Cách chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp như thế nào?

Chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đúng quy trình, đúng phương pháp là yếu tố vô cùng quan trọng, quyết định đến tính hiệu quả của quá trình điều trị. Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có vai trò hỗ trợ đắc lực cho các giải pháp điều trị chuyên sâu và khắc phục triệu chứng một cách đáng kể, thúc đẩy quá trình phục hồi diễn ra nhanh hơn.

Viêm khớp dạng thấp là bệnh gì?

Viêm khớp dạng thấp là thuật ngữ mà y khoa chỉ một dạng tổn thương xương khớp mãn tính có liên quan tới sự rối loạn tự miễn bên trong cơ thể. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch thay vì bảo vệ lại quay sang tấn công vào các mô khỏe mạnh xung quanh khớp, gây triệu chứng đau nhức, xơ cứng và sưng khớp. Các gân và dây chằng giữ khớp với nhau cũng dần bị yếu đi và căng ra theo cơ chế này, làm khớp mất đi hình dạng ban đầu. Những vị trí trên cơ thể thường bị viêm khớp dạng thấp là bàn tay, ngón tay, bàn chân và khớp gối.

Nguyên nhân chính xác gây nên căn bệnh này vẫn đang được khoa học tiếp tục nghiên cứu, tìm kiếm câu trả lời. Trong đó, yếu tố di truyền là một những lý do được đưa ra nhiều nhất. Tuy gen không trực tiếp gây bệnh, nhưng gen lại là nguyên nhân khiến cơ thể dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như nhiễm một số loại virus và vi khuẩn, từ đó gây nên viêm khớp dạng thấp.

Đây được coi là một trong những làm hao mòn và biến dạng khớp ở mức độ mạnh, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng vận động của cơ thể. Thậm chí, nếu không được điều trị sớm và hiệu quả, bệnh còn tác động tới các cơ quan khác của cơ thể như mắt, tim và phổi,... Do đó, chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đúng cách, đúng quy trình là giải pháp căn cơ để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp như thế nào?

Vậy quy trình chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp nên được thực hiện như thế nào? Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng mà các chuyên gia, bác sĩ, nhà khoa học đánh giá cao và khuyến khích nên thực hiện.

Đánh giá chính xác tình trạng bệnh

Trước khi bước vào quá trình điều trị, người bệnh cần được xác định rõ tình hình bệnh lý như mức độ đau nhức, sự ảnh hưởng đến khả năng vận động, tinh thần của bệnh nhân cũng như các tiền sử bệnh trước đó. Một yếu tố cực kỳ quan trọng khác là đánh giá khả năng biến chứng viêm khớp dạng thấp, kiểm tra xem có sự hiện diện của các dấu hiệu liên quan tới tim, phổi hay mắt không. Ngoài ra, các vấn đề bất thường như đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa hay dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa cũng là các vấn đề cần đặc biệt lưu tâm.

Sau đó, bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh về tình hình sức khỏe của họ nhằm giúp bệnh nhân có ý thức hơn với việc tự chăm sóc sức khỏe bản thân, những điều nên và không nên thực hiện trong sinh hoạt hằng ngày.

Hướng dẫn dùng thuốc và theo dõi phản ứng

Bác sĩ cần kê đúng, đủ và hướng dẫn bệnh nhân dùng các loại thuốc viêm khớp dạng thấp đúng liều lượng, tần suất, thời gian. Ngoài ra, bác sĩ cũng lưu ý người bệnh theo dõi sự đáp ứng thuốc của cơ thể, có xảy ra rủi ro nào đáng kể hay không. Bởi thuốc tân dược vẫn được xem như “con dao hai lưỡi”, hầu hết các loại thuốc chống viêm, giảm đau hay corticoid được dùng trong điều trị đều có thể phát sinh tác dụng phụ. 

Bác sĩ khuyến cáo người bệnh nếu có bất kỳ triệu chứng phát sinh trong quá trình điều trị bằng thuốc thì cần báo lại ngay để có phương án xử lý kịp thời.

