Bệnh osteoma là gì và cách điều trị như thế nào?

Các bệnh lý về xương thường ít nhiều gây ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Trong đó, một bệnh lý lành tính thường gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên là osteoid osteoma. Vậy osteoid osteoma là gì và cách chẩn đoán, điều trị như thế nào?

Osteoid osteoma là bệnh gì?

Osteoid osteoma là tên gọi tiếng Anh của bệnh lý u xương dạng xương. Đây là một loại khối u nhỏ, không gây ung thư, thường phát triển trên xương dài ở các chi dưới của cơ thể. Thường thấy nhất là ở xương đùi, nhưng cũng có thể xuất hiện ở các xương của bàn tay và đôi khi ở dưới của cột sống.

Dù gây đau, u xương dạng xương không lan rộng. Ở trẻ em, nó có thể làm biến dạng hoặc kích thích sự phát triển lớn hơn của xương. Thường xuất hiện ở độ tuổi thanh thiếu niên và thanh niên, nguyên nhân chính của nó vẫn chưa được hiểu rõ. Phương pháp điều trị phổ biến nhất là sử dụng tần số vô tuyến để tiêu diệt các tế bào ung thư bên trong khối u. Mặc dù phương pháp này thường hiệu quả, có khả năng tái phát sau điều trị.

Các triệu chứng của bệnh u xương dạng xương là gì?

Dù các biểu hiện có thể thay đổi theo từng trường hợp, tuy nhiên biết được triệu chứng của osteoid osteoma là gì sẽ giúp bạn được chẩn đoán và chữa trị kịp thời.

• Đau đớn hoặc cảm giác nhói tăng nặng vào ban đêm.
• Cảm giác đau giảm đi đáng kể khi sử dụng aspirin hoặc các loại thuốc chống viêm khác.
• Khập khiễng, cảm giác co cứng cơ khi u nằm gần cột sống, có thể dẫn đến sự vẹo của cột sống.
• Sự rối loạn trong quá trình tăng trưởng của xương khi u ảnh hưởng đến các vùng tăng trưởng.
• Cơ bắp suy yếu.
• Các triệu chứng liên quan đến thần kinh như đau thần kinh tọa khi u nằm gần cột sống.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của bệnh u xương dạng xương vẫn còn mơ hồ, tuy nhiên, yếu tố di truyền được coi là một trong những nguyên nhân chính. Một số chuyên gia cũng đề xuất rằng virus, viêm nhiễm hoặc các vấn đề liên quan đến hệ miễn dịch cũng có thể đóng vai trò trong gây bệnh. Trong một số trường hợp, bệnh u xương dạng xương có thể tự giảm đi sau một thời gian nhất định.

Các phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán xác định

Để chẩn đoán khối u xương dạng xương, các bác sĩ thường dựa vào các đặc điểm lâm sàng và hình ảnh chẩn đoán, đặc biệt là việc sử dụng các phương pháp như chụp X-quang thông thường và chụp cắt lớp vi tính. Các phương pháp này thường mang lại giá trị chẩn đoán cao trong phần lớn các trường hợp. Đối với các trường hợp phức tạp như khối u nằm trong tủy xương, việc sử dụng các phương pháp khác như cộng hưởng từ hoặc xạ hình xương có thể cần thiết.

Lâm sàng

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh u xương dạng xương là đau, thường được mô tả là đau tại vị trí của khối u. Đau thường tăng lên vào buổi tối và khi thực hiện các hoạt động vận động. Điều trị bằng liều thấp aspirin hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid thường giúp giảm đau.

Tùy thuộc vào vị trí của khối u, ngoài triệu chứng đau tại chỗ, có thể xuất hiện những triệu chứng khác. Ví dụ, nếu khối u nằm ở thân đốt sống, có thể gây ra đau ở cột sống, cảm giác cứng cơ ở xung quanh cột sống, chèn ép vào các dây thần kinh, hoặc làm xẹp và trượt đốt sống. Nếu khối u nằm cạnh hoặc trong khớp, có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến thoái hóa khớp. Tuy nhiên, triệu chứng toàn thân thường không thay đổi đáng kể.

