Cách dự phòng giun sán cho trẻ em hiệu quả

WHO khuyến cáo dự phòng giun sán cho trẻ thường xuyên bằng tẩy giun mà không cần chẩn đoán trước cho tất cả các nhóm nguy cơ sống ở vùng lưu hành bệnh. Nên dự phòng mỗi năm một lần nếu tỷ lệ nhiễm giun sán trong cộng đồng vượt quá 20% và hai lần một năm nếu tỷ lệ nhiễm giun sán trong cộng đồng vượt quá 50%.

Con đường lây nhiễm giun sán

Giun sán còn được gọi bằng nhiều tên khác như ký sinh trùng, sán dây,... Giun sán là sinh vật đa bào thường có thể nhìn thấy bằng mắt thường khi đã trưởng thành. Giun sán sống ký sinh trên người và động vật. Nó có thể lây nhiễm sang nhiều cơ quan quan trọng, đặc biệt là ruột. Các loại giun sán khác nhau phản ứng khác nhau với thuốc tẩy giun. Vì vậy, để lựa chọn được loại thuốc điều trị thích hợp, người bệnh phải kiểm tra xem cơ thể đang nhiễm loại giun sán nào.

Giun sán lây truyền qua tiếp xúc với đất, trứng nha bào và phân của người nhiễm bệnh. Giun trưởng thành sống trong ruột người và đẻ hàng ngàn quả trứng mỗi ngày. Ở những vùng có điều kiện vệ sinh kém, những quả trứng này có thể làm ô nhiễm đất. Điều này có thể lây nhiễm theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:

• Trứng sẽ dính vào các loại rau chưa nấu chín, chưa rửa hoặc chưa gọt vỏ. Chúng xâm nhập vào cơ thể qua miệng và nở thành giun sán.
• Trứng xâm nhập vào cơ thể qua miệng từ nguồn nước bị ô nhiễm. Trứng vô tình khi chơi trên đất ô nhiễm và cho vào miệng mà không rửa tay.

Nguyên nhân dẫn đến giun sáng ở trẻ

Trẻ em ở các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước nhiệt đới trong đó có Việt Nam, thường bị nhiễm các loại ký sinh trùng như giun đũa (ascariasis), giun kim (pinworm), giun móc (hookworm), giun tóc (trichuris) và một số loại khác. Khi một đứa trẻ bị nhiễm các loại giun sán khác nhau, các triệu chứng sẽ khác nhau. Thông thường trẻ em bị nhiễm phối hợp hai hoặc ba loại ký sinh trùng cùng một lúc.

Trẻ em là đối tượng dễ nhiễm giun sán vì trẻ vẫn chưa ý thức được việc chủ động phòng ngừa. Một số nguyên nhân nhiễm giun sán thường gặp ở trẻ em bao gồm:

• Thói quen ăn uống thường là nguyên nhân chính: Ăn nhiều hải sản, thịt chưa nấu chín, ăn rau sống, ăn rau quả chưa rửa sạch, ăn thực phẩm không sạch, uống nước lã,...
• Môi trường ô nhiễm, nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, tiếp xúc trực tiếp với môi trường, nguồn không khí ô nhiễm hàng ngày.
• Gia súc nhiễm ấu trùng giun sán và lây qua người khi tiếp xúc.
• Không giữ gìn vệ sinh cho trẻ, trẻ thường xuyên cho đồ chơi bẩn vào miệng, cho thức ăn vào miệng, không yêu cầu trẻ rửa tay sau khi đi vệ sinh,...
• Tùy thuộc vào khu vực của bạn, bạn có thể dễ bị nhiễm các loại ký sinh trùng khác nhau. Bệnh giun đũa lợn xảy ra phổ biến ở miền Bắc do tập tục ăn tiết canh và gỏi lợn sống hay tái.

