Chụp X quang phổi có vết mờ cảnh báo bệnh gì?

Khi cần tầm soát, đánh giá “sức khỏe” của phổi hay phát hiện các tổn thương, bệnh lý về phổi, các bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân chụp X quang phổi. Những đốm trắng hay vết mờ trên phổi có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều tình trạng nguy hiểm. Trong phạm vi bài viết này, Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng chụp X quang phổi có vết mờ.

Chụp X quang phổi có vết mờ nguy hiểm không?

Hình chụp X quang phổi bị mờ chắc chắn là hình ảnh phổi có bất thường. Tuy nhiên, vết mờ này có nguy hiểm hay không thì chưa thể khẳng định. Lý do là bởi đôi khi vết mờ hiển thị trên hình chụp X quang chỉ là vết sẹo hình thành sau khi nhu mô phổi bị nhiễm trùng trong quá khứ. Cũng có khi đó là dấu hiệu của một dạng tổn thương hay nặng hơn là ung thư phổi.

Theo thống kê, có khoảng một nửa người trưởng thành khi chụp X quang phổi đều phát hiện vết mờ ở phổi. Điều đó có nghĩa là những vết mờ này khá phổ biến, không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh lý về phổi. Thông thường, các nốt mờ trên phim X quang phổi thường có đường kính hơn 2cm. Lúc này, người bệnh có thể chưa xuất hiện bất cứ triệu chứng lâm sàng nào.

Để có câu trả lời chính xác cho cho câu hỏi “Chụp X quang phổi có vết mờ nguy hiểm không?”, bác sĩ cần căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng, kết quả xét nghiệm thậm chí là kết quả chẩn đoán hình ảnh theo phương pháp khác để:

• Tìm các tổn thương trên phổi như tổn thương vôi hóa và các tổn thương khác để đánh giá tình trạng mô phổi.
• Đánh giá vết mờ ở phổi trên nhiều khía cạnh khác nhau như: Đường kính, cấu trúc, tính chất, mức độ đặc…
• Đánh giá hạch trung thất và hạch rốn phổi.
• So sánh vết mờ ở phổi trên ảnh chụp X quang tư thế thẳng và tư thế nghiêng.
• So sánh hình chụp X quang phổi hiện tại với các hình ảnh chụp trước đó.
• Kết hợp với chụp cắt lớp vi tính CT hoặc sinh thiết xuyên thành ngực để xác định nốt mờ là lành tính hay ác tính. Chụp CT và chụp X quang là hai kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác nhau.

Hình thái vết mờ phổi phản ánh điều gì?

Khi hình chụp X quang của người bệnh hiển thị các vết mờ ở phổi, các bác sĩ sẽ phân tích hình thái vết mờ ở các phương diện như hình dáng, kích thước, đường bờ… Những yếu tố này kết hợp với thông tin về tiền sử bệnh lý, thói quen sinh hoạt, đặc thù công việc… sẽ làm căn cứ để bác sĩ đánh giá các nguy cơ mắc bệnh. Chụp X quang phổi có vết mờ phản ánh các trường hợp như sau:

Vết mờ ở phổi là lành tính

Các vết mờ ở phổi là lành tính thường gặp ở người chưa quá 35 tuổi, có lối sống và sinh hoạt lành mạnh, không có thói quen hút thuốc. Vết phổi mờ lành tính không nguy hiểm nhưng cần được theo dõi định kỳ 3 hoặc 6 tháng một lần. Đặc điểm các vết mờ ở phổi là lành tính thường gồm:

• Nốt mờ có đường kính dưới 3cm, hình dạng tròn, bờ đều.
• Theo dõi bằng chụp X quang trong 2 năm thấy nốt mờ này không phát triển thêm về kích thước và không có nốt mờ mới xuất hiện.
• Có thể quan sát thấy nốt vôi hóa, chiếm khoảng 10% diện tích và nằm ở trung tâm nốt mờ. Nốt vôi hóa này thường có hình bỏng ngô, xếp theo đám, theo tầng.

