Bệnh rừng Kyasanur là gì? Bệnh rừng Kyasanur có nguy hiểm không?

Bệnh rừng Kyasanur (Kyasanur Forest Disease - KFD) là một căn bệnh nguy hiểm do virus KFD gây ra, được phát hiện lần đầu tại khu rừng Kyasanur ở bang Karnataka, Ấn Độ vào năm 1957. Virus KFD thuộc họ Flaviviridae và lây lan chủ yếu qua ve cứng (Hemaphysalis spinigera). Bệnh chủ yếu xảy ra tại miền Nam Ấn Độ, đặc biệt là các bang Karnataka, Tamil Nadu và Kerala, với khoảng 400 - 500 ca nhiễm được ghi nhận mỗi năm.

Bệnh rừng Kyasanur là gì?

Virus KFD là nguyên nhân chính gây ra bệnh. Loại virus này lưu hành trong quần thể động vật hoang dã như khỉ, động vật gặm nhấm và được truyền sang con người thông qua ve. Khỉ, đặc biệt là loài khỉ đầu chó xám, thường là nạn nhân dễ nhiễm bệnh và tử vong nhanh chóng, từ đó trở thành một tín hiệu cảnh báo dịch bệnh trong khu vực.

Chu kỳ lây nhiễm của virus KFD bao gồm:

• Từ ve sang động vật hoang dã: Các loài ve nhiễm virus thông qua hút máu từ động vật mang mầm bệnh.
• Từ động vật sang người: Con người bị nhiễm bệnh khi bị ve cắn hoặc tiếp xúc với động vật hoang dã bị nhiễm virus, đặc biệt là khỉ đã chết.

Tuy nhiên, bệnh không lây lan từ người sang người, điều này hạn chế sự bùng phát rộng rãi trong cộng đồng.

Những người làm việc trong rừng, thợ săn, người chăn gia súc và nông dân là nhóm có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất. Du khách đến vùng dịch cũng có thể bị ảnh hưởng truyền nhiễm bệnh, đặc biệt trong mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 6), thời điểm ve hoạt động mạnh nhất.

Triệu chứng của bệnh rừng Kyasanur

Triệu chứng lâm sàng: Triệu chứng của bệnh xuất hiện sau 3 - 8 ngày kể từ khi nhiễm virus. Bệnh tiến triển qua hai giai đoạn:

Giai đoạn đầu:

• Sốt cao đột ngột, ớn lạnh.
• Đau đầu dữ dội, đau cơ và khớp nghiêm trọng.
• Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng.
• Các dấu hiệu xuất huyết như chảy máu cam, xuất huyết dưới da.

Giai đoạn thứ hai (10 - 20% người bệnh):

• Rối loạn thần kinh, run rẩy.
• Đau đầu dữ dội, rối loạn tâm thần.
• Suy giảm thị lực hoặc các biến chứng về mắt.

Mức độ nghiêm trọng: Mặc dù phần lớn bệnh nhân hồi phục trong vòng 1-2 tuần, một số người gặp phải biến chứng nghiêm trọng. Tỷ lệ tử vong dao động từ 3 - 5%, đặc biệt ở những người không được chăm sóc y tế kịp thời.

Bệnh thường được chẩn đoán thông qua các xét nghiệm hiện đại, bao gồm:

• PCR (Phản ứng chuỗi polymerase): Phát hiện RNA của virus.
• Xét nghiệm kháng thể: Tìm kiếm kháng thể đặc hiệu chống lại virus trong máu.
• Phân lập virus: Xác nhận virus từ mẫu bệnh phẩm.

Điều trị và phòng ngừa bệnh rừng Kyasanur

Điều trị bệnh rừng Kyasanur:

• Hiện tại chưa có thuốc đặc trị cho virus KFD. Các biện pháp chăm sóc hỗ trợ được áp dụng nhằm giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng:
• Hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn: Cân bằng nước, cung cấp oxy và kiểm soát huyết áp.
• Điều trị triệu chứng: Ưu tiên điều trị triệu chứng, hạ sốt, giảm đau và xử lý nhiễm trùng thứ phát nếu có.

Vắc xin phòng bệnh rừng Kyasanur:

Vắc xin phòng KFD được phát triển và sử dụng rộng rãi tại các vùng dịch bệnh ở Ấn Độ. Những người sống hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ cao nên tiêm phòng để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Biện pháp phòng ngừa khác:

• Ngoài việc tiêm phòng, một số biện pháp phòng tránh hiệu quả bao gồm:
• Sử dụng thuốc chống côn trùng: Sử dụng sản phẩm chứa DEET để ngăn ve cắn.
• Tránh tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh: Hạn chế tiếp xúc với khỉ hoặc động vật chết.
• Mặc quần áo bảo hộ: Đeo găng tay, giày kín và quần áo dài khi vào rừng.

Bệnh rừng Kyasanur có nguy hiểm không?

KFD là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây ra các triệu chứng nặng nề về thể chất mà còn để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe thần kinh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh có thể gây rối loạn thần kinh kéo dài ở một số bệnh nhân.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đang theo dõi tình hình lây lan của KFD và hợp tác với các cơ quan y tế tại Ấn Độ để cung cấp hướng dẫn về phòng chống bệnh.

Các chiến dịch giáo dục sức khỏe cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về bệnh rừng Kyasanur. Việc phổ biến thông tin về phòng ngừa và triệu chứng bệnh có thể giúp người dân nhận biết và xử lý kịp thời khi có dấu hiệu nhiễm bệnh.

Bệnh rừng Kyasanur mặc dù tỷ lệ tử vong không quá cao, nhưng các biến chứng thần kinh và nguy cơ lây nhiễm từ ve cắn khiến bệnh trở thành mối đe dọa sức khỏe đáng lo ngại. Tiêm phòng vắc xin và biện pháp phòng ngừa hiệu quả đã giúp ngàng y tế kiểm soát nguy cơ nhiễm bệnh giảm đáng kể. Người dân sinh sống và làm việc trong vùng dịch cần chủ động bảo vệ bản thân, đồng thời hỗ trợ các nỗ lực phòng chống bệnh từ chính quyền địa phương và các tổ chức y tế.