Chẩn đoán hình ảnh

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh của osteoid osteoma là gì là vấn đề nhiều người thắc mắc. Một số phương pháp thường được sử dụng phổ biến như:

• X-quang thường quy: Trên hình ảnh X-quang, u xương dạng xương thường xuất hiện như một khối u hình tròn hoặc oval, với một vùng trung tâm chứa canxi (đá canxi) chiếm khoảng 30%. Đôi khi, u xương có thể không hiển nhiên như là một khối u, mà thay vào đó là các tổn thương xơ đặc xương hoặc nidus không có canxi trung tâm.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): CT scan hiển thị chi tiết hơn về cấu trúc của u trên các lớp cắt ngang qua vùng tổn thương. Nó cũng cung cấp hướng dẫn chính xác cho việc thực hiện phẫu thuật loại bỏ u thông qua hút nạo vét qua da.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI không thường được sử dụng trong các trường hợp u xương nằm ở vùng vỏ xương nhưng có thể hữu ích khi u nằm trong tủy xương.
• Xạ hình xương (Bone scintigraphy): Phương pháp này có độ nhạy cao để phát hiện u sớm, trước khi có bất kỳ thay đổi nào trên hình ảnh X-quang. Nó cũng có thể phát hiện các vị trí khó như trên đốt sống, xương cổ chân hoặc khớp háng, bằng cách chỉ ra vùng tổn thương có hấp thụ dược chất phóng xạ.

Cách điều trị u xương dạng xương

Bên cạnh nhận biết triệu chứng, cách điều trị osteoid osteoma là gì cũng được nhiều người quan tâm. Phương pháp điều trị cho u xương dạng xương đã được thực hiện từ lâu, bao gồm cả điều trị nội khoa và ngoại khoa:

• Điều trị nội khoa: Bệnh nhân thường được chỉ định sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), có thể mang lại hiệu quả trong thời gian dài.
• Điều trị ngoại khoa: Phương pháp này được áp dụng cho những bệnh nhân không phản ứng với điều trị nội khoa và có hạn chế về khả năng vận động. Điều trị ngoại khoa có thể bao gồm các phương pháp như phẫu thuật mở, phẫu thuật ít xâm lấn, phẫu thuật dưới da với sự hỗ trợ của chụp CT hoặc máy tính và phẫu thuật cắt bỏ khối u với sự hỗ trợ của chất đồng vị phóng xạ. Yếu tố quan trọng nhất để đạt được thành công trong phương pháp phẫu thuật là xác định chính xác vị trí của khối u.

Ngoài ra, một lựa chọn mới là điều trị u xương bằng điện quang can thiệp dưới hướng dẫn chụp số hóa xóa nền. Kỹ thuật này có ưu điểm là xâm nhập ít và đã được chứng minh có hiệu quả cao.

Cách phòng ngừa u xương dạng xương bạn nên biết

U xương dạng xương hiện chưa có phương pháp ngăn ngừa hoàn toàn. Phương pháp phòng ngừa tối ưu nhất là xây dựng một nền sức khỏe tổng thể tốt và hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của bản thân. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc u xương mà còn giảm thiểu rủi ro của nhiều bệnh khác.

Để tăng cường sức khỏe cho bản thân, có một số hành động và thói quen cần thực hiện hàng ngày như sau:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh và cân đối, đảm bảo cung cấp đủ lượng canxi cho cơ thể.
• Thực hiện thăm khám định kỳ hai lần mỗi năm để đánh giá tình trạng sức khỏe.
• Thực hiện tập thể dục thường xuyên để duy trì sức khỏe toàn diện.
• Hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại và tia phóng xạ.
• Cảnh giác và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sớm nếu có người trong gia đình mắc các bệnh liên quan đến xương hoặc ung thư xương.

Trên đây là những thông tin giải đáp osteoid osteoma là gì và nguyên nhân, dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị bệnh này. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn khái quát về bệnh lý xương hiếm gặp ở đối tượng thanh thiếu niên, từ đó đưa ra được biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Xem thêm:

• Tìm hiểu về bệnh osteosarcoma xương (ung thư xương)