Gù lưng là gì? Nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa gù lưng

Gù lưng là gì?

Gù lưng là tình trạng cột sống của bạn cong về phía sau nhiều hơn bình thường. Điều này làm cho phần lưng trên (phần cột sống giữa cổ và xương sườn) cong về phía trước. Độ cong có thể khiến bạn trông như đang khom lưng.

Bình thường cột sống của bạn có những đường cong tự nhiên. Những đường cong này hỗ trợ tư thế của bạn và giúp bạn đứng thẳng. Nhưng độ cong quá mức có thể ảnh hưởng đến cơ thể bạn và khiến việc đứng trở nên khó khăn.

Hầu hết các trường hợp, gù lưng không gây ra vấn đề sức khỏe hoặc cần điều trị y tế. Nhưng nó có thể khiến bạn cảm thấy tự ti về ngoại hình của mình. Trong trường hợp nghiêm trọng, gù lưng có thể gây đau hoặc khó thở. Bệnh gù lưng nặng có thể phải phẫu thuật.

Một số phân loại gù lưng phổ biến nhất bao gồm:

• Gù lưng tư thế: Đây là loại bệnh gù lưng thường gặp nhất. Nó thường xảy ra trong thời niên thiếu. Tư thế khom lưng hoặc ngồi sai tư thế sẽ làm căng các dây chằng và cơ giữ đốt sống của bạn. Việc này sẽ kéo các đốt sống của bạn ra khỏi vị trí bình thường, gây ra biến dạng cong ở cột sống. Nó thường không gây đau. Loại này thường gặp ở bé gái hơn là trai.
• Bệnh Scheuermann: Loại gù lưng này xảy ra khi đốt sống có hình dạng bất thường, thay vì hình chữ nhật, đốt sống lại có hình nêm. Các xương hình nêm cong về phía trước, làm cho cột sống trông bị cong. Loại này ảnh hưởng đến bé trai nhiều hơn bé gái. Bệnh Scheuermann có thể gây đau, đặc biệt là khi hoạt động hoặc khi đứng hoặc ngồi lâu. Việc thay đổi vị trí hoặc tư thế không làm thay đổi độ cong vì đốt sống không linh hoạt.
• Gù cột sống bẩm sinh: Bẩm sinh có nghĩa là tình trạng này đã xuất hiện khi trẻ được sinh ra. Gù cột sống bẩm sinh xảy ra khi cột sống của thai nhi không phát triển bình thường khi còn trong tử cung. Nó có thể tăng mức độ nghiêm trọng khi trẻ lớn lên. Phẫu thuật có thể điều chỉnh độ cong của cột sống trong thời thơ ấu để ngăn ngừa tình trạng này trở nên trầm trọng hơn. Nó có thể xảy ra cùng với các khuyết tật tăng trưởng bẩm sinh khác như những khuyết tật về tim và thận.
• Cervicalkyphosis (cổ quân đội): Loại này xảy ra khi đoạn cột sống cổ của bạn cong về phía trước.
• Hyperkyphosis: Hyperkyphosis là tình trạng cột sống bị cong nghiêm trọng về phía trước. Đường cong đo được hơn 50 độ. Loại này thường gặp sau tuổi 40.

Những dấu hiệu và triệu chứng của gù lưng

Các triệu chứng chính của bệnh gù lưng bao gồm:

• Đôi vai tròn;
• Xuất hiện một đường cong hoặc bướu ở lưng trên của bạn;
• Cơ gân kheo căng (cơ ở phía sau đùi của bạn).

Bệnh gù lưng nặng có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Đau hoặc cứng ở lưng và xương bả vai;
• Hai vai không cân xứng;
• Tê, yếu hoặc ngứa ran ở chân;
• Khó thở hoặc khó nuốt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh gù lưng

Bệnh gù lưng có thể gây ra các biến chứng:

• Chức năng thể chất bị hạn chế: Gù lưng có liên quan đến tình trạng cơ lưng yếu và khó thực hiện các công việc như đi lại và đứng dậy khỏi ghế. Độ cong của cột sống cũng có thể gây khó khăn khi nhìn lên trên hoặc lái xe và có thể gây đau khi nằm xuống.
• Vấn đề về tiêu hóa: Gù lưng nặng có thể chèn ép đường tiêu hóa, gây ra các vấn đề như trào ngược axit dạ dày và khó nuốt.
• Vấn đề về thẩm mỹ: Những người mắc chứng gù lưng, đặc biệt là thanh thiếu niên, có thể tự ti về ngoại hình do có lưng khom.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn nhận thấy đường cong ở cột sống của bạn hoặc con bạn ảnh hưởng đến tư thế. Bác sĩ có thể đánh giá các triệu chứng và giúp bạn cải thiện tư thế nếu cần thiết. Cần phải đến phòng cấp cứu nếu bạn xuất hiện tình trạng khó thở.

