Xoắn mạc nối lớn: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Xoắn mạc nối lớn là một bệnh lý nghiêm trọng có thể dẫn đến những biến chứng đáng lo ngại. Dù tình trạng này không thường gặp, nhưng việc nắm rõ thông tin về nó sẽ giúp bệnh nhân phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời, từ đó giảm thiểu những hậu quả không mong muốn. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quát về xoắn mạc nối lớn, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị.

Xoắn mạc nối lớn là gì?

Xoắn mạc nối lớn là một tình trạng hiếm gặp, xảy ra khi mạc nối bị xoay quanh trục của nó, thường theo chiều kim đồng hồ. Biểu hiện của bệnh thường bao gồm thiếu máu cục bộ ở mạc nối và cơn đau bụng cấp. Mặc dù nhồi máu mạc nối là một tình trạng lành tính, trong đó quá trình xoắn tự giới hạn, nhưng ở hầu hết các trường hợp, nó có thể dẫn đến thiếu máu và hoại tử phần mạc nối bị ảnh hưởng. Đôi khi, xoắn mạc nối cũng có thể là nguyên nhân hiếm gặp gây ra các cơn đau bụng mạn tính.

Nguyên nhân gây xoắn mạc nối lớn

Xoắn mạc nối lớn được chia thành hai loại chính: Xoắn mạc nối nguyên phát và xoắn mạc nối thứ phát. Mỗi loại có những nguyên nhân cụ thể như sau:

Xoắn mạc nối nguyên phát

Xoắn mạc nối nguyên phát là một tình trạng hiếm gặp, thường bắt nguồn từ các yếu tố liên quan đến sự bất thường trong cấu trúc giải phẫu. Một số nguyên nhân có thể bao gồm:

• Mạc nối chẻ đôi: Đây là tình trạng khi mạc nối lớn bị chia thành hai phần, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xoắn.
• Tuần hoàn máu bất thường: Xảy ra khi lưu lượng máu bị cản trở, gây ra tình trạng tắc nghẽn và dẫn đến xoắn.
• Béo phì: Lượng mỡ dư thừa có thể chèn ép mạc nối lớn, làm tăng nguy cơ bị xoắn, đặc biệt sau khi thực hiện các hoạt động như ho mạnh hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
• Căng thẳng và hoạt động mạnh: Các hoạt động gây tăng nhu động ruột hoặc thay đổi vị trí của mạc nối có thể tạo ra áp lực lên mạc nối, gây xoắn mạc nối lớn.

Xoắn mạc nối thứ phát

Xoắn mạc nối thứ phát thường gặp hơn và thường liên quan đến một số tình trạng khác như:

• Dính sau phẫu thuật: Sau các ca phẫu thuật ở ổ bụng, mạc nối có thể dính vào các cơ quan xung quanh, dẫn đến tình trạng xoắn mạc nối lớn.
• Thoát vị: Xoắn mạc nối có thể xảy ra sau một ca thoát vị, do áp lực từ các cơ quan lân cận gây ra.

Triệu chứng của xoắn mạc nối lớn

Do các triệu chứng của xoắn mạc nối lớn dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý đau bụng cấp tính khác, việc chẩn đoán thường gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu nhận biết chính bao gồm:

• Đau bụng cấp tính: Đau thường xảy ra ở vùng bụng trên và có thể lan xuống bụng dưới. Cơn đau có thể đột ngột và dữ dội, kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào mức độ xoắn.
• Buồn nôn và nôn mửa: Khi mạc nối bị xoắn, tắc nghẽn lưu thông máu có thể gây buồn nôn và nôn.
• Chướng bụng: Tình trạng này có thể xảy ra do tắc nghẽn ruột, khiến khí và dịch tích tụ trong đường tiêu hóa.
• Sốt: Khi mạc nối bị xoắn trong thời gian dài, các mô có thể bị hoại tử, dẫn đến viêm nhiễm và sốt cao.

Nếu bác sĩ không thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc chụp CT, thì trong nhiều trường hợp, khả năng chẩn đoán sai do triệu chứng tương tự viêm ruột thừa là rất cao.

Chẩn đoán xoắn mạc nối lớn

Việc chẩn đoán xoắn mạc nối lớn không hề dễ dàng. Do các triệu chứng không đặc hiệu, bệnh nhân thường cần trải qua nhiều phương pháp kiểm tra để có thể xác định chính xác tình trạng.

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và tiền sử bệnh của bệnh nhân, nhưng chỉ dựa vào thăm khám lâm sàng thôi thì chưa đủ để chẩn đoán xoắn mạc nối lớn.
• Siêu âm: Đây là phương pháp đầu tiên thường được sử dụng để kiểm tra tình trạng của mạc nối và các cơ quan trong bụng. Siêu âm có khả năng phát hiện các dấu hiệu xoắn và kiểm tra xem có bất kỳ sự tắc nghẽn nào xảy ra hay không.
• Chụp CT: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác nhất để xác định xoắn mạc nối lớn. Chụp CT có thể giúp bác sĩ thấy rõ cấu trúc mạc nối và các dấu hiệu của xoắn như tắc nghẽn hoặc thiếu máu đến mạc nối.

Phương pháp điều trị xoắn mạc nối lớn

Điều trị xoắn mạc nối lớn thường phụ thuộc vào mức độ xoắn và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Có hai phương pháp chính điều trị xoắn mạc nối lớn bao gồm:

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất đối với xoắn mạc nối lớn. Phẫu thuật giúp tháo xoắn, phục hồi lưu lượng máu và loại bỏ bất kỳ phần mạc nối nào bị hoại tử. Bác sĩ có thể thực hiện việc cắt bỏ phần mạc nối bị tổn thương trong một số trường hợp nhằm ngăn chặn tình trạng tái phát.

• Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp ít xâm lấn, giúp giảm thiểu đau đớn và rút ngắn thời gian phục hồi. Qua nội soi, bác sĩ có thể tháo xoắn mạc nối một cách an toàn.
• Phẫu thuật mở bụng: Được sử dụng trong các trường hợp phức tạp, khi mạc nối bị xoắn quá nghiêm trọng hoặc có nguy cơ cao bị hoại tử.

Điều trị bảo tồn

Trong một số trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể áp dụng phương pháp điều trị bảo tồn bằng cách sử dụng thuốc giảm đau và theo dõi tình trạng bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hiệu quả khi xoắn mạc nối không gây tắc nghẽn nghiêm trọng hoặc hoại tử.

Biến chứng của xoắn mạc nối lớn

Nếu không được chữa trị kịp thời, xoắn mạc nối lớn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đe dọa tính mạng của bệnh nhân.Những biến chứng này bao gồm:

• Hoại tử mạc nối: Khi mạc nối bị xoắn trong thời gian dài, sự cản trở lưu thông máu có thể gây ra hoại tử mô. Đây là biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi phải phẫu thuật cắt bỏ phần mạc nối bị tổn thương.
• Viêm phúc mạc: Khi mạc nối bị hoại tử, vi khuẩn có thể lây lan khắp vùng bụng, gây ra viêm phúc mạc – một tình trạng nguy cấp đòi hỏi cấp cứu ngay để bảo vệ tính mạng.
• Tắc ruột: Xoắn mạc nối có thể gây cản trở trong hệ tiêu hóa, dẫn đến tắc ruột, gây ra cơn đau nghiêm trọng và thường yêu cầu can thiệp phẫu thuật để khắc phục.

Xoắn mạc nối lớn là tình trạng y khoa hiếm gặp nhưng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nhận biết sớm các triệu chứng, thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng và đảm bảo sức khỏe cho người bệnh. Việc duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn y tế sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng này.