Các nhóm thuốc kháng giáp​ phổ biến và tác dụng phụ bệnh nhân nên biết

Thuốc kháng giáp gồm Propylthiouracil và Methimazole đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị cường giáp. Mỗi loại thuốc có những đặc điểm riêng, với tác dụng và thời gian điều trị khác nhau. Bệnh nhân cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, theo dõi sức khỏe thường xuyên và không tự ý thay đổi liều lượng thuốc để đạt được hiệu quả tốt nhất, giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Tổng quan về thuốc kháng giáp

Thuốc kháng giáp là một trong những phương pháp điều trị phổ biến, an toàn trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh cường giáp. Cường giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, dẫn đến các triệu chứng như tăng nhịp tim, mất ngủ, sụt cân và các vấn đề về hệ thần kinh. Việc sử dụng thuốc kháng giáp giúp kiềm chế sự sản xuất hormone tuyến giáp, từ đó giúp điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Các loại thuốc kháng giáp hoạt động chủ yếu bằng cách ngừng hoặc giảm bớt khả năng tuyến giáp sản xuất hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), hai hormone chính trong cơ thể liên quan đến sự điều hòa năng lượng.

Thuốc kháng giáp như methimazole và propylthiouracil, ức chế quá trình chuyển i-ốt thành dạng có thể hoạt động trong tuyến giáp, từ đó làm giảm sản xuất các hormone tuyến giáp. Việc kiểm soát sản xuất hormone giúp giảm các triệu chứng của cường giáp, làm giảm nhịp tim, huyết áp cùng các biểu hiện khác của bệnh.

Một trong những điểm mạnh của thuốc kháng giáp là chúng có thể mang lại hiệu quả đáng kể sau một thời gian sử dụng liên tục. Thông thường, bệnh nhân sẽ thấy sự cải thiện trong vòng 1 đến 3 tháng đầu sau khi bắt đầu điều trị.

Tuy nhiên, quá trình điều trị có thể kéo dài, tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người. Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để điều chỉnh liều lượng thuốc theo từng giai đoạn giúp đạt được hiệu quả tối ưu.

Sau khi các triệu chứng bệnh cường giáp đã được kiểm soát, bác sĩ có thể giảm dần liều thuốc hoặc quyết định ngừng thuốc hoàn toàn nếu bệnh nhân không còn triệu chứng kết hợp cùng kết quả xét nghiệm chức năng tuyến giáp đã trở lại bình thường. Tuy nhiên, việc ngừng thuốc cần phải được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ, nhằm tránh những rủi ro tiềm ẩn.

Các loại thuốc kháng giáp​

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone T3 và T4, gây ra các triệu chứng như tăng nhịp tim, sụt cân, mất ngủ và lo âu. Để điều trị cường giáp, bác sĩ thường sử dụng thuốc kháng giáp, giúp kiểm soát sự sản xuất hormone này.

Các loại thuốc kháng giáp hiện nay chủ yếu thuộc nhóm thionamide, bao gồm hai loại phổ biến là Propylthiouracil (PTU) và Methimazole. Mặc dù hiệu quả trong điều trị, mỗi loại thuốc đều có những đặc điểm riêng mà bệnh nhân cần phải cân nhắc.

Thuốc Propylthiouracil (PTU)

Propylthiouracil là một trong những loại thuốc kháng giáp đầu tiên được sử dụng trong điều trị cường giáp, được coi là lựa chọn ưu tiên cho phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Điều này nhờ vào khả năng của PTU trong việc giảm nguy cơ sảy thai, khi so với một số loại thuốc kháng giáp khác. Tuy nhiên, thuốc cũng có những hạn chế mà bệnh nhân cần lưu ý.

Propylthiouracil thường được bào chế dưới dạng viên 50mg, liều dùng thường được chia thành ba lần mỗi ngày, với thời gian uống cách nhau khoảng 8 tiếng. Liều lượng thuốc có thể dao động từ 100mg đến 600mg mỗi ngày, tùy thuộc vào tình trạng bệnh và độ tuổi của bệnh nhân. Để đạt hiệu quả điều trị, bệnh nhân cần uống thuốc đều đặn, tuân thủ nghiêm ngặt lịch trình.