Nguyên nhân dẫn đến gù lưng

Có một số nguyên nhân khiến bạn mắc bệnh gù lưng, bao gồm:

• Tư thế xấu: Cúi người, tựa lưng vào ghế và mang túi nặng sai tư thế có thể kéo căng các cơ và dây chằng hỗ trợ cột sống làm tăng độ cong của cột sống.
• Bệnh Scheuermann: Nếu đốt sống không phát triển đúng cách, cuối cùng chúng có thể bị lệch khỏi vị trí bình thường.
• Bẩm sinh: Nếu có điều gì đó làm gián đoạn sự phát triển bình thường của cột sống, hai hoặc nhiều đốt sống đôi khi hợp nhất với nhau.
• Tuổi tác: Khi độ tuổi càng lớn, độ cong cột sống có thể tăng lên.

Gù lưng cũng có thể xuất hiện do chấn thương cột sống.

Những ai có nguy cơ mắc phải gù lưng?

Ít hơn 8% trẻ em trong độ tuổi đi học ở Hoa Kỳ mắc bệnh gù lưng Scheuermann.

Bệnh gù lưng nặng ảnh hưởng đến khoảng 20% ​​đến 40% người trưởng thành trên 60 tuổi.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải gù lưng

Các yếu tố nguy cơ chính của bệnh gù lưng bao gồm:

• Tuổi tác: Bệnh gù lưng phổ biến nhất ở phụ nữ lớn tuổi;
• Di truyền: Nếu một thành viên trong gia đình mắc bệnh gù lưng, bạn cũng có nhiều khả năng mắc bệnh này sau này;
• Loãng xương: Những người bị loãng xương có nhiều khả năng mắc bệnh gù lưng khi tình trạng trở nên nặng hơn.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm gù lưng

Để chẩn đoán xác định, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn hoặc con bạn cúi người về phía trước và sau đó quan sát đường cong của cột sống.

X-quang có thể giúp bác sĩ nhìn rõ cột sống hơn và kiểm tra mức độ cong. Phương pháp xét nghiệm hình ảnh học này sẽ cho thấy bất kỳ thay đổi nào đối với đốt sống, bao gồm cả gãy xương. MRI có thể cho biết liệu có bất kỳ khối u nào đang chèn ép dây thần kinh ở cột sống hay không.

Nếu bạn có các triệu chứng như yếu, tê hoặc ngứa ran, bác sĩ có thể thực hiện các kiểm tra về thần kinh để xem phản xạ gân cơ và sức cơ của bạn. Đối với các triệu chứng như khó thở, kiểm tra chức năng phổi có thể được thực hiện.

Điều trị gù lưng

Nếu bạn mắc bệnh gù lưng, việc điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ cong của cột sống, liệu bạn có bất kỳ triệu chứng kèm theo nào như đau lưng hay không và các nguyên nhân cơ bản.

Nội khoa

Trẻ em mắc bệnh gù lưng có thể được điều trị bằng các phương pháp không phẫu thuật, chẳng hạn như nẹp, để hạn chế sự tiến triển của bệnh khi chúng lớn lên. Điều trị bệnh gù lưng nhẹ có thể không cần thiết.

Ngoại khoa

Bệnh gù lưng hiếm khi cần điều trị bằng phẫu thuật. Chỉ cần thiết trong một số trường hợp nặng để điều chỉnh độ cong của cột sống.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của gù lưng

Chế độ sinh hoạt:

Chế độ sinh hoạt cho người bệnh gù lưng có thể bao gồm các yếu tố sau:

• Tập thể dục và luyện tập: Để duy trì sự linh hoạt và sức mạnh của cơ bắp, người bệnh gù lưng nên tham gia vào các hoạt động tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc tập yoga. Điều này có thể giúp tăng cường sức cơ xung quanh vùng lưng và cột sống, cải thiện tư thế và giảm các triệu chứng gù lưng.
• Tư thế: Người bệnh nên chú ý đến tư thế khi ngồi và đứng. Đảm bảo lưng thẳng và vai thẳng, tránh tư thế gập người hoặc cong lưng quá mức. Sử dụng gối và đệm lưng để hỗ trợ và duy trì tư thế đúng.
• Nâng đồ đúng cách: Cách nâng đồ sai có thể gây thêm căng thẳng và áp lực lên lưng. Khi nâng đồ, hãy gập gối, giữ lưng thẳng và sử dụng cơ bắp chân để nâng. Tránh việc nâng đồ nặng hoặc quá cố gắng nâng đồ quá mức.
• Điều chỉnh môi trường làm việc: Đối với những người phải ngồi lâu trong công việc, hãy chọn ghế có hỗ trợ lưng tốt và đảm bảo tư thế ngồi đúng. Điều chỉnh môi trường làm việc để đảm bảo bàn làm việc, màn hình máy tính và bàn phím nằm trong vị trí thoải mái và đúng.
• Kiểm tra và chăm sóc định kỳ: Định kỳ kiểm tra với bác sĩ hoặc chuyên gia về xương khớp có thể giúp theo dõi tình trạng gù lưng và đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ cũng có thể đề xuất các bài tập và phương pháp giãn cột sống để giảm đau và cải thiện tình trạng.

