Các loại tổn thương giác mạc thường gặp

Các bệnh lý như viêm giác mạc mắt, xước giác mạc, rách giác mạc là bệnh lý gây ra do tổn thương giác mạc. Khi giác mạc bị tổn thương và không được chăm sóc và điều trị đúng cách, những bệnh lý này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, với mức độ nghiêm trọng cao nhất là có thể dẫn đến mù lòa và thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh. 

Tổn thương giác mạc gây viêm giác mạc mắt

Viêm giác mạc mắt là tình trạng khi giác mạc bị tổn thương do tác động từ môi trường và bị nhiễm trùng, dẫn đến phản ứng viêm. Đây là một bệnh lý mắt nguy hiểm có thể để lại những di chứng vĩnh viễn như sẹo giác mạc, thủng nhãn cầu, lồi mắt cua, thậm chí là mất một phần hoặc toàn bộ thị lực.

Bệnh viêm giác mạc mắt được phân loại thành hai loại chính là viêm loét giác mạc (hay còn gọi là viêm nông) và viêm giác mạc nhu mô (còn được biết đến là viêm giác mạc mắt sâu).

Triệu chứng thường gặp của bệnh này bao gồm đau nhức âm ỉ tại mắt, đau tăng lên khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như ánh sáng hoặc hoạt động mắt. Người bệnh thường phải nhắm nghiền mắt để tránh ánh sáng chói vào. Chảy nước mắt nhiều, giàn giụa mỗi khi chớp và mở mắt cũng là những triệu chứng phổ biến.

Thị lực giảm nhiều so với trước khi xuất hiện triệu chứng đau mắt, đây là một biểu hiện quan trọng giúp chẩn đoán phân biệt viêm giác mạc với các bệnh khác. Diễn biến và biến chứng của bệnh có thể gây hậu quả như hình thành sẹo làm giảm thị lực, viêm loét sâu gây hoại tử lớp nhu mô, và viêm mủ nội nhãn.

Nguyên nhân chính gây ra viêm giác mạc mắt thường xuất phát từ sự tấn công của vi khuẩn (như tụ cầu khuẩn, trực khuẩn mủ xanh, cầu khuẩn lậu...) và virus (như virus adeno gây viêm kết mạc cấp, dẫn đến tổn thương giác mạc; virus herpes…) và dị vật đâm vào mắt.

Phương pháp điều trị chủ yếu của các bác sĩ nhãn khoa là sử dụng thuốc. Trong trường hợp các phương pháp điều trị thuốc không đạt hiệu quả, người bệnh có thể được đề xuất phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm phủ kết mạc, ghép màng ối, và ghép giác mạc.

Xước giác mạc là một loại tổn thương giác mạc

Bị trầy xước giác mạc, hay trợt biểu mô giác mạc, là một vết trầy xuất hiện tại lớp ngoài cùng (biểu mô) của giác mạc do dị vật gây ra, dẫn đến tổn thương giác mạc và ảnh hưởng đến thị lực.

Khi bị trợt biểu mô hoặc xước giác mạc, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như mắt đỏ, đau và nhạy cảm với ánh sáng, thị lực tạm thời bị nhòe, cảm giác cộm và cay mắt, chảy nước mắt nhiều khi chớp mắt, khó mở mắt, và có thể phát ban nếu dị vật vẫn còn mắc kẹt, gây giảm thị lực.

Xước giác mạc có thể xảy ra với bất kỳ ai do nhiều nguyên nhân phổ biến, trong đó bao gồm:

• Vô tình chọc tay vào mắt.
• Dụi mắt mạnh khi bị vật thể lạ bay vào mắt.
• Chấn thương hoặc tai nạn.
• Tiếp xúc quá nhiều với khói thuốc lá, làm cho giác mạc khô, yếu và dễ tổn thương
• Đeo kính sát tròng trong thời gian dài có thể làm khô mắt và dễ trợt biểu mô.

Khi giác mạc bị xước, có thể có nguy cơ vi khuẩn và nấm xâm nhập qua vết xước, gây tổn thương nghiêm trọng trong vòng 24 giờ, thậm chí có thể dẫn đến mất thị lực hoặc mù lòa.

Do đó, ngay khi nghi ngờ hoặc xác định bị xước giác mạc, người bệnh cần thực hiện các biện pháp xử trí thích hợp và nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để nhận được sự chăm sóc kịp thời.

Tránh dùng nước hoặc dung dịch khác, nhỏ nước muối sinh lý để rửa trôi bụi bẩn và làm sạch mắt, nhắm nhẹ mắt, nếu có thể, hãy nhờ người đưa đến cơ sở y tế.

Mắt bị chấn thương xuyên thủng: Nguy cơ cao gây rách giác mạc và chảy máu nhiều. Cần ngay lập tức cầm máu, sử dụng thuốc kháng sinh cloramphenicol nhỏ mắt và băng mắt, sau đó đến ngay cơ sở y tế, chuyên khoa mắt để được khâu và điều trị vết thương.

Tổn thương giác mạc do rách giác mạc

Rách giác mạc là một trong những tổn thương nặng của mắt, gây nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn hơn tới sức khỏe mắt và thị lực. Khi gặp vết rách giác mạc, người bệnh thường trải qua các triệu chứng tương tự như xước giác mạc nhưng với đau đớn và khó chịu nhiều hơn. 

Ban đầu, dị vật lớn bám vào giác mạc, gây cảm giác cộm bên trong mắt, khó mở mắt, nhạy cảm với ánh sáng, và thậm chí có thể xuất hiện xung huyết tại mắt. Nếu không loại bỏ kịp thời, vết rách giác mạc có thể gây những triệu chứng nặng nề như đau rát, cay mắt, và khả năng mở mắt bị hạn chế.

Hầu hết nguyên nhân gây ra vết rách giác mạc tương tự như xước giác mạc, nhưng thường mạnh mẽ và sâu hơn:

• Móng tay, bút, cọ trang điểm hoặc tập giấy vô tình làm tổn thương giác mạc.
• Bụi bẩn, cát, mùn cưa, tro hoặc các vật lạ khác dính vào mắt.
• Dụi mắt mạnh, đặc biệt là khi có dị vật.
• Tiếp xúc với hóa chất mạnh hoặc chất tẩy rửa trong sinh hoạt hàng ngày.
• Mang kính áp tròng không đúng cách, đeo lâu dài hoặc kính bẩn.
• Không sử dụng kính bảo hộ khi tham gia các hoạt động có nguy cơ chấn thương.

Đối với chấn thương đụng dập gây bầm quanh mắt hoặc xuất huyết trong mắt kèm theo rách giác mạc, người bệnh cần sử dụng băng che mắt nhẹ và đến ngay cơ sở y tế, chuyên khoa mắt để được khám và điều trị.

Đối với chấn thương xuyên thủng gây rách giác mạc nặng và chảy máu nhiều, cần cầm máu ngay, sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng sinh chloramphenicol hoặc mỡ kháng sinh, và băng nhẹ mắt trước khi đến cơ sở y tế để được khâu và điều trị.

Tổn thương giác mạc có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề về thị giác. Hy vọng qua bài viết trên bạn đọc có thêm thông tin để xử trí khi bị tổn thương giác mạc.

Xem thêm: 

• Rách giác mạc có bị mù không?
• Rách giác mạc có chữa khỏi không?