Cơ thể con người có bao nhiêu lít máu? Làm thế nào để đo được lượng máu trong cơ thể?

Máu là một thành phần không thể thiếu đối với cơ thể người. Máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho con người để duy trì sự sống. Vậy cơ thể con người có bao nhiêu lít máu? Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc trên nhé!

Cơ thể con người có bao nhiêu lít máu?

Trung bình trong cơ thể của người trưởng thành ước tính có khoảng 5 lít máu, tuy nhiên tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau mà con số này sẽ thay đổi. Khi mang thai, cơ thể của người phụ nữ có thể có lượng máu tăng lên hơn 50%.

Đôi khi, lượng máu trong cơ thể của con người có thể khác nhau, tùy thuộc vào khu vực bạn sinh sống. Chẳng hạn, người sống ở nơi cao sẽ có nhiều máu hơn vì lượng oxy ở trên cao ít hơn.

Lượng máu trong cơ thể của một người còn phụ thuộc vào kích thước và độ tuổi của họ. Cơ thể sẽ không bị gây hại gì nếu mất một lượng máu nhất định. Lượng máu trong cơ thể được so sánh với trọng lượng cơ thể ước tính như sau:

• Xấp xỉ khoảng 7 - 8% trọng lượng cơ thể người trưởng thành;
• Xấp xỉ khoảng 8 - 9% trọng lượng cơ thể trẻ em;
• Xấp xỉ khoảng 9 - 10% trọng lượng cơ thể của trẻ sơ sinh.

Số lượng máu trung bình của một người như sau:

• Trẻ sơ sinh: Đối với trẻ đủ tháng có khoảng 75ml máu trên mỗi kg trọng lượng của cơ thể. Do đó, nếu một đứa trẻ có cân nặng 3,6kg thì bé sẽ có khoảng 270ml máu trong cơ thể.
• Trẻ em: Nếu một đứa trẻ nặng 36kg thì trong cơ thể sẽ có khoảng 2560ml máu.
• Người lớn: Người trưởng thành trung bình nặng từ 65 - 80kg thì cơ thể sẽ có khoảng 4,5 - 5,7 lít máu.
• Phụ nữ mang thai: Để hỗ trợ cho thai nhi phát triển, người phụ nữ mang thai thường sẽ có lượng máu nhiều hơn so với phụ nữ không mang thai từ 30 - 50%.

Làm thế nào để đo lượng máu trong cơ thể?

Bác sĩ thường không trực tiếp đo lượng máu trong cơ thể một người vì họ có thể ước tính được khối lượng máu dựa trên các xét nghiệm. Chẳng hạn, xét nghiệm hemoglobin và hematocrit có thể ước tính được lượng máu trong cơ thể so với lượng chất lỏng trong cơ thể của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ xem xét đến cân nặng cũng như mức độ giữ nước của cơ thể. Tất cả những yếu tố này có thể gián tiếp đo lường lượng máu của một người.

Nếu bạn bị mất máu do một chấn thương lớn, bác sĩ thường sẽ sử dụng cân nặng của bạn để làm điểm khởi đầu cho dự đoán cơ thể con người có bao nhiêu lít máu. Sau đó, bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố như huyết áp, nhịp thở và nhịp tim của người bệnh để ước tính lượng máu có thể đã bị mất. Đồng thời, các bác sĩ sẽ cố gắng theo dõi lượng máu có thể mất thêm (nếu có) để nhanh chóng thay thế bằng phương pháp truyền máu.

Các bác sĩ có thể sử dụng những xét nghiệm này nhằm đánh giá nhiều tình trạng sức khoẻ khác như:

• Suy thận;
• Suy tim sung huyết;
• Sốc.

Có nhiều biện pháp kiểm tra khác nhau, tuy nhiên việc kiểm tra thể tích máu thường sẽ tiêm một lượng nhỏ chất đánh dấu vào trong cơ thể. Sau đó, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sẽ dùng công nghệ hình ảnh nhằm theo dõi lưu lượng máu di chuyển khắp cơ thể.

Cơ thể người mất bao nhiêu máu?

Chắc hẳn bạn đọc đã nắm được trong cơ thể con người có bao nhiêu lít máu? Vậy cơ thể người có thể mất bao nhiêu máu?

Theo Tổ chức Chữ thập đỏ của Hoa Kỳ, thể tích máu tiêu chuẩn mà một người có thể cho trong một lần hiến máu là 450ml. Con số này chiếm khoảng 10% lượng máu trong cơ thể của một người và bạn vẫn an toàn nếu cơ thể mất lượng máu đó.

Bạn có thể cảm thấy hơi choáng váng sau khi hiến máu. Do vậy, tại các trung tâm hiến máu luôn yêu cầu người hiến máu nghỉ ngơi trong vòng 10 - 15 phút và uống nước trước khi rời khỏi đó.

Nếu một người bị tai nạn hoặc bị bệnh thì họ có thể sẽ bị mất nhiều máu hơn. Tình trạng này có thể dẫn đến sốc, thậm chí là đe doạ tính mạng của họ.

Sốc mất máu

Chảy nhiều máu có thể rất nguy hiểm. Theo thuật ngữ y khoa, sốc được hiểu là không có đủ lượng oxy cung cấp cho các mô trong cơ thể. Nồng độ oxy thấp có thể gây tổn thương cho não bộ và các cơ quan khác.

