Bỏ túi thông tin về tình trạng hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh đứng đầu trong danh sách những hội chứng nguy cơ tiềm ẩn đe dọa sức khỏe của bé. Tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, tác động đáng kể đến sức khỏe và quá trình phát triển của trẻ. Vì vậy, sự hiểu biết đầy đủ về bệnh hạ thân nhiệt là không thể thiếu để phòng tránh và đối phó kịp thời với tình trạng này đối với trẻ sơ sinh.

Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh là như thế nào?

Hạ thân nhiệt được định nghĩa khi nhiệt độ cơ thể của trẻ sơ sinh xuống dưới mức 36,5^oC. Tình trạng này thường xảy ra khi trẻ thiếu nhiệt độ, không được bảo vệ khỏi tác động của môi trường lạnh hoặc tiếp xúc với nhiệt độ thấp trong thời gian dài. 

Hạ thân nhiệt có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như suy hô hấp, viêm phổi, viêm màng não và thậm chí có thể gây tử vong. Vì vậy, việc phòng ngừa và điều trị kịp thời tình trạng hạ thân nhiệt trở nên vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ sơ sinh.

Bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh xuất phát từ nhiều nguyên nhân đa dạng, có thể kể đến:

• Mất nhiệt do môi trường lạnh: Trẻ sơ sinh khó điều chỉnh nhiệt độ cơ thể một cách hiệu quả như người lớn. Trong môi trường lạnh, trẻ có khả năng mất nhiệt nhanh chóng, có thể xuất phát từ việc tiếp xúc trực tiếp với không khí lạnh, thiếu áo ấm, hoặc thiếu bảo vệ đầy đủ trong môi trường có nhiệt độ thấp.
• Khả năng tự cung cấp nhiệt chưa hoàn thiện: Các cơ chế điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ, bao gồm chức năng tạo ra nhiệt từ hoạt động cơ bản. Điều này làm cho trẻ sơ sinh dễ mất nhiệt hơn so với người lớn, khiến cho họ trở nên nhạy cảm với môi trường nhiệt độ.
• Khả năng tự cung cấp nhiệt bị suy yếu: Các trẻ sơ sinh có thể phải đối mặt với tình trạng suy yếu của các cơ chế cung cấp nhiệt do mắc phải các bệnh lý hoặc điều kiện sức khỏe đặc biệt. Ví dụ, trẻ sinh non hoặc trẻ suy dinh dưỡng có thể thiếu chất béo dưới da, làm hạn chế khả năng tự nhiên cung cấp nhiệt cho cơ thể của trẻ.
• Tiếp xúc với nhiệt độ cao và nguy hiểm: Mặc dù trẻ sơ sinh dễ mất nhiệt khi tiếp xúc với môi trường lạnh, nhưng tình trạng ngược lại cũng có thể xảy ra khi trẻ tiếp xúc với nhiệt độ cao quá mức. Việc để trẻ sơ sinh lâu trong môi trường nhiệt độ cao, như là trong ô tô đậu dưới ánh nắng mặt trời, có thể dẫn đến tình trạng hạ thân nhiệt.
• Bệnh lý khác: Nhiễm trùng, viêm phổi, suy tim và bệnh thận là một số bệnh lý có thể gây giảm nhiệt độ cơ thể ở trẻ sơ sinh.

Các dấu hiệu cho thấy trẻ bị hạ thân nhiệt

Dấu hiệu của hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh có thể nhận biết qua các biểu hiện sau:

• Da lạnh: Khi chạm vào, da của trẻ có thể trở nên lạnh, là dấu hiệu cho thấy cơ thể không đủ nhiệt để duy trì nhiệt độ bình thường.
• Màu da xanh tái: TDa của trẻ có thể bị tái xanh đặc biệt ở các vùng như môi, mũi, và ngón tay. Đây là dấu hiệu cảnh báo cho biết trẻ đang có nguy cơ mất nhiệt độ cơ thể.
• Thay đổi hành vi: Trẻ có thể thể hiện sự mệt mỏi, yếu đuối, và ít hoạt động hơn bình thường. Bé có thể không phản ứng đúng cách với các kích thích ngoại vi và có thể thấy giảm bớt hoạt động ở cả chân lẫn tay.
• Thay đổi tần số hoặc nhịp thở: Hạ thân nhiệt có thể ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp của trẻ, dẫn đến tần số hoặc nhịp thở giảm, thở nhẹ hơn hoặc gặp khó khăn trong quá trình hô hấp.
• Suy giảm sức mạnh và năng lượng: Tình trạng hạ thân nhiệt có thể làm mất đi sức mạnh và năng lượng của trẻ sơ sinh, giảm khả năng hút sữa hoặc ăn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng giảm cân nhanh chóng hoặc không đạt số cân đúng mức.
• Hiện tượng run rẩy hoặc cứng cơ: Trong trường hợp mất nhiệt độ cơ thể, trẻ sơ sinh có thể bày tỏ sự run rẩy hoặc co cứng các cơ để tự bảo vệ, một cơ chế tự nhiên nhằm tạo ra nhiệt độ nhanh chóng.

