Cách giảm urê trong máu​ hiệu quả: Bảo vệ sức khỏe người bệnh

Urê máu tăng cao là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt liên quan đến chức năng thận. Việc kiểm soát và giảm urê trong máu không chỉ giúp bảo vệ thận mà còn duy trì sức khỏe tổng thể. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các cách giảm urê trong máu, từ điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, đến việc điều trị y tế, giúp bạn chủ động cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Urê trong máu là gì?

Urê trong máu là một chất thải quan trọng được tạo ra từ quá trình chuyển hóa protein trong cơ thể. Sau khi cơ thể tiêu hóa protein từ thức ăn, gan sẽ phân hủy chúng thành các axit amin để sử dụng trong các quá trình trao đổi chất. Trong quá trình này, nitơ sẽ được chuyển hóa thành urê - một hợp chất hòa tan trong nước. Urê sau đó được đào thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu thông qua chức năng lọc của thận.

Tuy nhiên, khi thận không hoạt động hiệu quả hoặc cơ thể bị rối loạn, urê có thể tích tụ trong máu, dẫn đến tình trạng được gọi là tăng urê huyết. Đây không chỉ là một chỉ số sinh hóa mà còn là một dấu hiệu quan trọng về sức khỏe thận và gan, cũng như trạng thái cân bằng chuyển hóa trong cơ thể. Vậy làm cách nào để giảm urê trong máu?

Triệu chứng và nguyên nhân tăng urê máu

Triệu chứng

Urê máu cao thường bắt đầu với các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn. Các triệu chứng khác của bệnh urê huyết bao gồm:

• Giảm cân không rõ nguyên nhân;
• Rối loạn nhận thức;
• Mệt mỏi;
• Khó thở;
• Có vị kim loại trong miệng;
• Chuột rút cơ bắp;
• Ngứa.

Trong trường hợp bệnh urê huyết nặng không được điều trị, các triệu chứng bao gồm:

• Hơi thở có mùi giống như nước tiểu (mùi hôi do urê);
• Các tinh thể màu vàng trắng có thể xuất hiện trên da sau khi mồ hôi khô (sương muối urê);
• Đau ngực do viêm lớp màng ngoài tim (viêm màng ngoài tim);
• Động kinh;
• Hôn mê.

Nguyên nhân

Một nguyên nhân phổ biến của tình trạng urê máu cao là suy thận hoặc bệnh về thận (tổn thương cầu thận, ống thận) khiến thận không thể lọc chất thải dư thừa ra khỏi máu. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như:

• Chế độ ăn giàu protein: Tiêu thụ lượng lớn thịt đỏ, hải sản và các thực phẩm giàu đạm tạo áp lực cho thận, làm tăng urê máu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu hoặc kháng sinh, có thể làm tăng urê máu.
• Suy giảm chức năng gan: Khi gan không sản xuất đủ enzym chuyển hóa urê, nồng độ urê có thể tăng cao.
• Nguyên nhân khác: Nhiễm trùng, tắc nghẽn đường tiết niệu, suy tim, mất nước, xuất huyết tiêu hóa,...

Biến chứng urê máu cao

Biến chứng tạo máu

Suy giảm chức năng thận làm thận giảm sản xuất hormone erythropoietin (EPO) - hormon kích thích sản xuất hồng cầu, dẫn đến thiếu hồng cầu và gây thiếu máu mạn tính. Độc tố urê cũng có thể làm tiểu cầu hoạt động kém, gây rối loạn đông máu và tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt ở đường tiêu hóa.

Biến chứng trên xương

Bệnh urê huyết liên quan đến việc hạ canxi máu và tăng phosphat máu. Các chất điện giải quan trọng này giúp điều chỉnh tuyến cận giáp, tuyến này có chức năng duy trì mức canxi bình thường trong cơ thể bằng cách giải phóng canxi từ xương.

Tuy nhiên, khi nồng độ canxi rất thấp và nồng độ phosphate rất cao, tuyến cận giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến cận giáp, khiến canxi được giải phóng quá nhiều. Điều này có thể dẫn đến loạn dưỡng xương, gây đau xương mãn tính và tăng nguy cơ gãy xương.

Biến chứng trên tim

Bệnh urê huyết có thể gây ra bệnh cơ tim do urê, khiến tâm thất trái của tim dày lên và kém linh hoạt. Điều này làm giảm khả năng bơm máu, dẫn đến suy tim sung huyết. Các biến chứng bao gồm tràn dịch màng ngoài tim, rối loạn nhịp tim, tràn dịch màng phổi và tử vong đột ngột do tim.

Biến chứng trên não

Urê huyết có thể gây bệnh não urê với triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, chuột rút, động kinh và thay đổi nhận thức. Ngoài ra, tình trạng urê huyết cao có thể gây ra tình trạng nhiễm toan chuyển hóa, có thể dẫn đến sốc hoặc tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Biến chứng khác

Các biến chứng có thể xảy ra khác của bệnh urê huyết bao gồm:

• Trẻ em chậm phát triển;
• Vô kinh;
• Giảm ham muốn tình dục;
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng;
• Suy dinh dưỡng do chán ăn và nôn mửa.

Cách giảm urê trong máu

Việc giảm nồng độ urê trong máu bắt đầu bằng bước quan trọng là thăm khám tại các cơ sở đáng tin cậy để xác định chính xác mức urê hiện tại. Dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số cách giảm urê trong máu bạn có thể tham khảo:

Theo dõi và chăm sóc chức năng thận

Do urê có mối liên quan chặt chẽ với hoạt động của thận, việc duy trì chức năng thận khỏe mạnh là yếu tố quan trọng. Các bệnh lý như suy thận, viêm cầu thận, sỏi thận hoặc hội chứng thận hư cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi thận hoạt động hiệu quả, nồng độ urê trong máu cũng được kiểm soát tốt hơn.

Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học

Urê là sản phẩm chuyển hóa cuối cùng của protein trong cơ thể, vì vậy kiểm soát lượng protein tiêu thụ hàng ngày có thể giảm bớt gánh nặng cho thận. Tuy nhiên, cần điều chỉnh lượng protein một cách hợp lý để tránh thiếu dinh dưỡng. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Nghỉ ngơi đầy đủ và cân bằng lối sống

Giấc ngủ và thời gian nghỉ ngơi hợp lý có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể và khả năng đào thải của thận. Hãy duy trì thói quen đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc và tránh những tác nhân gây căng thẳng kéo dài. Một lối sống lành mạnh sẽ hỗ trợ cơ thể hoạt động ổn định và kiểm soát nồng độ urê máu hiệu quả hơn.

Sử dụng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ

Một số loại thuốc có thể làm tăng hoặc giảm nồng độ urê trong máu. Vì vậy, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ. Không nên tự ý dùng hoặc ngừng thuốc mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Việc giảm nồng độ urê trong máu không phải là quá trình diễn ra trong ngày một ngày hai. Điều này đòi hỏi bạn cần kiên nhẫn, tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh.

Giảm urê trong máu không chỉ là mục tiêu ngắn hạn mà còn là nền tảng giúp bạn duy trì sức khỏe lâu dài và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách giảm urê trong máu, từ đó áp dụng phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào liên quan đến chế độ dinh dưỡng, lối sống hay việc sử dụng thuốc.