Bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không?

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về tai biến mạch máu não và giải đáp cho câu hỏi bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không. Hy vọng bài viết giúp bạn nắm bắt kiến thức về tai biến mạch máu não để trang bị cho bản thân "lá chắn" vững vàng trước những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn.

Tổng quan về tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ, là tình trạng mất lưu thông máu đột ngột đến một phần não bộ, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng, gây tổn thương hoặc chết tế bào não. Đây là cấp cứu y tế cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để hạn chế tối đa di chứng.

Những loại tai biến mạch máu não chính

Có hai loại tai biến mạch máu não chính:

• Nhồi máu não: Xảy ra khi mạch máu não bị tắc nghẽn bởi cục máu đông, khiến máu không thể lưu thông đến một phần não. Nhồi máu não chiếm khoảng 80% các trường hợp tai biến mạch máu não.
• Xuất huyết não: Xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, dẫn đến chảy máu não. Xuất huyết não chiếm khoảng 20% các trường hợp tai biến mạch máu não.

Triệu chứng

Nhận biết sớm các triệu chứng của tai biến mạch máu não là vô cùng quan trọng để bệnh nhân được điều trị kịp thời, hạn chế di chứng. Dưới đây là một số triệu chứng chung của tai biến mạch máu não:

• Liệt nửa người: Một bên mặt, tay hoặc chân bị tê liệt hoặc yếu đột ngột, khó khăn khi nhấc tay hoặc chân, mất cảm giác ở một bên cơ thể, đi lại khó khăn.
• Rối loạn ngôn ngữ: Khó khăn khi nói hoặc hiểu lời nói, nói lắp hoặc nói ngọng, mất khả năng ngôn ngữ.
• Rối loạn thị lực: Mờ mắt hoặc mất thị lực đột ngột ở một hoặc cả hai mắt, nhìn thấy hình ảnh đôi.
• Đau đầu dữ dội: Đau đầu đột ngột, dữ dội, không giống như bất kỳ cơn đau đầu nào trước đây. Cảm giác như bị "búa đập" vào đầu. Có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa.
• Mất thăng bằng: Chóng mặt đột ngột, choáng váng, khó giữ thăng bằng, đi lại loạng choạng.
• Rối loạn cảm giác: Tê bì, châm chích hoặc mất cảm giác ở một bên mặt, tay hoặc chân. Khó khăn khi cảm nhận nhiệt độ hoặc đau đớn.
• Thay đổi hành vi và nhận thức: Bỗng nhiên trở nên lơ mơ, lú lẫn hoặc mất ý thức. Khó khăn trong việc tập trung, ghi nhớ, thay đổi hành vi hoặc tính cách đột ngột.

Cần lưu ý rằng không phải tất cả bệnh nhân tai biến mạch máu não đều có đầy đủ các triệu chứng trên. Một số bệnh nhân chỉ có một hoặc vài triệu chứng. Do đó, nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không?

Bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không? Thì câu trả lời là không. Tai biến mạch máu não không phải là bệnh di truyền theo nghĩa di truyền đơn thuần. Nghĩa là, không có gen di truyền nào trực tiếp quy định một người sẽ mắc bệnh tai biến mạch máu não hay không. Tuy nhiên, di truyền vẫn đóng vai trò nhất định trong việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể, di truyền có thể ảnh hưởng đến một số yếu tố nguy cơ gây tai biến mạch máu não, bao gồm:

• Huyết áp cao: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai biến mạch máu não. Nếu trong gia đình bạn có người thân bị cao huyết áp, bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
• Rối loạn mỡ máu: Mỡ máu cao, đặc biệt là cholesterol LDL (xấu), cũng làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não. Di truyền có thể ảnh hưởng đến mức độ mỡ máu của bạn.
• Tiểu đường: Tiểu đường làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, bao gồm tai biến mạch máu não. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
• Bệnh tim mạch: Một số bệnh tim mạch, như bệnh van tim và rung nhĩ, cũng làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não. Di truyền có thể đóng vai trò trong việc phát triển một số bệnh tim mạch này.

