Cách phân biệt bệnh còi xương và còi cọc

Còi cọc và còi xương ở trẻ em là hai dạng bệnh khác nhau nhưng thường bị nhầm lẫn với nhau. Có trẻ em có cơ thể bụ bẫm, có chế độ ăn uống tốt và không có tình trạng suy dinh dưỡng nhưng vẫn mắc phải còi xương (gọi là còi xương thể bụ) và ngược lại. Trong bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu, hãy cùng tìm hiểu để phân biệt bệnh còi xương và còi cọc.

Biểu hiện bệnh còi cọc và còi xương

Còi cọc

Trẻ mắc còi cọc thường trải qua tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu hụt chất dinh dưỡng quan trọng, ảnh hưởng đến sự sống, hoạt động và phát triển của trẻ. Đặc điểm của trẻ còi cọc bao gồm chiều cao và cân nặng thấp hơn so với trẻ bình thường, có thể kèm theo còi xương hoặc không. 

Biểu hiện của còi cọc bao gồm mệt mỏi, thiếu hoạt bát, chán ăn, quấy khóc, khó ngủ, tình trạng bệnh lý thường xuyên, chậm bò, chậm trườn, chậm đi, chậm mọc răng. Một số trẻ có thể phát hiện phù thũng toàn thân, rối loạn sắc tố da và thiếu máu, da xanh tái.

Còi xương

Còi xương có thể xuất hiện ở trẻ em ngay cả khi trẻ có vẻ bụ bẫm do nhu cầu về canxi và photpho cao hơn so với trẻ bình thường. Biểu hiện của trẻ mắc còi xương bao gồm quấy khóc, giấc ngủ không ổn định, giật mình, mồ hôi nhiều, rụng tóc sau gáy tạo hình vành khăn. Ngoài ra, trẻ có thể có đặc điểm như thóp rộng, bờ thóp mềm, mở thóp lâu và nếu ở trạng thái nặng, không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp các vấn đề như lồi ngực, vòng cổ chân cổ tay, chân vòng kiềng, táo bón, khung chậu hẹp, chậm biết lẫy, bò, đứng, đi và các vấn đề khác.

Nguyên nhân gây bệnh còi cọc và còi xương

Còi cọc

Nguyên nhân gây còi cọc là đa dạng, bao gồm việc bố mẹ thiếu kiến thức về dinh dưỡng trẻ, dẫn đến việc cai sữa cho bé quá sớm hoặc quá muộn. Chế độ ăn của trẻ được thực hiện không đúng thời điểm hoặc không đảm bảo chất lượng. Bé có thể mắc bệnh do nhiễm trùng cấp hoặc mãn tính như viêm phế quản mãn tính, lao, sởi, ỉa chảy. Các yếu tố khác như sinh non hoặc mắc các bệnh lý khác cũng có thể tăng nguy cơ trẻ bị còi cọc.

Còi xương

Nguyên nhân của còi xương thường liên quan đến sự thiếu hụt vitamin D trong cơ thể trẻ. Sự thiếu hụt này dẫn đến khả năng hấp thụ và chuyển hóa canxi và photpho không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển của xương, gây tổn thương trên xương. Bệnh còi xương có thể xuất hiện ở cả những trẻ rất bụ bẫm (gọi là còi xương thể bụ) do nhu cầu về canxi và photpho lớn hơn so với trẻ bình thường.

Biến chứng của bệnh còi cọc và còi xương

Còi cọc

Tình trạng còi cọc và suy dinh dưỡng ở trẻ em có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển thể lực, trí lực và sức khỏe tổng thể, đồng thời tăng nguy cơ mắc bệnh. Nó cũng làm tăng nguy cơ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ mắc còi cọc thường dễ mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu chảy nặng, kéo dài. Hậu quả của tình trạng này có thể bao gồm nguy cơ chậm phát triển thể chất và tâm thần, giảm sức mạnh của các cơ quan, đặc biệt là hệ cơ xương, ảnh hưởng đến chiều cao và khả năng lao động của trẻ khi trưởng thành.

