Ăn xong buồn nôn là dấu hiệu của bệnh gì? Cách điều trị và phòng ngừa bệnh ra sao?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng sau khi ăn thấy buồn nôn như do mang thai, thói quen ăn uống không điều độ cho đến các nguyên nhân về bệnh lý. Chính vì vậy, để biết chính xác nguyên nhân gây nên tình trạng ăn xong buồn nôn, bạn cần quan sát kỹ các triệu chứng của cơ thể.

Triệu chứng ăn xong buồn nôn là dấu hiệu của bệnh gì?

Triệu chứng ăn xong buồn nôn thường liên quan đến các vấn đề về tiêu hóa

Tình trạng buồn nôn sau khi ăn khiến cơ thể khó chịu, ảnh hưởng lớn đến công việc và cuộc sống. Nếu triệu chứng buồn nôn xảy ra liên tục trong thời gian dài thì có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vậy ăn xong buồn nôn là bệnh gì? Hãy tham khảo những nguyên nhân sau đây:

Do thói quen ăn uống 

Thói quen ăn uống không đúng giờ hoặc bỏ bữa là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ăn xong buồn nôn. Lượng axit dư thừa tích tụ trong dạ dày có thể tác động ngược lại niêm mạc dạ dày khi khoảng cách giữa các bữa ăn quá dài, dẫn đến trào ngược dạ dày và gây ra các triệu chứng như buồn nôn sau khi ăn, chướng bụng, đầy hơi.

Do không dung nạp thực phẩm

Bạn có thể thấy buồn nôn sau khi ăn khoảng vài tiếng do tình trạng không dung nạp thực phẩm. Nguyên nhân cụ thể gồm:

• Không dung nạp thực phẩm chứa lactose, chẳng hạn các sản phẩm từ sữa.
• Không dung nạp gluten, ví dụ ngũ cốc.
• Ăn nhiều thực phẩm dễ gây chướng bụng, đầy hơi như bắp cải hoặc đậu.
• Dị ứng thức ăn do cơ thể phản ứng đẩy thức ăn ra ngoài vì nhầm tưởng các protein có trong một số loại thực phẩm là “mối đe dọa”, gây triệu chứng buồn nôn sau khi ăn khoảng vài phút, đôi khi kèm theo sưng môi, mặt, khó thở, đau bụng, tiêu chảy, nổi mẩn đỏ, ngứa…

Do cúm dạ dày và ngộ độc thực phẩm

Tình trạng ăn xong cảm thấy buồn nôn có thể do ăn phải các thực phẩm không bảo quản đúng, không được nấu chín kỹ dẫn đến nhiễm các vi sinh vật. Một nguyên nhân khác gây buồn nôn sau khi ăn là có thể là triệu chứng của viêm gan A một tình trạng dạ dày bị viêm do nhiễm virus.

Triệu chứng buồn nôn kéo dài khoảng vài tiếng, đi cùng với các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ.

Do bệnh lý về tiêu hóa

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Tình trạng cơ vòng thực quản gặp vấn đề, khiến axit dạ dày tràn vào thực quản, gây ợ chua và cảm giác nóng ran trong ngực…

Các bệnh về túi mật: Túi mật nằm ở phía trên bên phải của bụng, có chức năng tiết mật để hỗ trợ tiêu hóa chất béo. Do bị sỏi, bị viêm khiến túi mật bị tắc nghẽn làm cản trở hoạt động tiêu hóa bình thường. Triệu chứng đặc trưng của các bệnh về túi mật gồm buồn nôn và đau bụng trên bên phải sau khi ăn nhiều chất béo.

Viêm tụy: Dịch tụy đóng vai trò quan trọng đối với quá trình tiêu hóa thức ăn. Nếu cơ quan này bị tổn thương hoặc bị viêm, bạn có thể bị buồn nôn đi cùng với các triệu chứng như đau giữa bụng hoặc ở phía trên bên trái, có thể lan ra sau lưng, sốt.

Hội chứng ruột kích thích (IBS): Một trong những triệu chứng điển hình nhất của hội chứng này là buồn nôn. Hệ tiêu hóa bị kích thích tạo ra nhiều nhu động bất thường. Ngoài buồn nôn, bạn có thể bị đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy và táo bón luân phiên.

Bệnh tiêu hóa khác: Tắc ruột, ung thư dạ dày, liệt dạ dày, rối loạn hấp thu… cũng là nguyên nhân khiến bạn ăn xong buồn nôn, nhưng ít gặp hơn.

