiện thăng bằng và giảm nguy cơ tái phát.

Sử dụng nẹp hỗ trợ lưng

Nẹp giúp giữ cột sống ổn định trong giai đoạn phục hồi nhưng không nên dùng quá lâu để tránh yếu cơ.

Việc lựa chọn điều trị bảo tồn cần được theo dõi định kỳ để đánh giá tiến triển của tổn thương.

Các phương pháp phẫu thuật phổ biến trong điều trị xẹp đốt sống

Mỗi phương pháp phẫu thuật được chọn dựa trên tình trạng tổn thương và sức khỏe của bệnh nhân.

Phẫu thuật tạo hình thân đốt sống bằng xi măng sinh học

Đây là phương pháp bơm xi măng vào thân đốt sống bị xẹp. Kỹ thuật thường được áp dụng khi xẹp dưới 75% chiều cao đốt sống và không có tổn thương thần kinh đi kèm. Xi măng giúp làm vững cấu trúc xương, giảm đau nhanh và cho phép bệnh nhân vận động sớm. Phương pháp này ít xâm lấn, thời gian hồi phục ngắn. Tuy nhiên, kỹ thuật này không cải thiện biến dạng cột sống nếu xẹp gây gù rõ rệt.

Phẫu thuật cố định cột sống bằng nẹp vít

Phẫu thuật cố định cột sống được áp dụng khi xẹp nặng, chèn ép thần kinh hoặc biến dạng gây mất vững nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ đặt nẹp và vít vào các đốt sống lân cận để tạo trụ vững. Đôi khi cần kết hợp giải ép thần kinh và ghép xương. Phẫu thuật này phức tạp hơn, thời gian hồi phục dài hơn và chi phí cao hơn nhưng mang lại sự ổn định lâu dài.

Những lưu ý quan trọng khi quyết định phẫu thuật

Quyết định phẫu thuật cần được đưa ra sau thăm khám đầy đủ và có sự trao đổi rõ ràng giữa bệnh nhân và bác sĩ. Việc hiểu rõ tình trạng của bản thân giúp người bệnh chủ động hơn trong quá trình điều trị và phục hồi.

Thăm khám chuyên khoa

Người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa xương khớp hoặc thần kinh cột sống để được đánh giá chính xác. Các kỹ thuật hình ảnh như X quang, CT hoặc MRI có vai trò xác định mức độ xẹp, tình trạng mất vững và nguy cơ chèn ép thần kinh. Bác sĩ sẽ dựa trên kết quả này để xem xét có cần phẫu thuật hay không.

Tuân thủ hướng dẫn điều trị

Trước phẫu thuật, bệnh nhân có thể cần đeo nẹp lưng, dùng thuốc giảm đau hoặc điều trị loãng xương. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần nghỉ ngơi đúng tư thế, tái khám đúng hẹn và không tự ý vận động mạnh để tránh biến chứng.

Kết hợp phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc lấy lại sức mạnh của cột sống. Các bài tập được hướng dẫn giúp giảm cứng khớp, cải thiện cân bằng cơ và hạn chế tái phát đau.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Chế độ ăn giàu canxi, vitamin D và protein sẽ hỗ trợ tái tạo mô xương và giúp vết thương phục hồi nhanh hơn. Bệnh nhân nên tăng cường sữa, trứng, cá hồi, rau xanh đậm và nên kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên cột sống.

Vậy xẹp đốt sống lưng có nên mổ không? Tóm lại, không phải trường hợp xẹp đốt sống lưng nào cũng cần phẫu thuật và việc có nên mổ không cần được đánh giá dựa trên mức độ tổn thương, tình trạng đau và nguy cơ biến chứng. Điều trị bảo tồn mang lại hiệu quả trong nhiều trường hợp nhẹ và trung bình. Phẫu thuật được chỉ định khi bệnh tiến triển nặng, chèn ép thần kinh hoặc biến dạng nghiêm trọng. Việc tuân thủ hướng dẫn chuyên môn và tái khám định kỳ là yếu tố quan trọng giúp phục hồi an toàn và bền vững.