Nếu bạn bị mất máu, cơ thể sẽ bắt đầu điều khiển máu đến các cơ quan quan trọng và không cung cấp máu cho ngón tay, ngón chân và da. Do đó, người mất máu sẽ bắt đầu trở nên nhợt nhạt hoặc tê bì ở tứ chi. Khi cơ thể mất khoảng 15% lượng máu có thể dẫn đến sốc, mặc dù huyết áp và các dấu hiệu sinh tồn khác có thể vẫn bình thường ngay lúc đó.

Sau khi mất khoảng 20 - 40% thể tích máu, huyết áp của người bệnh sẽ bắt đầu giảm và cơ thể có dấu hiệu lo lắng. Nếu mất nhiều máu hơn, người bệnh sẽ bắt đầu cảm thấy bối rối, bồn chồn và nhịp tim có thể tăng lên khoảng 120 nhịp/phút do cơ thể đang cố gắng duy trì khả năng cung cấp máu cho các cơ quan quan trọng.

Khi cơ thể mất trên 40% thể tích máu trở lên, người bệnh sẽ bị sốc nặng nề, nhịp tim tăng lên trên 120 nhịp/phút. Lúc này, họ có thể bị mất ý thức và rơi vào hôn mê.

Nguyên nhân chảy máu gây sốc

Chảy máu có thể xảy ra ở bên trong hoặc bên ngoài, tuy nhiên cả hai dạng này đều có thể dẫn đến tình trạng sốc.

• Chảy máu trong: Một chấn thương bên trong như bị đánh vào bụng, có thể dẫn đến tình trạng mất máu đột ngột và đáng kể. Tuy nhiên, hiện tượng này không thể nhìn thấy từ bên ngoài. Các xét nghiệm cận lâm sàng có thể sẽ tìm ra nguyên nhân cũng như vị trí chảy máu. Chẳng hạn như ung thư phổi, vết loét đục hoặc vỡ u nang buồng trứng. Tuỳ thuộc vào vị trí bị xuất huyết bên trong mà các vết bầm tím có thể bắt đầu xuất hiện. Người bệnh bị mất máy qua mũi, miệng hoặc các lỗ thông khác.
• Chảy máu ngoài: Vết thương sâu, vết thương ở đầu hoặc vết cắt ở trên hoặc gần tĩnh mạch hay động mạch có thể dẫn đến mất máu nghiêm trọng.

Tìm sự giúp đỡ

Một người bị chảy máu nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế càng sớm càng tốt. Đối với trường hợp chảy máu bên ngoài, bạn nên:

• Nằm hoặc ngồi xuống;
• Nâng cao vị trí bị thương (nếu có thể);
• Ấn chặt lên vết thương để cầm máu hoặc nhờ người khác làm hộ điều này.

Cần gọi cấp cứu y tế 115 ngay, nếu:

• Chảy máu nghiêm trọng;
• Khi đã áp dụng áp lực nhưng máu vẫn chảy không ngừng hoặc không chảy chậm lại;
• Tình trạng bầm tím nghiêm trọng xuất hiện ở vùng đầu hoặc trên cơ thể;
• Khó thở hoặc có sự thay đổi về ý thức.

Truyền máu

Truyền máu là thủ thuật y tế nhằm cung cấp máu cho người bị mất máu. Truyền máu được chỉ định trong trường hợp:

• Mất nhiều máu;
• Mắc phải bệnh lý gây ảnh hưởng đến thể tích máu trong cơ thể như thiếu máu hoặc ung thư…

Phương pháp truyền máu có thể cứu sống được người bị mất máu. Cơ thể con người cũng có thể nhận các thành phần khác của máu như tiểu cầu, huyết tương… để phục vụ cho những mục đích điều trị khác.

Cơ thể con người sản xuất bao nhiêu máu mỗi ngày?

Mỗi giây, cơ thể con người sẽ tạo ra khoảng 2 triệu tế bào hồng cầu. Tế bào gốc trong tủy xương tạo ra các tế bào máu (tế bào gốc có thể tạo ra các tế bào khác). Quá trình tạo máu sẽ diễn ra liên tục trong suốt cuộc đời của mỗi người.

Các thành phần có trong máu bao gồm:

• Tế bào hồng cầu đóng vai trò vận chuyển O2 và CO2 trong cơ thể;
• Tế bào bạch cầu có vai trò bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây bệnh và nhiễm trùng.
• Tiểu cầu có vai trò cầm máu.
• Huyết tương có chức năng vận chuyển các chất hoà tan và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.

Cơ thể của một người mất khoảng 24 giờ để có thể thay thế lượng huyết tương bị mất, tuy nhiên mất tới 4 - 6 tuần để có thể thay thế các tế bào hồng cầu bị mất. Sau khi hiến máu hoặc mất máu, có thể mất vài tháng để nồng độ sắt trở về bình thường.

Người bị mất máu do hiến tặng hoặc vì lý do nào đó thì có thể bù đắp bằng việc:

• Uống nhiều nước;
• Ăn uống những thực phẩm giàu chất sắt như gan bò hoặc thực phẩm tăng cường…

Trên đây là những thông tin hữu ích giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc cơ thể con người có bao nhiêu lít máu. Ở một mức độ nhất định, bạn có thể an toàn nếu chẳng may bị mất máu. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân mất máu quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng sốc, thậm chí là tử vong nếu không được cấp cứu y tế kịp thời.