Ảnh hưởng của giun sán đối với sức khỏe

Nhiễm giun sán có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng ở người nhiễm bệnh theo nhiều cách khác nhau, một số ảnh hưởng nhất định có thể kể đến như:

• Giun sán ăn các mô của vật chủ, bao gồm cả máu, dẫn đến mất sắt và protein. 
• Giun móc cũng có thể gây mất máu mãn tính ở ruột, dẫn đến thiếu máu. 
• Ký sinh trùng làm giảm sự hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến trẻ còi cọc, suy dinh dưỡng. 
• Các loại giun đũa cũng lưu trữ vitamin A trong ruột của chúng, dẫn đến thiếu vitamin A ở người. 
• Một số loại giun còn gây ra tình trạng chán ăn, dẫn đến cơ thể giảm hấp thu thức ăn. 
• T.trichiura có thể gây kiết lỵ và tiêu chảy, đây là tình trạng rất nguy hiểm đối với sức khỏe của trẻ.

Dự phòng giun sán cho trẻ em

Để bảo vệ trẻ khỏi nhiễm giun sán, cha mẹ cần dự phòng giun sán cho trẻ như sau: 

• Môi trường sống sạch sẽ: Sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh và không phóng uế bừa bãi ngoài môi trường. 
• Không sử dụng phân tươi hoặc phân chưa được ủ kỹ để bón cho cây.
• Cho trẻ ăn đồ nấu chín và đồ uống đun sôi. Không ăn rau sống. Khi ăn trái cây và rau củ, hãy rửa sạch và gọt vỏ. 
• Cắt ngắn móng tay cho con thường xuyên. 
• Dạy trẻ rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. 
• Mang giày dép thường xuyên, đặc biệt khi đi dạo trong vườn hoặc trên những nơi có cát. 
• Tẩy giun định kỳ cho trẻ: Sử dụng cho trẻ 1 viên Mebendazole 500 mg hoặc Albendazole 400 mg mỗi 6 tháng 1 lần. Nếu con bạn dưới 2 tuổi, bị bệnh cấp tính hoặc bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, hãy tìm tư vấn y tế.

Hiện nay, mức độ nhiễm giun sán ở nước ta đang ở mức báo động. Vì vậy, mọi người nên có biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh, không những dự phòng giun sán cho trẻ mà còn dự phòng cho cả người lớn.

Trước hết, cần nhanh chóng loại bỏ những thói quen khiến trẻ mắc bệnh và hình thành thói quen sinh hoạt an toàn, lành mạnh. Để bảo vệ con khỏi những yếu tố có hại cho sức khỏe, bạn cần theo dõi con và đưa trẻ đến bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường. Để phòng ngừa những bệnh mà trẻ nhỏ dễ mắc phải, cha mẹ cũng nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho con. Đồng thời bổ sung thêm các thực phẩm hỗ trợ chứa lysine, các nguyên tố vi lượng thiết yếu và các vitamin như kẽm, crom, selen và vitamin B. Giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch và tăng sức đề kháng. Vì vậy, trẻ ít mắc bệnh và ít gặp vấn đề về tiêu hóa hơn.

Dự phòng giun sán cho trẻ em thường xuyên nhằm mục đích giảm mức độ nghiêm trọng của nhiễm giun sán và bảo vệ những người có nguy cơ nhiễm giun sán. Tẩy giun có thể dễ dàng được lồng ghép vào các chương trình sức khỏe trẻ em, các chương trình mầm non bổ sung hoặc lồng ghép vào các y tế trường học. Các trường học cần đẩy mạnh giáo dục các hoạt động vệ sinh cá nhân như rửa tay, vệ sinh trường học.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về dự phòng giun sán cho trẻ em. Đây là một trong những tình trạng thường xuyên gặp ở nước ta hiện nay do thói quen sinh hoạt và tập tục ăn uống. Vì vậy cha mẹ cần tìm hiểu và tẩy giun định kỳ cho con 6 tháng 1 lần để đảm bảo sức khỏe cho con trẻ.

Xem thêm: Các triệu chứng của bệnh giun tocoxara