Bệnh OMC là gì và nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng ngừa

Khi gặp phải các triệu chứng đau hạ sườn kèm sốt cao, buồn nôn, nhiều người thường cho rằng đây là dấu hiệu của bệnh lý gan mật. Thực tế, đa phần trong số họ đều đang mắc bệnh OMC. Vậy OMC là gì, dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa thế nào, cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu.

OMC là gì?

Bệnh sỏi ống mật chủ (OMC) là một vấn đề phổ biến tại Việt Nam. Trước đây, sỏi OMC chiếm đến 80 - 90% trong số các trường hợp sỏi mật, nhưng gần đây, do tỷ lệ sỏi túi mật tăng cao, tỷ lệ sỏi OMC đã giảm đáng kể xuống khoảng 50 - 60%.

Khác biệt so với tình trạng sỏi OMC ở các nước như Mỹ hoặc châu Âu (chủ yếu là sỏi Cholesterol và di chuyển từ túi mật xuống), bệnh lý sỏi OMC tại Việt Nam có tính phức tạp cao. Thành phần chính của sỏi OMC ở đây thường là sắc tố mật, cùng với các yếu tố như xác hay trứng giun đũa. Sự tồn tại của giun trong đường mật và nguy cơ nhiễm trùng đóng vai trò quan trọng trong cơ chế hình thành sỏi.

Dấu hiệu nhận biết sỏi ống mật chủ

Một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu là dấu hiệu hình thành sỏi ống mật chủ OMC là gì. Sỏi hình thành ở ống mật chủ gây ra sự cản trở trong quá trình di chuyển dịch mật giữa các cơ quan, điều này thường dẫn đến cảm giác đầy bụng và tiêu hóa chậm trễ. Đây là những biểu hiện phổ biến nhất của sỏi ống mật chủ và được nhiều người mắc bệnh gặp phải.

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân cũng phải đối mặt với triệu chứng như đau ở hạ sườn phải, sốt cao kéo dài trong vài ngày và biểu hiện của sự vàng da. Những dấu hiệu này chỉ ra rằng sỏi trong ống mật chủ đã gây ra những tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe và bệnh nhân cần phải nhận được sự điều trị cấp cứu.

Cụ thể, cơn đau ở hạ sườn phải thường rất mạnh và kéo dài liên tục trong khoảng 2 - 3 giờ, gây gián đoạn cho các hoạt động hàng ngày. Đôi khi, đau có thể lan sang các vùng khác như vai hoặc sau lưng, làm cho bệnh nhân cảm thấy rất không thoải mái. Một lưu ý quan trọng là cơn đau thường trở nên nặng hơn sau khi ăn no. Để kiểm soát cơn đau, việc điều chỉnh khẩu phần ăn uống là rất quan trọng.

Ngoài cảm giác đau ở hạ sườn, bệnh nhân cũng có thể gặp phải sốt cao từ 39 - 40 độ, làm cho họ cảm thấy mệt mỏi và tiết nhiều mồ hôi.

Đặc biệt, những triệu chứng này thường tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động hàng ngày của bệnh nhân. Nếu bạn cảm thấy mình thường xuyên gặp các triệu chứng như đau ở hạ sườn phải, sốt cao, vàng da, vàng mắt và cảm giác mệt mỏi, bạn nên đi khám sớm để được tư vấn và điều trị.

Nguyên nhân gây sỏi ống mật chủ

Nguyên nhân gây ra bệnh OMC là gì? Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Nhiễm khuẩn và nhiễm ký sinh trùng: Khi dịch mật bị ứ trệ, vi khuẩn có thể phát triển và gây tổn thương cho thành đường mật. Điều này có thể làm viêm và loét các tế bào trong ống mật, gây ra việc các thành phần của dịch mật (như sắc tố mật và muối mật) kết tụ và tạo thành sỏi.
• Một số trường hợp giun chui vào ống mật: Những con giun mang theo trứng hoặc xác giun có thể di chuyển lên ống mật và làm cho sắc tố mật kết tụ và bám vào thành ống mật, từ đó hình thành sỏi.
• Sỏi từ đường mật trong gan hoặc túi mật di chuyển xuống ống mật: Sỏi có thể hình thành từ các chất khoáng trong dịch mật ở gan hoặc túi mật và sau đó di chuyển xuống ống mật, góp phần vào quá trình hình thành sỏi ống mật chủ.

OMC có để lại biến chứng không?

Nhiều người đều lo lắng về việc liệu bệnh sỏi ống mật chủ có gây ra các biến chứng nghiêm trọng hay không. Thực tế, việc không điều trị một cách đúng đắn và chủ quan có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của bệnh nhân.

Một trong những biến chứng nội khoa nghiêm trọng mà nhiều bệnh nhân phải đối mặt là viêm tụy cấp. Nếu không được cấp cứu và điều trị đúng cách, bệnh nhân có thể phát triển thành suy hô hấp cấp, gây nguy hiểm đến tính mạng. Tình trạng này xảy ra khi viên sỏi nằm tại ngã ba mật tụy gây tắc nghẽn nghiêm trọng.

Trong quá trình nghiên cứu về triệu chứng của sỏi ống mật chủ, ta có thể nhận thấy rằng bệnh có thể gây ra viêm đường mật khi dịch mật bị ứ đọng trong thời gian dài. Điều này thường dẫn đến những cơn đau cấp tính và sốt cao. Ngoài ra, có các biến chứng khác mà không nên coi thường như sốc nhiễm trùng đường mật, áp xe đường mật hoặc viêm phúc mạc mật. Trong trường hợp không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do những biến chứng nghiêm trọng và phát triển nhanh chóng.

Cách phòng ngừa sỏi ống mật chủ

Biết được các biện pháp phòng ngừa bệnh OMC là gì sẽ giúp bạn xây dựng được hệ thống gan mật khỏe mạnh.

• Hạn chế mỡ: Mỡ có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan và mật, góp phần vào việc hình thành sỏi mật. Khuyến nghị giảm ăn thức ăn giàu mỡ như lòng đỏ trứng gà, phủ tạng động vật như tim, gan.
• Tăng đạm: Đạm giúp tái tạo tế bào gan và ngăn chặn thoái hóa mỡ tế bào gan.
• Đường bột và chất xơ: Đường bột là dạng thức ăn dễ tiêu hóa và không ảnh hưởng đến sự bài tiết mật, trong khi chất xơ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
• Thực phẩm giàu vitamin C và nhóm B: Rau củ và hoa quả tươi là nguồn cung cấp vitamin C và nhóm B quan trọng cho cơ thể.
• Hạn chế thức ăn không tốt: Trà, cà phê, rượu bia, chocolate, thịt nhiều mỡ, nội tạng động vật nên được giảm thiểu.
• Tăng cường vận động: Hoạt động thể lực như đi bộ, chạy chậm, tập dưỡng sinh giúp tăng nhu động mật và giảm nguy cơ sỏi ống mật.

Trên đây là những thông tin giải thích OMC là gì cũng như những dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh. Hy vọng bài viết đã đem đến những kiến thức cần thiết giúp bạn hạn chế được các vấn đề xảy ra với sức khỏe gan mật.

Xem thêm:

• Sỏi túi mật 13mm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị