Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu

Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm

  1. /
  2. Bệnh lý/
  3. Nội tiết - chuyển hóa/
  4. Hạ canxi máu

Hạ canxi máu là gì? Tác hại của hạ canxi máu đối với sức khỏe?

Bác sĩ Chuyên khoa 1Nguyễn Hoàng Hải

Đã kiểm duyệt nội dung

Bác sĩ với hơn 10 năm kinh nghiệm chuyên sâu trong điều trị Nội khoa và Cấp cứu tổng hợp. Từng đảm nhiệm vai trò Trưởng phòng Kế hoạch và điều trị tại khoa Nội và khoa Cấp cứu, bác sĩ luôn không ngừng nâng cao chuyên môn và cống hiến cho sức khỏe cộng đồng.

Xem thêm thông tin

Canxi rất quan trọng đối với cơ thể chúng ta. Đây là chất dẫn truyền điện thế và thần kinh, tốt cho cơ bắp và giúp xương luôn chắc khỏe. Hạ canxi máu tùy mức độ sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến cơ thể. Do đó, cần điều trị sớm nhất có thể khi phát hiện hạ canxi.

Nội dung chính

Tìm hiểu chung hạ canxi máu

Hạ canxi máu là gì?

Đây là tình trạng khi nồng độ canxi huyết thanh giảm xuống dưới 8,8 mg/dl (< 2,2 mmol/l) trong khi nồng độ protein huyết tương bình thường, hoặc khi nồng độ canxi ion hóa huyết thanh < 4,7 mg/dl (< 1,17 mmol/l).

Triệu chứng hạ canxi máu

Những dấu hiệu và triệu chứng của hạ canxi máu

Những triệu chứng của bệnh hạ canxi máu bao gồm:

  • Cứng cơ bắp: Cơ thể cảm thấy cứng và khó cử động.
  • Co thắt cơ bắp: Xuất hiện cơn đau do các cơ co lại đột ngột.
  • Cảm giác kim châm: Cảm giác bị kim châm ở chi dưới, đặc biệt là ở tay và chân.
  • Thay đổi tâm trạng: Biểu hiện lo âu, trầm cảm, hoặc dễ cáu gắt.
  • Vấn đề trí nhớ: Gặp khó khăn trong việc nhớ và tập trung.
  • Huyết áp thấp: Gây cảm giác chóng mặt và mệt mỏi.
  • Khó nói hoặc nuốt: Gặp vấn đề khi nuốt thức ăn hoặc nói.
  • Mệt mỏi: Cảm thấy kiệt sức ngay cả khi nghỉ ngơi.
  • Phù gai thị và sưng đĩa quang: Các vấn đề về thị lực như nhìn mờ hoặc đau mắt.
  • Ở trẻ sơ sinh: Biểu hiện qua các cơn co giật hoặc run rẩy

Hạ canxi máu nặng (nồng độ canxi huyết thanh < 7 mg/dl) có thể gây tăng phản xạ, tetani (rối loạn cảm giác môi, lưỡi, ngón tay và bàn chân; co thắt cơ, có thể kéo dài và gây đau; đau nhức cơ; co cơ mặt), co thắt thanh quản, co giật toàn thân.

Nhiễm Candida thỉnh thoảng thấy khi hạ kali máu nhưng thường xảy ra ở bệnh nhân suy tuyến cận giáp vô căn.

Có thể xác định tetani tiềm ẩn dựa vào dấu hiệu Chvostek và Trousseau.

Dấu Chvostek là co giật không tự chủ của các cơ mặt khi gõ nhẹ lên dây thần kinh mặt, phía trước ống tai ngoài. Nó xuất hiện ≤ 10% người khỏe mạnh, ở hầu hết những người hạ canxi máu cấp nhưng thường không có ở người hạ canxi máu mạn tính.

Tác động của hạ canxi máu đối với sức khỏe

Hạ canxi máu nặng có thể ảnh hưởng đến ECG, kéo dài khoảng QT, ST và gây nên các thay đổi trong quá trình tái cực (sóng T dẹt hoặc đảo ngược). Do đó, bệnh nhân bị hạ canxi máu nặng có thể loạn nhịp tim hoặc block tim.

Hạ canxi máu gây ảnh hưởng đến thần kinh – cơ, gây loãng xương.

Biến chứng có thể gặp khi hạ canxi máu

Co giật, loạn nhịp tim, suy tim sung huyết, các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh (sa sút trí tuệ…), đục thủy tinh thể, sỏi thận, suy thận.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị hạ canxi máu sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân hạ canxi máu

Nguyên nhân dẫn đến hạ canxi máu

Suy tuyến cận giáp

Đây là tình trạng do thiếu hụt hormone cận giáp (PTH), có thể xảy ra trong các rối loạn tự miễn, sau khi cắt bỏ tuyến giáp hoặc tổn thương nhiều tuyến cận giáp. Bệnh nhân suy tuyến cận giáp có dấu hiệu hạ canxi máu và tăng phosphate máu, thường gây ra các cơn tetany mạn tính.