Còi xương

Bệnh còi xương gây ra nhiều biến chứng bao gồm giảm chiều cao, hạn chế chức năng hô hấp, sự phát triển chậm trễ của cơ thể, cột sống cong bất thường, biến dạng xương và thiếu răng. Điều này cũng ảnh hưởng đến dáng đi và có thể tạo ra những vấn đề về sinh sản ở bé gái do khung chậu bị hẹp. Ngoài ra, trẻ mắc còi xương có thể trải qua tình trạng xanh xao, thiếu máu, viêm phổi tái đi tái lại và thậm chí là bệnh động kinh.

Chăm sóc và điều trị cho trẻ bị còi cọc và còi xương

Đối với trẻ bị còi cọc

Trong trường hợp trẻ bị còi cọc và suy dinh dưỡng mức độ nhẹ đến vừa, có thể thực hiện điều trị tại nhà bằng cách điều chỉnh và tăng cường khẩu phần ăn. Việc tìm kiếm nguyên nhân và loại bỏ nguyên nhân gây suy dinh dưỡng cũng là một bước quan trọng. Đồng thời, điều trị các bệnh nhiễm khuẩn (nếu có) là cần thiết. Cha mẹ cần theo dõi cân nặng của trẻ hàng tuần hoặc hàng tháng và đảm bảo tiêm chủng đầy đủ.

Với những trường hợp suy dinh dưỡng nặng, việc điều trị tại bệnh viện là cần thiết. Các phương pháp bao gồm bù nước - điện giải, bổ sung vitamin và khoáng chất, truyền đạm, chống nhiễm khuẩn, điều trị thiếu máu và chống hạ thân nhiệt cũng như chống hạ đường huyết. Điều này đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ y tế để đảm bảo trẻ được chăm sóc đầy đủ và hiệu quả.

Đối với trẻ bị còi xương

Để điều trị còi xương, phụ huynh cần tuân thủ các hướng dẫn sau:

• Tắm nắng hằng ngày: Cho trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hằng ngày bằng cách để chân, tay, lưng và bụng lộ ra ngoài từ 10 đến 15 phút vào buổi sáng trước 9 giờ. Trong mùa đông, khi ánh nắng giảm, phụ huynh có thể sử dụng tắm điện ở các bệnh viện lớn.
• Uống vitamin D: Thực hiện điều trị dự phòng bằng cách cho trẻ uống thêm vitamin D theo khuyến cáo của bác sĩ. Chẳng hạn, cho trẻ uống vitamin D 4000 UI/ngày trong khoảng 4 đến 8 tuần. Trong trường hợp trẻ bị viêm phổi hoặc tiêu chảy, liều lượng có thể được tăng lên 5000 - 10.000 UI/ngày trong 1 tháng hoặc tiêm vitamin D 200.000 UI/lần, với việc tái khám một lần vào năm đầu tiên.
• Bổ sung Canxi: Trẻ nhỏ cần dùng các chế phẩm bổ sung canxi như uống 1 - 2 ống canxi B1-B2-B6 mỗi ngày. Trẻ lớn có thể ăn cốm canxi 1 - 2 thìa cà phê/ngày.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Bao gồm việc cho trẻ bú mẹ, bổ sung thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, cá, trứng, sữa, gan động vật và thêm dầu mỡ vào bữa ăn hằng ngày để giúp trẻ hấp thu vitamin D hiệu quả. Điều này là quan trọng vì vitamin D tan trong dầu, giúp quá trình hấp thu vitamin D trở nên dễ dàng hơn.

Trên đây là chia sẻ của chúng tôi về cách phân biệt bệnh còi xương và còi cọc. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn phân biệt rõ ràng được hai căn bệnh này.

Xem thêm:

Làm sao để phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng ở trẻ em?

Làm thế nào để phòng ngừa còi xương ở trẻ?