Một trong những ưu điểm của Propylthiouracil là tác dụng nhanh chóng, hiệu quả trong việc kiểm soát cường giáp. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như tổn thương gan hoặc giảm bạch cầu, do đó bệnh nhân cần được theo dõi thường xuyên trong suốt quá trình điều trị.

Thuốc kháng giáp nhóm Methimazole

Methimazole là một lựa chọn thay thế phổ biến cho Propylthiouracil trong điều trị cường giáp. Thuốc được bào chế dưới dạng viên 5mg hoặc 10mg, thường được sử dụng một lần, hai lần hoặc ba lần mỗi ngày, tùy vào chỉ định của bác sĩ. So với PTU, Methimazole có tác dụng nhanh hơn, thường được lựa chọn hơn vì có ít tác dụng phụ nghiêm trọng hơn đối với gan.

Methimazole giúp giảm sự sản xuất hormone tuyến giáp hiệu quả, có thể được sử dụng lâu dài trong vòng 2 năm. Tuy nhiên, giống như PTU, thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm giảm bạch cầu hoặc phát ban. Bệnh nhân sử dụng Methimazole cần phải theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các tác dụng phụ này.

Thông thường, sau khi thuốc phát huy tác dụng, bác sĩ sẽ theo dõi diễn biến bệnh tình và có thể giảm dần liều thuốc, thậm chí ngừng thuốc hoàn toàn sau một khoảng thời gian điều trị.

Cả Propylthiouracil và Methimazole đều có tác dụng tích cực trong việc kiểm soát cường giáp, với thời gian điều trị thường kéo dài từ 12 tháng đến 18 tháng.

Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng của bệnh nhân để điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi phương pháp điều trị nếu bệnh nhân gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc tình trạng bệnh không cải thiện.

Một trong những điểm quan trọng khi sử dụng thuốc kháng giáp là bệnh nhân không nên tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý ngưng thuốc có thể dẫn đến nguy cơ tái phát bệnh hoặc gây ra cơn bão giáp, một tình trạng khẩn cấp đe dọa tính mạng người bệnh.

Tác dụng không mong muốn của thuốc kháng giáp​

Thuốc kháng giáp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mức độ sản xuất hormone tuyến giáp, giúp bệnh nhân duy trì sức khỏe ổn định. Tuy nhiên, giống như nhiều loại thuốc khác, thuốc kháng giáp có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn. Việc hiểu rõ về những tác dụng phụ này là rất quan trọng để bệnh nhân có thể kịp thời nhận diện và xử lý.

Mặc dù thuốc kháng giáp thường ít gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, một số bệnh nhân vẫn có thể gặp phải các phản ứng không mong muốn trong quá trình sử dụng, bao gồm:

• Phát ban: Đây là một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất. Bệnh nhân có thể bị mẩn đỏ hoặc ngứa ngáy trên da, điều này có thể do cơ thể phản ứng với thuốc. Mặc dù không nguy hiểm nhưng triệu chứng này có thể gây khó chịu cho người bệnh.
• Sốt: Một tác dụng phụ ít gặp khác là sốt, có thể đi kèm với cảm giác mệt mỏi. Triệu chứng này có thể xuất hiện khi cơ thể phản ứng với thuốc.
• Tổn thương gan: Một trong những tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc kháng giáp là gây viêm gan. Tuy tình trạng này hiếm gặp nhưng nếu xảy ra có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như suy gan. Các triệu chứng bao gồm vàng da, mệt mỏi, đau bụng.
• Giảm bạch cầu: Giảm bạch cầu là một tác dụng phụ nghiêm trọng khác, có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về thuốc kháng giáp. Mặc dù thuốc kháng giáp có tác dụng tích cực trong việc điều trị cường giáp nhưng bệnh nhân cũng cần nhận thức được các tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc. Đồng thời, người bệnh cần tái khám định kỳ để theo dõi sức khỏe bệnh nhân đang điều trị cường giáp.