Những biến chứng từ bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Nếu không được phát hiện và chăm sóc đúng cách từ sớm, hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Viêm phổi: Trẻ sơ sinh bị hạ thân nhiệt có rủi ro cao về viêm phổi do ảnh hưởng của môi trường lạnh hoặc hít thở không đúng cách. Viêm phổi có thể dẫn đến khó thở, suy hô hấp và làm suy giảm hệ thống miễn dịch của trẻ.
• Viêm màng não: Kéo dài mất nhiệt độ cơ thể có thể làm tăng nguy cơ viêm màng não ở trẻ sơ sinh. Đây là một biến chứng nguy hiểm, gây sưng não, sốt cao và có thể gây tổn thương não vĩnh viễn.
• Suy tim: Tình trạng hạ thân nhiệt tác động đến hệ thống tim mạch của trẻ, có thể dẫn đến suy tim và gây khó thở.
• Tử vong: Trong các trường hợp nghiêm trọng, khi không được điều trị kịp thời và hiệu quả, hạ thân nhiệt có thể dẫn đến tình trạng tử vong cho trẻ sơ sinh.

Bỏ túi cách phòng ngừa hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Phòng ngừa hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và ngăn chặn sự xuất hiện của các biến chứng nguy hiểm. Sau đây là một số biện pháp phòng ngừa hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh hiệu quả:

• Bảo đảm môi trường ấm áp: Hãy chắc chắn rằng môi trường sống của trẻ sơ sinh luôn được duy trì nhiệt độ ấm áp. Sử dụng áo ấm, chăn mền và nền giường cách nhiệt để giữ cho trẻ luôn ở trạng thái ấm.
• Tránh đưa trẻ ra môi trường không đảm bảo nhiệt độ: Khi mang trẻ đi ra ngoài hoặc du lịch, hãy đảm bảo rằng trẻ được mặc đủ quần áo ấm và được che chắn để tránh tình trạng mất nhiệt đột ngột.
• Kiểm tra nhiệt độ phòng: Đảm bảo nhiệt độ trong phòng ngủ của trẻ sơ sinh luôn ổn định và đủ ấm, giữ nhiệt độ khoảng 24 - 26^oC. Cha mẹ có thể sử dụng một số app đo nhiệt độ phòng để xác định chính xác nhiệt độ phòng.
• Không nên sử dụng quá nhiều áo ấm: Hãy xem xét cẩn thận khi mặc quần áo cho trẻ, tránh việc sử dụng quá nhiều áo ấm để tránh tình trạng mồ hôi và làm mất cân bằng nhiệt độ cơ thể.
• Theo dõi nhiệt độ của trẻ: Thực hiện kiểm tra đều đặn nhiệt độ cơ thể của trẻ bằng cách đo nhiệt độ hậu môn hoặc dưới cánh tay.
• Tạo môi trường ngủ an toàn: Đặt trẻ ngủ trên một chiếu cách nhiệt và hạn chế việc ngủ chung giường với người lớn, vật nuôi hoặc đồ chơi quá lớn có thể tạo áp lực không mong muốn lên trẻ.
• Nuôi dưỡng trẻ đầy đủ: Đảm bảo việc dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ sơ sinh bằng cách cung cấp đủ lượng thức ăn, duy trì lịch trình ăn đều đặn và đảm bảo phương pháp nuôi dưỡng chính xác nhằm tăng cường hệ thống miễn dịch và khả năng giữ nhiệt cơ thể.

Hạ thân nhiệt có hại cho trẻ sơ sinh và đặc biệt đe dọa đến trẻ sinh non. Tuy nhiên, với sự theo dõi và điều trị kịp thời, hầu hết các trường hợp hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, có thể được khắc phục. Để ngăn chặn hạ thân nhiệt ở trẻ quan trọng là bố mẹ phải tập trung đến môi trường sống và đảm bảo rằng trẻ luôn giữ ấm.

Xem thêm: Tất tần tật các thông tin cần biết về hội chứng mệt mỏi