Bị quai bị lúc nhỏ có ảnh hưởng gì không?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin về bệnh quai bị và trả lời cho câu hỏi liệu bị quai bị lúc nhỏ có ảnh hưởng gì không. Hy vọng bài viết giúp người đọc có cái nhìn toàn diện và chính xác về ảnh hưởng của quai bị ở trẻ em.

Tổng quan về quai bị

Quai bị, hay bệnh viêm tuyến mang tai, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus quai bị (Mumps virus) gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ em từ 5 đến 15 tuổi. Virus quai bị là nguyên nhân chính gây ra bệnh quai bị. Virus thuộc họ Paramyxoviridae, có khả năng lây truyền trực tiếp từ người bệnh sang người lành qua đường hô hấp và đường tiêu hóa.

Yếu tố thuận lợi

• Độ tuổi: Quai bị thường gặp ở trẻ em từ 5 đến 15 tuổi, nhưng người lớn cũng có thể mắc phải.
• Mùa: Bệnh quai bị thường xảy ra vào mùa xuân và mùa hè.
• Điều kiện vệ sinh kém: Sống trong môi trường tập thể, đông đúc, thiếu vệ sinh cá nhân tạo điều kiện cho virus quai bị lây lan dễ dàng.
• Chưa tiêm phòng: Chưa được tiêm phòng vắc-xin MMR (quai bị, sởi, rubella) là yếu tố nguy cơ cao mắc quai bị.

Triệu chứng

Dưới đây là một số triệu chứng khi bị quai bị phổ biến:

• Sưng tuyến mang tai: Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của quai bị. Một hoặc cả hai tuyến mang tai sẽ sưng to, gây đau và khó chịu. Vùng sưng có thể lan đến má, cổ và ngực.
• Sốt: Sốt thường nhẹ đến trung bình, từ 38°C đến 39°C.
• Đau đầu: Đau đầu thường nhẹ và thoáng qua.
• Mệt mỏi: Người bệnh cảm thấy mệt mỏi và chán ăn.
• Các triệu chứng khác: Một số người bệnh có thể bị đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, ho, đau họng, hoặc chảy nước mũi.

Mức độ và thời gian xuất hiện các triệu chứng quai bị có thể khác nhau ở mỗi người. Một số người có thể bị mắc quai bị nhưng không có triệu chứng nào. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân mắc quai bị, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bị quai bị lúc nhỏ có ảnh hưởng gì không?

Bị quai bị lúc nhỏ có thể dẫn đến một số biến chứng đặc biệt là ở nam giới và phụ nữ đang ở độ tuổi sinh sản, tuy nhiên tỷ lệ xảy ra tương đối thấp. Các biến chứng có thể gặp bao gồm:

• Viêm tinh hoàn: Đây là biến chứng phổ biến nhất ở nam giới sau dậy thì, với tỷ lệ khoảng 10 - 20%. Viêm tinh hoàn do quai bị có thể gây teo tinh hoàn, giảm khả năng sinh sản, thậm chí vô sinh.
• Viêm buồng trứng: Biến chứng này ít gặp hơn ở nữ giới (khoảng 5%), nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Viêm màng não: Viêm màng não do quai bị thường nhẹ và không để lại di chứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như điếc, liệt, thậm chí là tử vong.
• Viêm tụy: Viêm tụy do quai bị cũng hiếm gặp nhưng có thể gây đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn.
• Các biến chứng khác: Quai bị cũng có thể gây ra một số biến chứng hiếm gặp khác như viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, xuất huyết do giảm tiểu cầu, rối loạn chức năng gan, tắc ống dẫn tuyến nước bọt,...

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hầu hết trẻ em bị quai bị sẽ không gặp bất kỳ biến chứng nào. Việc tiêm vắc-xin quai bị có thể giúp phòng ngừa hiệu quả các biến chứng do quai bị gây ra.

Phương pháp điều trị bệnh quai bị

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh quai bị. Mục tiêu chính của điều trị là tập trung vào việc làm giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp điều trị quai bị bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể phục hồi.
• Uống nhiều nước: Uống nhiều nước giúp cơ thể giải nhiệt, giảm bớt tình trạng sưng tấy và ngăn ngừa mất nước do sốt.
• Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen để giảm sốt.
• Giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau đầu, đau cơ và đau khớp.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh lên vùng sưng tấy để giảm đau và sưng.
• Sử dụng thuốc kháng viêm steroid: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng viêm steroid liều cao để giảm sưng tấy và viêm.

Lưu ý không sử dụng aspirin cho trẻ em dưới 16 tuổi vì nguy cơ mắc hội chứng Reye. Không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh vì quai bị do virus gây ra, không phải do vi khuẩn. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghiêm trọng như đau dữ dội, khó thở, hoặc điếc tai, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Ngoài việc điều trị triệu chứng, người bệnh quai bị cũng cần lưu ý một số điều sau:

• Cách ly với người khác: Người bệnh nên cách ly với người khác trong vòng 5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng sưng tuyến mang tai để tránh lây lan bệnh.
• Đeo khẩu trang: Khi cần tiếp xúc với người khác, người bệnh nên đeo khẩu trang để tránh lây lan virus qua đường hô hấp.
• Vệ sinh tay chân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước để tránh lây lan virus.
• Tránh đồ ăn cay nóng, chua: Nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa và tránh đồ ăn chua, cay nóng để tránh kích thích tuyến mang tai.

Cách phòng ngừa quai bị hiệu quả

Cách hiệu quả nhất để phòng ngừa quai bị là tiêm vắc-xin MMR (quai bị, sởi, rubella). Vắc-xin MMR được khuyến cáo cho trẻ em từ 12 đến 15 tháng tuổi và tiêm nhắc lại một lần nữa vào độ tuổi 4 đến 6 tuổi. Vắc-xin MMR an toàn, hiệu quả cao, giúp bảo vệ trẻ khỏi quai bị, sởi, rubella.

Ngoài tiêm vắc-xin, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp khác để phòng ngừa quai bị:

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng ngừa quai bị, cũng như các bệnh truyền nhiễm khác.
• Tránh tiếp xúc gần với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người đang mắc quai bị, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của bệnh (khoảng 2 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng và 5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng sưng tuyến mang tai).
• Che miệng khi ho hoặc hắt hơi: Dùng khăn giấy hoặc khuỷu tay che miệng khi ho hoặc hắt hơi để tránh lây lan virus qua đường hô hấp.
• Vệ sinh đồ dùng cá nhân: Vệ sinh thường xuyên các đồ dùng cá nhân như khăn tắm, bàn chải đánh răng, ly uống nước,... để tránh lây lan virus.
• Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ: Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, trường học, khu vui chơi,... để hạn chế sự phát triển và lây lan của virus.

Ngoài ra, phụ nữ có thai nên tránh tiếp xúc với người bệnh quai bị, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe của bản thân và thai nhi.

Trong bài viết đã cung cấp các thông tin chi tiết về bệnh quai bị và giải đáp cho câu hỏi bị quai bị lúc nhỏ có ảnh hưởng gì không. Bị quai bị lúc nhỏ có thể tiềm ẩn những nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sau này, đặc biệt là khả năng sinh sản. Tuy nhiên, chìa khóa để bảo vệ trẻ khỏi quai bị nằm ở việc tiêm phòng vắc-xin MMR đầy đủ và đúng lịch. Do đó, cha mẹ cần đưa trẻ đi tiêm phòng theo đúng khuyến cáo của Bộ Y tế để bảo vệ sức khỏe cho con em mình.