Sau khi ăn, ngoài triệu chứng buồn nôn, bạn có thể gặp tình trạng đau bụng

Do mang thai

Ăn xong buồn nôn là bệnh gì? Nguyên nhân thường là do sự thay đổi về nội tiết tố và có thể là dấu hiệu sớm của việc mang thai. Nếu buồn nôn đi cùng với các triệu chứng mang thai khác như trễ kinh, mệt mỏi, ngực nhạy cảm… bạn có thể nghi ngờ mình mang thai.

Các nguyên nhân khác

Hội chứng đau nửa đầu: Có thể gây buồn nôn sau khi ăn, cùng với đó là các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chóng mặt và nôn mửa.

Trầm cảm, lo lắng hoặc căng thẳng dữ dội: Trạng thái này có thể dẫn đến chán ăn và buồn nôn. Ngoài ra, bạn còn bị mệt mỏi, giảm ham muốn, mất ngủ…

Dùng thuốc: Một số loại thuốc có tác dụng phụ thường gặp là gây buồn nôn như thuốc kháng sinh, thuốc hóa trị, thuốc giảm đau…

Nguyên nhân khác: Buồn nôn còn do bệnh đái tháo đường, tăng áp lực nội sọ, sử dụng nhiều rượu bia. Tuy nhiên, buồn nôn có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào không chỉ sau bữa ăn.

Cách chữa ăn xong buồn nôn như thế nào?

Để giảm cảm giác buồn nôn sau khi ăn, bạn có thể thử một trong các cách sau:

• Uống nước ấm và ăn một quả chuối chín để làm dịu bụng.
• Uống một tách trà gừng ấm để ổn định đường tiêu hóa, giảm đau bụng và giảm buồn nôn.
• Thoa dầu bạc hà lên bụng hoặc uống trà bạc hà.
• Ăn bánh mì, bánh quy vì thực phẩm này chứa rất nhiều tinh bột, giúp hấp thụ axit dạ dày.

Những biện pháp trên chỉ mang tính khắc phục tạm thời. Bạn cần chú ý quan sát kỹ các triệu chứng của cơ thể. Nếu tình trạng buồn nôn sau khi ăn kéo dài hơn 5 ngày và đi kèm với các triệu chứng sau, bạn nên gặp bác sĩ:

• Có máu trong dịch nôn hoặc phân.
• Tức ngực.
• Tiêu chảy kéo dài vài ngày.
• Có các dấu hiệu mất nước như ít đi tiểu, hay khát nước, suy nhược cơ thể hoặc chóng mặt.
• Sốt trên 38,5 °C.
• Đau bụng dữ dội.
• Tim đập nhanh.
• Nôn nhiều.

Phụ huynh cần chú ý nhiều hơn khi trẻ nhỏ ăn xong buồn nôn, đặc biệt nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi, nôn trong 8 tiếng, nôn ra máu, kèm sốt trên 38,5 độ C và đau bụng hơn 2 tiếng.

Nếu tình trạng buồn nôn sau khi ăn đi kèm với sốt cao thì nên đến bệnh viện sớm

Tránh nguy cơ bị buồn nôn sau khi ăn

Dưới đây là một số mẹo giúp bạn tránh bị tình trạng ăn xong buồn nôn:

• Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh gồm ăn đúng giờ, đủ bữa, ăn chậm, nhai kỹ, có thể chia nhiều bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn.
• Tránh ăn các món không hợp vệ sinh, lựa chọn và chế biến thực phẩm cẩn thận.
• Nếu bạn mắc chứng không dung nạp lactose, gluten hoặc dị ứng thức ăn, hãy tránh các thực phẩm từ sữa, ngũ cốc và các thực phẩm gây dị ứng.
• Tránh ăn thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ hoặc cay nóng.
• Chú ý nghỉ ngơi, tránh làm việc quá căng thẳng, có thể tập thiền hoặc yoga.

Nhìn chung, triệu chứng ăn xong buồn nôn có thể do nhiều nguyên nhân và trong số đó nguyên nhân chủ yếu đến từ các bệnh lý về tiêu hóa. Do đó, khi gặp phải tình trạng buồn nôn sau khi ăn, bạn không nên chủ quan mà hãy đến bệnh viện để được khám và làm xét nghiệm cần thiết, từ đó bác sĩ có phương án điều trị phù hợp.

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp