Cẩn trọng với cơn tetani: Biểu hiện nguy hiểm của thiếu hụt canxi

Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu vào tetani và cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để phòng ngừa, điều trị hiệu quả. Hãy cùng khám phá để hiểu rõ hơn về tetani và cách chiến thắng căn bệnh này.

Cơn tetani là gì?

Cơn tetani, hay còn gọi là hạ canxi máu cấp tính, là tình trạng co cơ không chủ ý do nồng độ canxi trong máu thấp hơn mức bình thường. Canxi đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ thể, bao gồm co cơ, truyền tín hiệu thần kinh và duy trì sức khỏe xương. Khi nồng độ canxi trong máu thấp, cơ bắp có thể trở nên kích thích và co thắt không kiểm soát được, dẫn đến các triệu chứng đặc trưng của tetani.

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến hạ canxi máu, bao gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu canxi: Nếu bạn không nạp đủ canxi từ chế độ ăn uống, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương để sử dụng cho các chức năng thiết yếu. Điều này có thể dẫn đến thiếu hụt canxi trong máu, gây ra cơn tetani.
• Rối loạn hấp thu canxi: Một số bệnh lý tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh celiac, bệnh Crohn và viêm loét đại tràng, có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu canxi của cơ thể.
• Mất canxi qua đường bài tiết: Một số bệnh lý, chẳng hạn như suy thận, có thể khiến cơ thể bài tiết quá nhiều canxi qua nước tiểu.
• Thiếu vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi. Thiếu vitamin D có thể dẫn đến giảm hấp thu canxi và hạ canxi máu.
• Thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên cho cơ thể. Nếu bạn không tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời, bạn có nguy cơ thiếu vitamin D, gây hạ canxi máu.
• Suy tuyến cận giáp: Tuyến cận giáp là tuyến sản xuất hormone điều chỉnh nồng độ canxi trong máu. Suy tuyến cận giáp có thể dẫn đến giảm sản xuất hormone paratiroid, gây hạ canxi máu và tetani.
• Bệnh thận: Bệnh thận có thể ảnh hưởng đến khả năng của thận trong việc điều chỉnh nồng độ canxi trong máu.
• Bệnh gan: Bệnh gan có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất vitamin D, dẫn đến giảm hấp thu canxi và hạ canxi máu.
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc chống co giật, có thể làm giảm nồng độ canxi trong máu.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ tetani, bao gồm:

• Mang thai: Nhu cầu canxi của phụ nữ mang thai cao hơn bình thường. Nếu không nạp đủ canxi, phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị cơn tetani.
• Cho con bú: Cho con bú cũng làm tăng nhu cầu canxi của phụ nữ. Nếu không nạp đủ canxi, phụ nữ cho con bú có nguy cơ cao xuất hiện cơn tetani.

Biểu hiện của cơn tetani

Dưới đây là các biểu hiện thường gặp của cơn tetani:

• Co cơ: Cơn tetani thường gây ra co cơ ở các chi, đặc biệt là ở bàn tay và bàn chân. Các cơ mặt cũng có thể bị co giật, tạo ra biểu hiện "mím môi" đặc trưng.
• Tê bì và ngứa ran: Tê bì, ngứa ran thường xuất hiện ở các đầu ngón tay, ngón chân, môi, lưỡi và quanh miệng.
• Chuột rút: Chuột rút cơ thường xảy ra ở chân và tay.
• Dấu Chvostek: Dấu hiệu Chvostek là co cơ mặt khi gõ nhẹ vào dây thần kinh mặt. Dấu hiệu này thường chỉ xuất hiện ở những người bị hạ canxi máu nặng.
• Dấu Trousseau: Dấu hiệu Trousseau là co cơ bàn tay khi siết chặt cổ tay. Dấu hiệu này cũng thường chỉ xuất hiện ở những người bị hạ canxi máu nặng.

Biểu hiện khác:

• Lo lắng và bồn chồn: Hạ canxi máu có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gây ra lo lắng, bồn chồn và kích động.
• Mệt mỏi, suy nhược: Hạ canxi máu có thể khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi và suy nhược.
• Khó thở: Trong trường hợp nghiêm trọng, co cơ có thể ảnh hưởng đến cơ hô hấp, gây khó thở.
• Mất ý thức: Trong trường hợp rất nghiêm trọng, hạ canxi máu có thể dẫn đến co giật và mất ý thức.

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tetani phụ thuộc vào mức độ giảm canxi trong máu. Trong trường hợp nhẹ, các triệu chứng có thể chỉ là tê bì, ngứa ran. Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến co giật, co thắt cơ và tử vong.

Cách xử trí cơn tetani

Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc ai đó bạn biết đang bị cơn tetani, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng cách dựa trên các triệu chứng, tiền sử bệnh và xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu sẽ giúp xác định nồng độ canxi trong máu, tìm nguyên nhân gây hạ canxi máu.