Lưu ý rằng chế độ sinh hoạt cho người bệnh gù lưng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân của gù lưng. Do đó, tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận được lời khuyên và hướng dẫn cụ thể cho trường hợp của bạn.

Chế độ dinh dưỡng:

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh gù lưng có thể bao gồm các gợi ý sau:

• Bổ sung canxi và vitamin D: Canxi và vitamin D là hai chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe xương. Người bệnh gù lưng nên bổ sung canxi từ các nguồn như sữa và sản phẩm từ sữa, cá hồi, hạt chia và rau xanh lá. Vitamin D có thể được cung cấp từ các nguồn thực phẩm như cá, trứng và thực phẩm bổ sung.
• Đảm bảo lượng protein đủ: Protein là thành phần quan trọng để tăng cường sức cơ và sức khỏe xương. Hãy bổ sung các nguồn protein như thịt gà, cá, hạt, đậu và sản phẩm từ sữa trong chế độ ăn hàng ngày.
• Giảm tiêu thụ các chất gây viêm: Một số chất như chất béo no, chất béo xấu (như chất béo bão hòa và chất béo tổng hợp) và đường có thể gây viêm và tổn hại sức khỏe xương. Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa chất béo không lành mạnh như thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và đồ uống có ga.

Lưu ý rằng chế độ dinh dưỡng cho người bệnh gù lưng có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và yêu cầu riêng của từng người. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để nhận được lời khuyên cụ thể và tùy chỉnh chế độ ăn phù hợp.

Phòng ngừa gù lưng

Gù lưng do tư thế có thể được ngăn ngừa bằng cách nhận thức được tư thế của bạn và chăm sóc lưng của bạn. Bạn nên:

• Tránh khom lưng;
• Ngồi đúng: Ngồi thẳng, đảm bảo rằng lưng được hỗ trợ;
• Tránh mang cặp sách nặng và nếu sử dụng ba lô hãy đảm bảo chúng được thiết kế tốt và sử dụng đúng cách;
• Tập thể dục thường xuyên để giúp lưng khỏe hơn và linh hoạt hơn; các hoạt động như bơi lội, chạy, đi bộ và yoga là lý tưởng để giúp ngăn ngừa các vấn đề về lưng.

Các câu hỏi thường gặp về gù lưng

Bệnh gù lưng có thể gây vẹo cột sống không?

Vẹo cột sống và gù lưng đều là những tình trạng ảnh hưởng đến cột sống của bạn. Chúng có thể xảy ra cùng nhau, nhưng cái này không gây ra cái kia. Gù lưng là hiện tượng cột sống bị cong bất thường từ trước ra sau. Vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong bất thường, từ trái sang phải hoặc ngược lại.

Điều gì xảy ra nếu bệnh gù lưng không được điều trị?

Nếu không được điều trị, gù lưng có thể gây ra các biến chứng như đau lưng mạn, hạn chế vận động, biến dạng lưng, yếu hoặc tê ở chân tay hoặc các vấn đề về hô hấp.

Bệnh gù lưng có thể được đảo ngược?

Gù lưng do tư thế có thể được điều chỉnh bằng cách cải thiện tư thế và tăng cường cơ lưng thông qua tập thể dục thường xuyên hoặc vật lý trị liệu. Bệnh gù lưng Scheuermann có thể được điều trị bằng các phương pháp tương tự khi trẻ lớn lên. Những người mắc bệnh gù lưng nặng hơn hoặc bẩm sinh có thể sẽ cần phải phẫu thuật để điều chỉnh độ cong của cột sống.

Việc điều trị gù lưng có tác dụng phụ hay không?

Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi bắt đầu điều trị để hiểu rõ những rủi ro và tác dụng phụ. Ví dụ, tác dụng phụ của phẫu thuật có thể bao gồm nhiễm trùng và chảy máu ở vết mổ.

Bệnh gù lưng có quay trở lại không?

Bệnh gù lưng có thể quay trở lại, ngay cả sau khi điều trị. Bạn có thể cần phải thay đổi lối sống để điều chỉnh tư thế của mình. Điều này có nghĩa là bạn phải nhận thức rõ hơn về cách bạn ngồi, đứng và di chuyển trong suốt cả ngày. Ví dụ: Bạn có thể chọn sử dụng túi kéo thay vì mang sách trong ba lô. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để được tư vấn về những gì bạn có thể làm để ngăn ngừa bệnh gù lưng quay trở lại.