Chế độ nghỉ ngơi

Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, bác sĩ và người thân cần để ý đến cơn đau của người bệnh. Đau nhức, khó chịu là những triệu chứng điển hình của bệnh viêm khớp dạng thấp. Lúc này, cơ thể người bệnh cần ở trạng thái tĩnh, không vận động, hạn chế những tác động vật lý và cơ học đến vị trí khớp đang tổn thương. 

Ở những vị trí đau nhức như bàn chân, ngón chân hoặc đầu gối, thời gian nghỉ ngơi đòi hỏi lâu hơn, có thể kéo dài một vài ngày. Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý hướng dẫn bệnh nhân nằm ở tư thế dễ chịu, thoải mái nhất. Khi cơn đau thuyên giảm dần thì mới nên cử động, đi lại nhẹ nhàng.

Chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp qua chế độ dinh dưỡng

Ngoài việc dùng thuốc, viêm khớp dạng thấp có chữa khỏi được không phụ thuộc phần lớn vào chế độ ăn uống hằng ngày. Yếu tố này hỗ trợ tích cực trong việc điều trị bệnh, giúp làm giảm tần suất xuất hiện của các triệu chứng, đồng thời thúc đẩy chữa lành tổn thương ở xương khớp.

Một số thực phẩm được khuyên dùng cho người bị viêm khớp dạng thấp như:

• Nhóm thực phẩm giàu vitamin: Bạn nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A như trứng, đu đủ, cà rốt, bí đỏ, bơ,... Vitamin C như trái cây có múi, cà chua, kiwi,... Vitamin B12 như cá, sữa chua,... Vitamin D như trứng, các loại ngũ cốc, dầu cá,... 
• Nhóm thực phẩm giàu canxi: Các thực phẩm như cá mòi, nước cam, các loại đậu, phô mai, cải xoăn,... được xem là rất tốt cho quá trình phục hồi xương khớp.
• Thực phẩm giàu omega-3: Một số thực phẩm như hạt lanh, hạt óc chó, quả bơ, các loại cá béo,... rất giàu omega-3 mà người bị viêm khớp dạng thấp được khuyến khích nên sử dụng.
• Gia vị có đặc tính kháng viêm, giảm đau tự nhiên: Bạn có thể bổ sung nghệ vàng, gừng, tỏi,... trong việc chế biến món ăn để làm giảm đau nhức xương khớp.

Vậy người bị viêm khớp dạng thấp kiêng ăn gì? Người bệnh cần kiêng khem một số thực phẩm làm tình trạng đau nhức trầm trọng hơn như các món ăn cay nóng, thịt đỏ, nội tạng động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, bia rượu, nước ngọt có gas,... 

Hỗ trợ bệnh nhân tập vật lý trị liệu

Việc tập vật lý trị liệu khi cơn đau nhức thuyên giảm là việc cần thiết để sớm phục hồi chức năng xương khớp. Nếu người bệnh không vận động, các khớp sẽ co cứng, tình trạng này kéo dài thậm chí còn dẫn đến nguy cơ teo cơ, yếu liệt cơ bắp,... Việc tập luyện sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, các khớp vận động linh hoạt hơn.

Người bệnh có thể đến các cơ sở chuyên môn để kỹ thuật viên hướng dẫn tập vật lý trị liệu đúng cách, đúng phương pháp. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể tự thực hiện các bài tập tại nhà nhưng cần tuân thủ đúng các bước hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây tác dụng ngược.

Như vậy, bài viết đã giúp bạn hiểu thêm về quy trình chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đúng cách để quá trình chữa trị đạt hiệu quả cao. Trong mọi tình huống, việc phối hợp tích cực giữa bác sĩ và người bệnh sẽ giúp việc cải thiện tình trạng bệnh sớm có tín hiệu khả quan hơn. Do đó, hãy giữ liên lạc với bác sĩ của bạn thường xuyên và tham vấn các yếu tố về bệnh lý khi điều trị viêm khớp dạng thấp bạn nhé!