Các biểu hiện của hạ canxi máu thường bắt đầu sau phẫu thuật khoảng 24 – 48 giờ nhưng cũng có thể xảy ra sau vài tháng, vài năm. Hạ canxi máu sẽ nặng hơn sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến cận giáp nếu có các yếu tố nguy cơ: Tăng canxi máu nặng trước phẫu thuật, cắt bỏ u tuyến lớn, phosphatase kiềm tăng cao, bệnh thận mạn.

Ngoài ra, bệnh suy tuyến cận giáp vô căn, hội chứng DiGeorge, hội chứng suy đa tuyến tự miễn, suy tuyến cận giáp tự miễn liên quan tới nấm Candida niêm mạc, suy tuyến cận giáp vô căn liên kết NST lặn X cũng sẽ dẫn đến hạ canxi máu.

Giả suy tuyến cận giáp

Trường hợp này không phải do thiếu hụt hormone mà do cơ quan đích kháng lại PTH.

Giả suy tuyến cận giáp type Ia (loạn dưỡng xương di truyền) do protein Gs – alpha1 đột biến, kích thích phức hợp cyclase adenylyl (GNAS1), làm suy giảm đáp ứng phosphaturic thận. Bệnh nhân thường bị hạ canxi máu, tăng phosphat máu, thấp, mặt tròn, khuyết tật về trí tuệ, vôi hóa các xương đốt ngón tay chân, suy giáp nhẹ và bất thường nội tiết khác.

Giả suy tuyến cận giáp type Ib ít phổ biến hơn với triệu chứng là hạ canxi máu, tăng phosphate máu, cường tuyến cận giáp thứ phát nhưng không có các bất thường liên quan khác.

Giả suy tuyến cận giáp type II ít phổ biến hơn type I. Ở trường hợp này, PTH ngoại sinh làm tăng cAMP niệu nhưng không làm tăng canxi máu hoặc phosphate niệu.

Thiếu hụt và phụ thuộc Vitamin D

Thiếu vitamin D có thể dẫn đến hạ canxi máu, hạ phosphate máu nặng, yếu cơ, đau và biến dạng xương điển hình.

Bệnh thận

Bệnh ống thận có thể gây hạ canxi máu nặng do mất canxi qua thận và làm giảm chuyển hóa vitamin D sang dạng hoạt động 1,25 (OH)2D.

Nguyên nhân khác

Nồng độ magie trong huyết thanh giảm < 1,0 mg/dl (< 0,5 mmol/l): Có thể gây thiếu hụt PTH tương đối và cơ quan đích kháng PTH. Lượng magie đủ sẽ làm tăng nồng độ PTH và cải thiện sự bảo tồn canxi của thận.

Viêm tụy cấp: Làm giải phóng các sản phẩm phân hủy mỡ rồi gắn với canxi.

Giảm protein máu: Giảm một phần protein gắn với canxi huyết thanh. Hạ canxi máu do giảm protein vận chuyển thì không có triệu chứng vì canxi ion hóa không thay đổi (hạ canxi máu giả tạo).

Hội chứng đói xương: Hạ canxi máu và hạ phosphate máu dai dẳng sau phẫu thuật cắt tuyến cận giáp, ghép thận hoặc điều trị bằng thuốc cường tuyến cận giáp trung bình đến nặng, người có nồng độ canxi máu bị phụ thuộc nhiều bởi quá trình chu chuyển xương do tăng PTH.

Sốc nhiễm khuẩn: Gây ức chế phóng thích PTH và giảm chuyển đổi 25 (OH)D thành 1,25 (OH)2D.

Tăng phosphat máu: Do thuốc: Thuốc chống co giật (phenytoin, phenobarbital), rifampin, thuốc làm thay đổi chuyển hóa vitamin D, thuốc điều trị tăng canxi máu.

Truyền > 10 đơn vị máu chống đông bằng citrat và sử dụng các thuốc phóng xạ cản quang có chứa EDTA: Làm giảm nồng độ canxi ion hóa sinh học trong khi nồng độ canxi huyết thanh không đổi.

Truyền tĩnh mạch gadolinium: Gây thấp giả tạo nồng độ canxi.

Tập thể dục cường độ cao.

Đái tháo đường thai kỳ.

Chia sẻ:

Có thể bạn quan tâm

Nguồn tham khảo

Câu hỏi thường gặp về bệnh hạ canxi máu

Thế nào được xem là hạ canxi máu?

Khi bác sĩ nghi ngờ bạn bị thiếu canxi, nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu để kiểm tra nồng độ canxi trong máu. Các chỉ số cần đo bao gồm tổng mức canxi, mức albumin, canxi tự do và canxi ion hóa. Albumin là một protein giúp liên kết và vận chuyển canxi trong máu. Nếu nồng độ canxi trong máu thấp, điều này có thể xác nhận bạn bị thiếu canxi. Mức canxi bình thường ở người trưởng thành dao động từ 8,8 đến 10,4 miligam mỗi decilit (mg/dL), theo Cẩm nang Merck. Nếu mức canxi của bạn dưới 8,8 mg/dL, bạn có nguy cơ bị thiếu canxi. Trẻ em và thanh thiếu niên thường có mức canxi trong máu cao hơn so với người lớn.

Hạ canxi máu nguy hiểm như thế nào?

Hạ canxi máu có biến chứng gì?

Nhu cầu canxi dành cho cơ thể là bao nhiêu?

Hạ canxi máu có chữa được không?

Hỏi đáp (0 bình luận)