Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Thanh Hương
Mặc định
Lớn hơn
Loãng xương là "kẻ thù thầm lặng", tiến triển âm thầm nhưng lại có thể gây hậu quả sức khỏe nghiêm trọng. Nhận biết dấu hiệu sớm giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo loãng xương.
Bạn có biết, loãng xương có thể xảy ra mà không hề có triệu chứng rõ ràng? Nhiều người chỉ phát hiện loãng xương khi bị gãy xương hoặc đau nhức kéo dài. Theo Tổ chức Loãng xương Quốc tế (IOF), 1/3 phụ nữ và 1/5 nam giới trên 50 tuổi sẽ bị gãy xương do loãng xương. Vậy, làm thế nào để nhận biết sớm căn bệnh này? Hãy cùng tìm hiểu các dấu hiệu loãng xương để bảo vệ sức khỏe xương khớp ngay từ hôm nay.
Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo sớm tình trạng loãng xương mà bất cứ ai trong chúng ta cũng không nên bỏ qua.
Bạn có thường xuyên cảm thấy đau nhức ở lưng, cổ, hông hay đầu gối không? Nếu câu trả lời là có, đừng chủ quan! Đây có thể là dấu hiệu sớm của loãng xương. Cơn đau xuất hiện khi bạn vận động, thay đổi tư thế hoặc thậm chí lúc nghỉ ngơi. Nguyên nhân là do mật độ xương suy giảm, xương trở nên giòn và yếu, dễ bị vi chấn thương.
Bạn có nhận thấy chiều cao của mình giảm dần theo thời gian? Đây có thể là dấu hiệu sớm của loãng xương. Theo Tổ chức Loãng xương Quốc tế (IOF), người mắc bệnh có thể mất từ 2 - 3 cm chiều cao mỗi năm. Nguyên nhân chính là tình trạng xẹp đốt sống do mất mật độ xương, khiến cột sống cong vẹo, thậm chí gây gù lưng.
Một nghiên cứu của Trường Đại học Y Harvard cho thấy, khoảng 25% phụ nữ trên 50 tuổi và 20% nam giới cùng độ tuổi có nguy cơ giảm chiều cao do loãng xương. Đáng lo ngại hơn, tình trạng này thường diễn ra âm thầm, không gây đau đớn ngay lập tức. Khi mất chiều cao kèm theo đau lưng, đó có thể là dấu hiệu xẹp đốt sống tiến triển.
Gù lưng và cong vẹo cột sống cũng là một dấu hiệu cảnh báo loãng xương tiến triển. Khi mật độ xương giảm, các đốt sống trở nên yếu và dễ xẹp, khiến cột sống mất đi độ thẳng vốn có. Theo Tổ chức Loãng xương Quốc tế (IOF), khoảng 1/3 phụ nữ trên 50 tuổi gặp tình trạng này.
Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể thấy dáng đi không còn thẳng, lưng hơi khom. Nếu không can thiệp sớm, độ cong của cột sống tăng dần, gây gù lưng rõ rệt. Giai đoạn muộn, cột sống biến dạng có thể chèn ép phổi. Tình trạng này làm giảm dung tích phổi và gây khó khăn trong hô hấp. Ngoài ra, các dây thần kinh và cơ bị căng cứng, khiến người bệnh đau nhức và gặp khó khăn khi di chuyển.
Một dấu hiệu loãng xương điển hình là xương dễ gãy. Các nghiên cứu cho thấy, hơn 50% phụ nữ và 20% nam giới trên 50 tuổi sẽ bị gãy xương do loãng xương ít nhất một lần trong đời. Loãng xương làm suy yếu cấu trúc xương, khiến chúng dễ gãy ngay cả khi chỉ chịu lực tác động nhỏ. Những vị trí dễ gãy nhất là cổ tay, cột sống và hông. Ở người khỏe mạnh, một cú trượt chân nhẹ có thể chỉ gây bầm tím. Nhưng với người loãng xương, cú ngã đơn giản cũng có thể dẫn đến gãy xương nghiêm trọng.
Khi cơ thể thiếu canxi và collagen, không chỉ xương mà cả móng tay và tóc cũng bị ảnh hưởng. Nghiên cứu từ National Osteoporosis Foundation (NOF) cho thấy những người có móng tay giòn, dễ gãy thường có mật độ xương thấp hơn 10 - 15% so với người bình thường. Nguyên nhân là canxi và collagen - hai yếu tố quan trọng giúp xương chắc khỏe, cũng đóng vai trò nuôi dưỡng tóc và móng. Khi lượng canxi và collagen bị thiếu hụt, cơ thể ưu tiên sử dụng cho các cơ quan quan trọng hơn. Điều này khiến tóc yếu, dễ rụng và móng trở nên mỏng, giòn.
Thường bị chuột rút vào ban đêm không chỉ là dấu hiệu cảnh báo sự mệt mỏi của cơ bắp. Đó còn có thể là triệu chứng sớm của loãng xương. Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), tình trạng thiếu hụt canxi và magie làm giảm khả năng dẫn truyền thần kinh và co giãn cơ. Kết quả là chuột rút, co cứng cơ xảy ra thường xuyên hơn. Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ loãng xương và mất mật độ xương càng cao.
Loãng xương có thể xảy ra với bất cứ ai trong chúng ta và với bất cứ độ tuổi nào. Tuy nhiên, những đối tượng thuộc nhóm có nguy cơ cao sau đây cần lưu ý theo dõi các dấu hiệu loãng xương:
Những người có chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D cũng cần đặc biệt lưu ý. Không thường xuyên ăn các thực phẩm giàu canxi, thực phẩm giàu vitamin D, ít tiếp xúc ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt dưỡng chất quan trọng cho xương. Khi đó, xương mất dần mật độ, trở nên giòn và dễ gãy hơn.
Sau tuổi 30, mật độ xương bắt đầu giảm dần, đặc biệt ở phụ nữ. Trong giai đoạn tiền mãn kinh, sự suy giảm nội tiết tố estrogen khiến quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn. Những người có chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc mãn kinh sớm càng dễ mắc bệnh.
Người làm việc văn phòng, ít vận động cũng dễ gặp dấu hiệu loãng xương sớm. Thói quen ngồi nhiều, ít tập luyện khiến tế bào xương chậm phát triển, làm tăng nguy cơ loãng xương. Thói quen lười vận động còn ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, khiến xương ngày càng suy yếu.
Những người hút thuốc lá, uống rượu, tiêu thụ nhiều caffeine cũng có nguy cơ loãng xương cao hơn. Theo nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), người hút thuốc có nguy cơ gãy xương cao hơn 40% so với người không hút. Nicotine, cồn và caffeine cản trở quá trình hấp thụ canxi, làm xương mất đi độ chắc khỏe.
Các bệnh như tuyến giáp, tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, suy thận có thể làm suy giảm mật độ xương. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc corticoid để điều trị bệnh nền trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ mất xương.
Nếu cha mẹ từng bị loãng xương, nguy cơ con cái có dấu hiệu loãng xương sẽ cao hơn. Các nghiên cứu đã xác định được nhiều gen liên quan đến mật độ xương. Những gen này ảnh hưởng đến quá trình hình thành, phát triển và duy trì xương. Một số gen ảnh hưởng đến khả năng cơ thể hấp thụ và sử dụng canxi và vitamin D.
Chúng ta không thể phòng ngừa loãng xương hoàn toàn. Nhưng bạn có thể làm chậm quá trình suy yếu xương, giảm nguy cơ loãng xương bằng cách:
Loãng xương tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Nhận biết sớm dấu hiệu loãng xương giúp bạn có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Đừng chờ đến khi có các dấu hiệu loãng xương nặng mới quan tâm đến sức khỏe.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Vũ Kiều Ngân
Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.