Cấu tạo giải phẫu tuyến vú nữ giới

Tuyến vú nữ giới được hình thành từ một hệ thống đa dạng các cấu trúc và tế bào, trong đó mỗi thành phần đều đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất và vận chuyển sữa mẹ.

Cấu tạo giải phẫu tuyến vú nữ giới

Vú là một bộ phận vô cùng quan trọng đối với phụ nữ, không chỉ về mặt thẩm mỹ mà còn về vai trò sinh học trong việc nuôi dưỡng em bé. Vú của phụ nữ có cấu trúc phức tạp, bao gồm nhiều thành phần như mô mỡ, các tuyến, các mô liên kết, thùy vú, tiểu thùy, các ống tuyến, hạch bạch huyết và hệ thống mạch máu và dây chằng.

Tiểu thùy vú và hệ thống ống tuyến: Mỗi vú của phụ nữ bao gồm nhiều tiểu thùy, mỗi tiểu thùy chứa nhiều nang nhỏ được gọi là alveoli. Những tiểu thùy này kết nối với nhau thông qua hệ thống các ống tuyến.

Khi phụ nữ đang cho con bú, các ống tuyến sẽ chuyển sữa từ nang vú đến các khoang chứa sữa ở quầng vú. Từ đó, sữa sẽ chảy qua các ống tuyến lớn hơn và cuối cùng đổ ra núm vú.

Mô mỡ, dây chằng và các mô liên kết: Không gian xung quanh tiểu thùy và hệ thống ống tuyến được lấp đầy bằng mô mỡ, dây chằng và các mô liên kết. Kích thước của vú chủ yếu phụ thuộc vào lượng mỡ có trong vú, trong khi hệ thống ống tuyến thường giữ nguyên cấu trúc như nhau ở mọi phụ nữ.

Mô vú nhạy cảm với sự thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt. Đa số mô vú sẽ thay đổi theo thời gian, thường có sự tăng lên của mỡ.

Các cơ: Vú không chứa mô cơ. Các cơ nằm dưới vú và phân biệt vú với xương sườn.

Hệ thống mạch máu: Mạch máu cung cấp dưỡng chất cho mô vú được cung cấp thông qua các động mạch vú và động mạch ngực bên. Oxy và dưỡng chất được vận chuyển qua các mạch máu nhỏ gọi là mao mạch.

Hệ thống hạch bạch huyết và ống bạch huyết: Hệ bạch huyết bao gồm các hạch bạch huyết và các ống bạch huyết, là một phần quan trọng của hệ miễn dịch. Các hạch bạch huyết giữ vai trò trong việc lọc các tác nhân gây hại và bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của chúng.

Vú phát triển thế nào?

Vú bắt đầu phát triển từ giai đoạn phôi thai, chủ yếu vào tuần thứ 5, xuất phát từ các đường biểu bì trên vùng bụng và kéo dài từ nách đến giữa đùi trên. Tại những vị trí này, chỉ có phần cuối của dòng gờ vú vẫn tồn tại, trong khi ở các vị trí khác như nách hoặc âm hộ thì không. Núm vú được hình thành do sự nhô ra của hố vú. Tuy nhiên, khi quá trình này không thành công, có thể dẫn đến tình trạng núm vú bị tụt vào trong một cách bẩm sinh.

Ở trẻ sơ sinh, vú được hình thành từ 10 đến 12 thành phần ống nguyên thủy nằm dưới phức hợp núm vú - quầng vú. Trong những năm trước tuổi dậy thì, các ống này tiếp tục phát triển và phân nhánh thành các cấu trúc ống tương đối chậm nhưng ổn định. Ở bé trai, sự phát triển của vú chấm dứt ở giai đoạn này.

Ở bé gái, tuổi dậy thì thường bắt đầu vào khoảng 10 - 12 tuổi và chịu ảnh hưởng của hormone giải phóng gonadotropin vùng dưới đồi. Hormone này kích thích tuyến yên tiết ra hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone kích thích niêm mạc tử cung (LH), thúc đẩy sự trưởng thành của nang trứng và quá trình tiết estrogen, chủ yếu là 17-beta estradiol.

Sự phát triển của vú từ tuổi dậy thì đến tuổi trưởng thành được xác định bởi một số yếu tố bao gồm hình dáng bên ngoài, thể tích, số lượng cấu trúc trong tuyến vú và mức độ phân nhánh hoặc biệt hóa của từng cấu trúc. Hình dáng bên ngoài của vú từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành được phân loại thành 5 giai đoạn theo phân loại của Tanner.

• Giai đoạn 1: Không có dấu hiệu của mô vú trước tuổi dậy thì.
• Giai đoạn 2: Sự phát triển của chồi vú, với sự nổi lên của nhú và mở rộng của quầng vú.
• Giai đoạn 3: Vú tăng kích thước mà không tách rời đường viền của quầng vú.
• Giai đoạn 4: Quầng vú và nhú nổi lên phía trên vú, tạo thành gò thứ cấp.
• Giai đoạn 5: Quầng vú tụt lại để phù hợp với đường viền của vú, và nhú nổi ra ngoài đường viền của quầng vú và vú.

Mặc dù tuổi dậy thì đánh dấu sự trưởng thành của tuyến vú, nhưng sự biệt hóa vú chỉ đạt được hoàn toàn khi phụ nữ mang thai và cho con bú.

Chức năng của vú là gì?

Chức năng chính của vú là sản xuất sữa mẹ để cung cấp dinh dưỡng cho em bé. Nội tiết tố nữ như estrogen, progesterone và prolactin đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.

Estrogen có vai trò trong việc giãn và phân nhánh các ống dẫn sữa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển nhiều sữa hơn. Khi estrogen tăng, các cấu trúc của vú phát triển và trở nên linh hoạt hơn, giúp tăng cường khả năng sản xuất sữa.

Prolactin là hormone chính thúc đẩy quá trình sản xuất sữa trong tuyến vú. Nó kích thích các tuyến tiết sữa hoạt động, tăng cường sản xuất sữa mẹ để cung cấp dinh dưỡng cho em bé. Prolactin cũng có vai trò trong việc duy trì sự hoạt động của các tuyến tiết sữa sau khi sữa đã được sản xuất.

Progesterone cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chức năng của vú. Nó tăng cường số lượng và kích thước của các tiểu thùy, làm giãn mạch máu và tế bào vú sau khi rụng trứng. Điều này giúp tăng cường sự chuẩn bị cho quá trình sản xuất sữa và đảm bảo sự lưu thông máu đầy đủ đến các cấu trúc của vú.

Oxytocin là hormone có vai trò quan trọng trong quá trình tiết sữa và cho con bú. Nó được tiết ra khi em bé bú vú và kích thích các tuyến tiết sữa hoạt động, giúp đẩy sữa mẹ từ các ống dẫn sữa đến núm vú cho em bé bú. Điều này giúp duy trì quá trình cho con bú và tạo cảm giác gắn kết giữa mẹ và con.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã hiểu rõ hơn về giải phẫu nói chung và giải phẫu tuyến vú nữ giới và chức năng của vú. Tuyến vú của phụ nữ được cấu tạo từ một số thành phần quan trọng như tiểu thùy, hệ thống ống tuyến, mô mỡ, các dây chằng và mạch máu có chức năng chính là sản xuất sữa mẹ.

Xem thêm: Giải phẫu dây thần kinh số 7