Xét nghiệm số lượng tế bào CD4 để làm gì?

Một phương pháp để đánh giá sức khỏe hệ miễn dịch của bạn là dựa vào số lượng CD4 trong cơ thể. Vậy xét nghiệm số lượng tế bào CD4 có ý nghĩa gì?

Tìm hiểu về tế bào CD4

Hệ thống miễn dịch có vai trò bảo vệ cơ thể bằng cách chống lại các tác nhân gây hại như vi khuẩn, vi rút, nhiễm trùng. Bạch cầu là một thành viên quan trọng của hệ thống miễn dịch. Đối với những người bị HIV, vi rút HIV lây nhiễm và phá hủy một loại tế bào bạch cầu được gọi là tế bào CD4.

Tế bào CD4 hay còn gọi là T CD4+, tế bào T, tế bào lympho T hoặc tế bào hỗ trợ. Đây là loại tế bào bạch cầu chống lại sự nhiễm trùng và cho biết được khả năng miễn dịch ở các bệnh nhân đang sống với HIV. Đây cũng là một trong những yếu tố quyết định cho nhu cầu phòng ngừa nhiễm trùng cơ hội (OI).

Yếu tố ảnh hưởng đến số lượng tế bào CD4

Ngoài bệnh HIV, dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức độ cao hay thấp của lượng tế bào CD4 trong hệ miễn dịch của bạn:

• Các bệnh do nhiễm trùng như nhiễm vi rút Herpes simplex, cúm hoặc viêm phổi có thể làm giảm số lượng tế bào CD4 trong một thời gian nhất định.
• Số lượng CD4 giảm mạnh ở các bệnh nhân đang điều trị ung thư bằng phương pháp hóa trị.
• Thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn và thuốc lá.

HIV ảnh hưởng đến tế bào CD4 như thế nào?

HIV làm cho hệ thống miễn dịch của bạn gặp khó khăn trong việc chống lại các bệnh nhiễm trùng bằng cách nhắm vào các tế bào CD4. Vi rút bám vào bề mặt của tế bào T, xâm nhập vào bên trong và trở thành một phần của tế bào T. Sau quá trình phá hủy tế bào CD4, các bản sao của vi rút HIV sẽ được giải phóng vào máu.

Nếu số lượng tế bào CD4 quá thấp thì cần phải dùng đến liệu pháp ART để ngăn ngừa nhiễm trùng cơ hội. Việc ngừng sử dụng các loại thuốc OI chỉ khi lượng tế bào T đã tăng lên để đáp ứng với ART.

Mục đích xét nghiệm số lượng tế bào CD4

Để xác định được hiệu quả của việc điều trị HIV, xem xét mức độ tổn thương của hệ thống miễn dịch và theo dõi tình trạng bệnh nếu không được điều trị bằng liệu pháp ART, lựa chọn loại xét nghiệm máu đơn giản như xét nghiệm số lượng tế bào CD4 là một ưu tiên hàng đầu.

Nếu bệnh nhân nhiễm HIV thì xét nghiệm số lượng tế bào CD4 để:

• Quan sát ảnh hưởng của HIV đến hệ thống miễn dịch: Số lượng CD4 có thể giúp theo dõi nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội hoặc một số bệnh ung thư.
• Theo dõi mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị HIV: Xét nghiệm số lượng tế bào CD4 còn được gọi là xét nghiệm tải lượng vi rút HIV để theo dõi hiệu quả điều trị.
• Chẩn đoán AIDS: Bệnh nhân được xác nhận bị AIDS nếu số lượng tế bào CD4 rơi xuống mức độ rất thấp.

Khi nào cần phải xét nghiệm số lượng tế bào CD4?

Xét nghiệm số lượng tế bào CD4 sau khi được chẩn đoán để các bác sĩ nhận được thông tin để có thể so sánh với các kết quả xét nghiệm trong tương lai. Bên cạnh đó, các kết quả này cũng sẽ cho thấy nhu cầu dùng thuốc để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng cơ hội bên cạnh các thuốc điều trị HIV.

Bác sĩ sẽ đưa ra nhận định về mức độ hiệu quả của ART trong điều trị HIV dựa vào tải lượng vi rút trong khoảng 2 - 8 tuần sau khi tiến hành hoặc có sự thay đổi phương pháp điều trị. Do vậy, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm số lượng tế bào CD4 để nhận được thông tin về mức độ cải thiện của hệ miễn dịch của bạn và nó có đáp ứng với ART hay không.

Vì vậy, để xem hệ thống miễn dịch của bạn có hoạt động bình thường và ổn hơn hay không,  bác sĩ sẽ khuyên bạn nên xét nghiệm số lượng tế bào CD4 mỗi 3 - 6 tháng. Nếu bạn đang dùng các thuốc khác ngoài liệu pháp ART để điều trị bệnh nhiễm trùng cơ hội và có lượng tế bào CD4 thấp, để đảm bảo hệ miễn dịch của bạn đáp ứng với ART, bác sĩ sẽ có thể yêu cầu bạn ngưng các thuốc trên.

Bạn có thể không cần xét nghiệm CD4 nếu lượng tế bào này được duy trì ở mức 500 tế bào trở lên và đảm bảo được khả năng ức chế vi rút, trừ trường hợp có những điểm bất thường xảy ra với sức khỏe của bạn.

Kết quả xét nghiệm số lượng tế bào CD4 có ý nghĩa gì?

Tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mỗi người và có sự thay đổi về số lượng tế bào CD4 lý tưởng tương ứng. Đơn vị đo của CD4 là số lượng tế bào CD4 trên 1 milimet khối máu (tế bào/mm³).

• Số lượng tế bào CD4 sẽ rơi vào khoảng 500 - 1200 tế bào/mm³ đối với một người lớn hoặc một thanh thiếu niên khỏe mạnh.
• Đối với người nhiễm HIV, lượng tế bào CD4 sẽ có số dưới 200 tế bào/mm³ và tình trạng này đã dẫn tiến triển thành AIDS.
• Trường hợp số lượng tế bào CD4 thấp dù không nhiễm HIV thì có thể là do nhiễm trùng hoặc đang được điều trị ung thư.
• Nếu đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch để ghép tạng và có lượng tế bào CD4 thấp thì có ý nghĩa rằng phương pháp điều trị có hiệu quả.

Xét nghiệm số lượng tế bào CD4 là một phương pháp nhằm kiểm tra sức khỏe hệ miễn dịch của bạn. Trong trường hợp nhiễm HIV thì xét nghiệm này giúp bác sĩ theo dõi mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị bệnh và khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác. Mong rằng bài viết này của Nhà thuốc Long Châu sẽ đem đến cho bạn thông tin về ý nghĩa của xét nghiệm số lượng tế bào CD4 để có thể kịp thời theo dõi nếu cần thiết.