Xét nghiệm eGFR là gì? Công thức tính chỉ số eGFR không phải ai cũng biết

Vậy xét nghiệm eGFR là gì? Xét nghiệm eGFR được chỉ định trong trường hợp nào? Mục đích của xét nghiệm này là gì và công thức tính eGFR ra sao? Nếu bạn cũng đang tìm kiếm câu trả lời cho những thắc mắc nêu trên thì hãy theo dõi hết bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu bạn nhé.

eGFR là gì?

eGFR là viết tắt của Estimated glomerular filtration rate, dịch sang tiếng việt là ước tính mức lọc cầu thận hay độ lọc cầu thận ước tính. Chỉ số eGFR được tính toán dựa trên nồng độ creatinin trong máu, tuổi tác, giới tính và/hoặc chủng tộc. Chỉ số này thường được sử dụng để đánh giá chức năng thận, giúp bác sĩ phát hiện sớm những bất thường, theo dõi sự tiến triển của bệnh thận và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.

Các mức giá trị eGFR thường được phân loại như sau:

• eGFR ≥ 90 ml/phút: Chức năng thận bình thường.
• eGFR từ 60 đến 89 ml/phút: Chức năng thận bị giảm ở mức nhẹ.
• eGFR từ 30 đến 59 ml/phút: Chức năng thận bị giảm ở mức trung bình.
• eGFR < 30 ml/phút: Chức năng thận bị giảm nặng và có thể cần lọc thận hoặc ghép thận tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.

Theo thông tin từ các chuyên gia y tế, mức độ lọc cầu thận càng cao cho thấy chức năng thận càng tốt. Các nghiên cứu cho thấy, tuổi càng cao, chỉ số eGFR càng giảm.

Dưới đây là bảng kết quả eGFR bình thường theo độ tuổi, bạn đọc có thể tham khảo:

Xét nghiệm eGFR chỉ định trong trường hợp nào?

Xét nghiệm eGFR (Estimated glomerular filtration rate) là một xét nghiệm giúp ước lượng tốc độ lọc của cầu thận từ đó đánh giá chức năng thận. Xét nghiệm này thường được chỉ định trong các trường hợp:

• Nghi ngờ bệnh thận: Khi bệnh nhân có dấu hiệu hoặc triệu chứng nghi ngờ mắc các bệnh thận (như phù nề, tiểu ra máu hoặc triệu chứng khác), bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm eGFR để phát hiện sớm các tổn thương tại thận.
• Chẩn đoán và theo dõi bệnh mãn tính: Xét nghiệm eGFR được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi những bệnh nhân mắc bệnh mạn tính có nguy cơ gây tổn thương thận, bao gồm bệnh tim mạch, tiểu đường và cao huyết áp. Ngoài ra, những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh thận cũng sẽ được chỉ định xét nghiệm này.
• Theo dõi bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính: Bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc bệnh thận mạn tính sẽ cần phải làm xét nghiệm eGFR định kỳ để theo dõi sự tiến triển của bệnh. Điều này giúp bác sĩ điều chỉnh phương pháp điều trị cho phù hợp và hiệu quả hơn.
• Bệnh nhân ghép thận: Những bệnh nhân đã trải qua ghép thận cũng cần kiểm tra eGFR để theo dõi chức năng của thận ghép. Việc theo dõi thường xuyên giúp phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào liên quan đến chức năng thận ghép, từ đó có thể can thiệp kịp thời.

Công thức tính eGFR

Việc đo lường chính xác mức độ lọc cầu thận trong thực tế là rất khó, do đó các bác sĩ thường sử dụng các công thức ước tính dựa trên một số thông tin cơ bản của bệnh nhân như độ tuổi, giới tính, cân nặng và nồng độ creatinin trong huyết thanh.

Công thức 1

Tính eGFR dựa trên chỉ số creatinin trong huyết thanh và nước tiểu: CrCl (ml/phút) = (Ucr x V nước tiểu)/(Scr x T). Trong đó:

• CrCl là độ thanh thải creatinin.
• Ucr là nồng độ creatinin trong nước tiểu, tính bằng đơn vị mg/dl.
• V nước tiểu là thể tích nước tiểu thu thập, đơn vị ml.
• Scr là nồng độ creatinin trong huyết thanh thu thập tại thời điểm chính giữa khoảng thời gian thu thập nước tiểu, đơn vị mg/dl.
• T là thời gian thu thập nước tiểu, tính bằng đơn vị phút.