Vết mờ ở phổi là ác tính

Vết mờ ở phổi là ác tính thường gặp ở người trên 35 tuổi, có thói quen hút thuốc. Nếu có các đặc điểm sau, vết mờ ở phổi có thể là ác tính:

• Vết mờ có đường kính lớn hơn 3cm, có bờ không đều nhau và có thể bị vôi hóa. Vôi hóa ở các nốt mờ là dạng chấm nhỏ, có thể chiếm 10% diện tích nốt mờ.
• Trong một thời gian ngắn từ 1 tháng đến 2 năm, nếu theo dõi định kỳ có thể thấy nốt mờ tăng nhanh (có thể gấp đôi) về kích thước.

Khi có những đặc điểm này, người bệnh sẽ được chỉ định làm thêm soi phế quản, sinh thiết phổi xuyên thành ngực… để đánh giá chính xác hơn tính chất của vết mờ ở phổi.

Vôi hóa nhu mô phổi

Chụp X quang phổi có vết mờ trong nhiều trường hợp là vôi hóa nhu mô phổi. Vôi hóa có thể có nhiều dạng như: Dạng lệch tâm lành tính, dạng bỏng ngô.

Vôi hóa quanh xơ phổi tiến triển

Khi xơ phổi tiến triển cũng sẽ hình thành nốt vôi hóa quanh khối cơ. Nốt mờ trên hình chụp X quang phổi trong trường hợp này có thể là dạng chấm, dạng lưới hoặc dạng đơn độc. Nốt mờ dạng chấm hoặc dạng lưới có thể cảnh báo ung thư phổi nguyên phát (chiếm khoảng 6% trường hợp mắc bệnh). Vết mờ dạng đơn độc nằm ở trung tâm xơ phổi thường là nốt lành, còn được gọi là u hạt nhiễm trùng lao. Nếu xuất hiện dạng ổ nhiều nốt mờ, người bệnh có thể bị viêm phổi hoặc nhiễm khuẩn lao hg 0++3.

Chụp X quang phổi có vết mờ cảnh báo bệnh nguy hiểm nào?

Khi có hình chụp X quang phổi xuất hiện nốt mờ, các bác sĩ sẽ kết hợp xem xét cùng kết quả xét nghiệm, sinh thiết, chụp cắt lớp vi tính… để xác định vết mờ có tính chất lành tính hay ác tính. Nếu vết mờ là lành tính, bạn chỉ cần theo dõi định kỳ. Những nếu vết mờ là vôi hóa nhu mô phổi hay ác tính, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm như:

• Chụp X quang phổi có vết mờ có thể cảnh báo tình trạng nhồi máu phổi. Trong trường hợp này, các nốt mờ nằm dưới màng phổi, thường hình tam giác và nhạt dần về phía trung tâm.
• Ung thư biểu mô (thường xuất hiện ở người bệnh ung thư giai đoạn đầu).
• Nốt u di căn (thường tập trung ở nửa dưới phổi và thường có số lượng nhiều).
• U mạch khác (nốt mờ nằm ở đường đi của mạch nền phổi, có hình tam giác và thường gặp ở bệnh cảnh viêm mạch).
• Bất thường ở động mạch, tĩnh mạch (nốt mờ có mạch nuôi hoặc dẫn lưu, hình thái khá đa dạng).

Chụp X quang phổi có vết mờ có thể là lành tính hoặc ác tính. Bệnh nhân cần tuân thủ các chỉ định của bác sĩ về việc thực hiện thêm các xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán khác để tìm ra nguyên nhân chính xác. Phát hiện bệnh về phổi sớm, việc điều trị càng thuận lợi và hiệu quả. 

Xem thêm:

• Khi nào cần chụp X quang bàn tay? Quy trình cụ thể thế nào?
• Chụp X quang khớp thường quy có ý nghĩa gì? Khi nào nên chụp?