Dưới đây là các bước xử trí cơ bản khi xảy ra cơn tetani:

• Gọi cấp cứu ngay lập tức: Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo bệnh nhân được điều trị y tế cần thiết. Gọi 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất.
• Giữ bệnh nhân bình tĩnh: Cố gắng giúp bệnh nhân bình tĩnh và thư giãn. Tránh kích động hoặc di chuyển đột ngột, vì điều này có thể làm cho các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
• Nới lỏng quần áo: Nới lỏng bất kỳ quần áo bó sát nào có thể gây cản trở hô hấp hoặc lưu thông máu.
• Đảm bảo đường thở thông thoáng: Nếu bệnh nhân có dấu hiệu co giật hoặc mất ý thức, hãy đặt họ nằm nghiêng và đảm bảo đường thở thông thoáng.
• Theo dõi các triệu chứng: Theo dõi các triệu chứng của bệnh nhân, bao gồm mức độ co cứng cơ, co giật, nhịp thở và nhịp tim. Chia sẻ thông tin này với nhân viên y tế khi họ đến. 

Lưu ý không cố gắng tự điều trị cơn tetani. Không cho bệnh nhân uống hoặc ăn bất cứ thứ gì cho đến khi họ được bác sĩ đánh giá. Tránh di chuyển bệnh nhân trừ khi cần thiết, vì điều này có thể làm cho các triệu chứng trở nên tệ hơn.

Điều trị cơn tetani

Cách điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng của tình trạng. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến:

• Canxi đường tĩnh mạch: Đây là cách điều trị phổ biến nhất cho cơn tetani. Canxi được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch để nhanh chóng tăng mức độ canxi trong máu.
• Canxi đường uống: Bổ sung canxi đường uống có thể được sử dụng để điều trị hạ canxi máu mạn tính hoặc nhẹ. Tuy nhiên, hiệu quả có thể chậm hơn so với canxi đường tĩnh mạch.
• Vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi. Bác sĩ có thể kê đơn vitamin D bổ sung nếu bệnh nhân bị thiếu vitamin D.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị nguyên nhân tiềm ẩn của hạ canxi máu, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh lý tuyến cận giáp.
• Chế độ ăn uống: Bác sĩ có thể khuyến nghị chế độ ăn uống giàu canxi và vitamin D để hỗ trợ điều trị.

Các biện pháp phòng ngừa cơn tetani

Để ngăn ngừa các cơn tetani trong tương lai, điều quan trọng là phải điều trị nguyên nhân tiềm ẩn của hạ canxi máu. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa quan trọng:

Bổ sung canxi và vitamin D

Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về việc bổ sung canxi và vitamin D. Bác sĩ sẽ xác định liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe, nhu cầu cá nhân của bạn.

Ăn thực phẩm giàu canxi và vitamin D. Một số thực phẩm tốt cho việc bổ sung canxi bao gồm sữa, sữa chua, phô mai, cá mòi, cá hồi, rau xanh lá đậm và các loại đậu. Vitamin D có thể được tìm thấy trong cá béo, lòng đỏ trứng, nấm, thực phẩm bổ sung.

Uống thuốc theo chỉ dẫn

Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị hạ canxi máu hoặc các bệnh lý khác, hãy đảm bảo uống thuốc đúng giờ và theo đúng liều lượng. Không tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc mà không có sự đồng ý của bác sĩ.

Tránh các thuốc gây ra hạ canxi máu

Một số loại thuốc có thể làm giảm mức độ canxi trong máu. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc bạn đang dùng và tác động tiềm ẩn của chúng đối với mức canxi. 

Bệnh lý gây hạ canxi máu

Một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như bệnh thận, bệnh lý tuyến cận giáp, rối loạn tiêu hóa, có thể làm tăng nguy cơ hạ canxi máu. Nếu bạn có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào trong số này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thường xuyên để theo dõi mức độ canxi và điều trị phù hợp.

Theo dõi thường xuyên với bác sĩ

Bác sĩ sẽ theo dõi mức độ canxi trong máu của bạn thường xuyên để đảm bảo bạn đang được điều trị hiệu quả, ngăn ngừa các cơn tetani trong tương lai. Hãy chia sẻ với bác sĩ bất kỳ triệu chứng nào bạn gặp phải, bao gồm tê bì, co thắt cơ, chuột rút hoặc lo lắng.

Cơn tetani, tuy nguy hiểm và khó chịu, nhưng không phải là điều không thể chiến thắng. Bằng cách trang bị kiến thức đầy đủ về căn bệnh, mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi tình trạng này. Cùng chung tay nâng cao nhận thức về cơn tetani, chúng ta có thể xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn.