Sỏi túi mật: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Sỏi túi mật là các tinh thể rắn hình thành từ việc lắng đọng và tích tụ của chất lỏng tiêu hóa trong túi mật. Túi mật là cơ quan nhỏ này nằm dưới gan và giúp tiêu hóa bằng cách lưu trữ và tập trung mật, một dịch tiêu hóa do gan sản xuất. Sỏi mật có thể khác nhau về kích thước và chủ yếu được tạo thành từ cholesterol, bilirubin (một sản phẩm thải) và các thành phần khác của mật.

Có hai loại sỏi mật chính:

• Sỏi cholesterol: Đây là loại phổ biến nhất, chủ yếu được tạo thành từ cholesterol cứng. Chúng có thể hình thành khi có quá nhiều cholesterol hoặc các chất khác trong mật, hoặc khi túi mật không rỗng hiệu quả.
• Sỏi bilirubin: Những sỏi này nhỏ hơn và đậm màu hơn, hình thành khi có dư thừa bilirubin trong mật.

Sỏi mật có thể không gây triệu chứng, nghĩa là chúng không gây ra bất kỳ dấu hiệu nào. Tuy nhiên, nếu một viên sỏi chặn ống mật, nó có thể dẫn đến đau dữ dội ở phần trên bên phải của bụng, buồn nôn, nôn mửa, và đôi khi là các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm túi mật (viêm túi mật) hoặc viêm tụy.

Những triệu chứng của sỏi túi mật

Sỏi mật thường không gây ra triệu chứng trừ khi chúng gây tắc nghẽn một ống dẫn, dẫn đến đau nghiêm trọng. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau đột ngột, dữ dội ở phần trên bên phải hoặc giữa bụng.
• Đau ngay dưới xương ức.
• Đau lưng giữa hai bả vai.
• Đau ở vai phải.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.

Cơn đau do sỏi mật có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.

Tuy nhiên, theo Đại học Tiêu hóa Hoa Kỳ, có khoảng 80% những người bị sỏi túi mật mà không có triệu chứng. Bạn chỉ có thể phát hiện tình cờ khi đi khám hoặc khi phẫu thuật vùng bụng vì bệnh khác.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sỏi túi mật

Nếu sỏi chặn đường đi của mật, nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ hoặc tất cả các cơ quan trong hệ thống đó. Mật không thể chảy ngược vào ống mật và các cơ quan của bạn, gây viêm cấp tính và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây nhiễm trùng. Nếu nghiêm trọng, những tình trạng này có thể đe dọa tính mạng.

Các biến chứng của sỏi túi mật bao gồm:

• Viêm túi mật;
• Viêm tụy;
• Viêm đường mật;
• Viêm gan;
• Nhiễm trùng huyết.

Tìm hiểu thêm: Sỏi túi mật 12mm có nguy hiểm không? Làm gì khi bị sỏi túi mật 12mm?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng của sỏi túi mật có thể giống triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng khác như viêm ruột thừa và viêm tụy nên nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Nguyên nhân dẫn đến sỏi túi mật

Sỏi mật có thể hình thành nếu mật chứa quá nhiều cholesterol, quá nhiều bilirubin, hoặc không đủ muối mật. Các nhà nghiên cứu chưa hoàn toàn hiểu rõ tại sao những thay đổi này trong mật xảy ra. Sỏi mật cũng có thể hình thành nếu túi mật không rỗng hoàn toàn hoặc không thường xuyên.

Một số lý do gây ra sỏi mật:

Quá nhiều cholesterol trong mật

Khi có nhiều cholesterol trong mật có thể dẫn đến sỏi cholesterol màu vàng. Gan của bạn chiết xuất cholesterol từ máu để tạo ra mật. Những viên sỏi này sẽ phát triển khi gan của bạn tạo ra quá nhiều cholesterol so với lượng mà dịch mật có thể hòa tan.

Quá nhiều bilirubin trong mật

Bilirubin là một chất được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu. Một số tình trạng như tổn thương gan và một số rối loạn về máu, khiến gan sản xuất nhiều bilirubin hơn mức cần thiết. Sỏi hình thành khi túi mật của bạn không thể phân hủy lượng bilirubin dư. Những viên sỏi này thường có màu nâu sẫm hoặc đen.

Không đủ acid mật (muối mật)

Một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng kém hấp thu acid mật. Nếu bạn mất quá nhiều, gan của bạn sẽ không còn đủ năng lượng để tạo mật. Việc thiếu acid mật sẽ tạo ra lượng cholesterol dư thừa trong mật của bạn.

Dịch mật ứ đọng

Túi mật của bạn cần được làm trống mật để có thể hoạt động bình thường. Nếu nó không thể làm rỗng mật, mật sẽ trở nên cô đặc quá mức, do đó có thể hình thành sỏi.