Lưu ý: Nước tiểu để thực hiện là nước tiểu 24 giờ, đo thể tích nước tiểu đồng thời đo lượng creatinin bài tiết trong 24 giờ. Cùng với đó, cần tiến hành đo lượng creatinin trong máu.

Công thức 2

Công thức Cockcroft-Gault được sử dụng để ước tính độ thanh thải creatinin (CrCl) ở người trưởng thành và không quá béo phì, giúp đánh giá chức năng thận. Công thức này dựa trên nồng độ creatinin trong huyết thanh, tuổi, giới tính và trọng lượng cơ thể.

Công thức Cockcroft-Gault được tính như sau:

CrCl ước tính = {(140 - tuổi) x cân nặng}/ (72 x Scr). Trong đó:

• CrCl ước tính là độ thanh thải creatinin ước lượng, tính bằng đơn vị ml/phút.
• Scr là nồng độ creatinin trong serum, đơn vị mg/dl.
• Độ tuổi được tính bằng năm.
• Trọng lượng cơ thể được tính bằng đơn vị là kg.
• Hệ số điều chỉnh là 1 cho nam và 0.85 cho nữ. Điều này có nghĩa, khi áp dụng công thức này cho nữ giới cần nhân thêm 0,85 bởi lượng creatinin của nữ được sản xuất ít hơn so với nam giới.

Công thức 3

Công thức MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) là một phương pháp được sử dụng để ước lượng tỷ lệ lọc cầu thận (GFR - Glomerular Filtration Rate) ở bệnh nhân có bệnh thận mạn tính. Công thức này được phát triển để giúp xác định mức độ chức năng thận trên cơ sở nồng độ creatinin trong máu cùng với một số yếu tố khác như tuổi, giới tính và chủng tộc.

Công thức MDRD như sau: eGFR (ml/phút/1,73m2) = 186 x (Scr )^ -1,154 * x (Age) ^ -0,203 x 0,742 nếu là nữ x 1,21 nếu là người Mỹ gốc phi. Trong đó:

• eGFR là tốc độ lọc cầu thận ước tính.
• Scr là nồng độ creatinin trong huyết thanh.
• Age là tuổi của người bệnh.

Lưu ý rằng công thức này chỉ chính xác trong một số trường hợp và không nên dùng cho những bệnh nhân có bệnh thận cấp tính hoặc những người có GFR rất cao (>60 ml/phút/1.73 m²).

Một số phần mềm online hỗ trợ tính eGFR

Với sự tiến bộ của công nghệ, ngày càng có nhiều ứng dụng và phần mềm online giúp người bệnh theo dõi tình trạng sức khỏe của mình, trong đó có ước tính mức lọc cầu thận (eGFR).

Một số phần mềm online phổ biến để tính GFR bao gồm:

• eGFR – Tính độ lọc cầu thận: Phần mềm này thường sử dụng các công thức như Cockcroft-Gault hoặc MDRD để tính toán GFR dựa trên các thông tin như tuổi, giới tính, trọng lượng cơ thể và nồng độ creatinin trong máu.
• GFR & BSA Calculator: Công cụ này không chỉ tính toán GFR mà còn có khả năng tính diện tích bề mặt cơ thể (BSA), điều này rất hữu ích trong việc xác định liều lượng thuốc và theo dõi tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.

Sử dụng các phần mềm này sẽ giúp người bệnh có thể tự kiểm tra tình trạng thận của mình một cách thuận tiện. Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng việc đánh giá và tư vấn y tế từ bác sĩ vẫn là rất quan trọng để có được chẩn đoán chính xác và hướng điều trị thích hợp.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về chỉ số eGFR và xét nghiệm eGFR mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để chia sẻ đến quý độc giả. Hy vọng, thông qua bài viết trên đây, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về chỉ số eGFR và xét nghiệm eGFR. Cảm ơn bạn đọc đã luôn theo dõi và đồng hành với Nhà thuốc Long Châu.