Ngoài ra, gia đình cũng có thể ảnh hưởng đến lối sống của bạn, từ đó ảnh hưởng đến nguy cơ mắc tai biến mạch máu não. Ví dụ, nếu trong gia đình bạn có người thân hút thuốc lá, béo phì hoặc ít vận động, bạn cũng có nhiều khả năng có những thói quen không lành mạnh này, dẫn đến nguy cơ tai biến mạch máu não cao hơn.

Vì vậy, nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh tai biến mạch máu não hoặc có các yếu tố nguy cơ khác, bạn nên chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ và thực hiện lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh.

Những lưu ý quan trọng trong tai biến mạch máu não

"Thời gian vàng" là khoảng thời gian từ lúc phát hiện tai biến mạch máu não đến khi được can thiệp y tế càng sớm càng tốt. Trong giai đoạn này, não bộ có thể được cứu vãn và phục hồi chức năng với tỷ lệ cao hơn. Thời gian vàng trong tai biến mạch máu não (đột quỵ) thường được tính trong khoảng từ 3 đến 4,5 giờ kể từ khi người bệnh xuất hiện các triệu chứng đầu tiên.

Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần ghi nhớ:

• Nhận biết dấu hiệu sớm của tai biến mạch máu não.
• Gọi cấp cứu ngay lập tức: Khi nghi ngờ bản thân hoặc người thân có dấu hiệu tai biến mạch máu não, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức qua số 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất. Càng đi khám sớm, cơ hội điều trị thành công và hạn chế di chứng càng cao.
• Ghi nhớ "BE FAST":
  Balance (Cân bằng): Mất thăng bằng, đi lại khó khăn.
  Eyes (Mắt): Mờ hoặc mất thị lực một hoặc hai mắt.
  Face (Khuôn mặt): Méo xệ một bên mặt, miệng.
  Arms (Tay): Yếu hoặc tê liệt một bên tay.
  Speech (Ngôn ngữ): Khó nói hoặc hiểu lời nói.
  Time (Thời gian): Cần đi khám ngay lập tức.
• Hỗ trợ người bệnh: Giữ người bệnh ở tư thế nằm nghiêng, thoáng mát. Hạn chế di chuyển người bệnh. Nới lỏng quần áo, tháo bỏ các vật dụng chật ở cổ. Không cho người bệnh ăn uống hoặc uống bất cứ thứ gì. Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn của người bệnh như mạch, huyết áp, nhịp thở. Cung cấp thông tin về tình trạng của người bệnh cho nhân viên y tế.
• Hợp tác với bác sĩ: Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh, thuốc đang sử dụng cho bác sĩ. Hỏi bác sĩ bất kỳ thắc mắc nào về bệnh và cách điều trị.

Các biện pháp phòng ngừa tai biến mạch máu não hiệu quả

Có nhiều biện pháp phòng ngừa hiệu quả có thể giúp bạn giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số biện pháp quan trọng:

• Kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ: Huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, bệnh tim mạch, bỏ hút thuốc lá.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá và hạn chế muối, chất béo bão hòa, cholesterol, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc, uống đủ nước.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đi khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 năm một lần để theo dõi huyết áp, mỡ máu, đường huyết và các yếu tố nguy cơ khác. Phát hiện và điều trị sớm các bệnh nền này.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc điều trị các bệnh nền. Không tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.

Bên cạnh những biện pháp trên, bạn cũng nên:

• Tránh sử dụng rượu bia, chất kích thích.
• Hạn chế thức khuya, ngủ không đủ giấc.
• Tạo môi trường sống tích cực, vui vẻ, hạn chế căng thẳng.
• Luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ.

Bài viết trên đã giải đáp câu hỏi "Bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không?". Mặc dù bệnh không di truyền theo nghĩa di truyền đơn thuần, nhưng di truyền có thể ảnh hưởng đến một số yếu tố nguy cơ gây bệnh. Do đó, phòng ngừa tai biến mạch máu não là vô cùng quan trọng. Hãy nhớ rằng, sức khỏe là tài sản quý giá nhất của con người. Hãy trân trọng và chăm sóc bản thân để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

Xem thêm:

• Các di chứng tai biến mạch máu não thường gặp là gì?
• Biểu hiện lâm sàng của tai biến mạch máu não