Kênh nhĩ thất toàn phần: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị bệnh

Kênh nhĩ thất toàn phần chính là một dạng khuyết tật bẩm sinh ở tim, mang theo đặc tính phức tạp và mức độ nguy hiểm lớn. Nếu không được can thiệp điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến suy tim và một loạt các biến chứng nghiêm trọng khác. Vậy, nguyên nhân gây kênh nhĩ thất toàn phần là gì? Các dấu hiệu nào có thể hỗ trợ trong việc xác định và điều trị căn bệnh này? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu.

Tổng quan về bệnh kênh nhĩ thất toàn phần

Kênh nhĩ thất toàn phần xuất phát từ một dạng khiếm khuyết trong quá trình phát triển thai nhi, ảnh hưởng đến gối nội mạc. Gối nội mạc đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các thành phần như vách liên nhĩ, vách liên thất và các van nhĩ thất của tim.

Các biến đổi cấu trúc của kênh nhĩ thất toàn phần bao gồm lỗ thông liên nhĩ nguyên phát, kết nối thông liên thất buồng nhận và một van nhĩ thất đặc biệt kết nối cả tâm thất phải và trái. Trong tình trạng bình thường, tim có hai van nhĩ thất riêng biệt nhưng trong kênh nhĩ thất toàn phần thì chúng kết hợp thành một van nhĩ thất duy nhất thường có năm lá.

Phần lớn các trường hợp kênh nhĩ thất toàn phần thường đi kèm với hội chứng Down, chiếm khoảng 75% tổng số trường hợp.

Khi xảy ra kênh nhĩ thất, máu lưu thông tự do trong bốn buồng tim, gây ra sự kết hợp của máu giàu oxy và nghèo oxy, dẫn đến thiếu hụt oxy cho cơ thể.

Phẫu thuật điều trị kênh nhĩ thất toàn phần thường được thực hiện sớm, thường là trước 6 tháng tuổi. Đôi khi, nếu có tình trạng suy tim nghiêm trọng hoặc bệnh diễn biến nhanh chóng và khó kiểm soát dưới điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể được thực hiện sớm hơn.

Nguyên nhân gây kênh nhĩ thất toàn phần

Các nguyên nhân gây ra kênh nhĩ thất toàn phần thường không được xác định rõ ràng nhưng có thể bao gồm các yếu tố sau:

• Tình trạng bất thường về nhiễm sắc thể như nhiễm sắc thể 21, nhiễm sắc thể 18 và nhiễm sắc thể 13. Đặc biệt, tình trạng bất thường về nhiễm sắc thể 21 thường liên quan đến hội chứng Down.
• Nhiễm trùng bào thai trong ba tháng đầu của thai kỳ như bệnh Rubella hoặc các loại virus khác.
• Mẹ bị tiểu đường thai kỳ vì tiểu đường thường khó kiểm soát trong quá trình mang thai.
• Sử dụng rượu nhiều khi mang thai hoặc tiếp xúc với các chất gây dị dạng, thuốc điều trị trứng cá như isotretinoin hoặc tiếp xúc với các chất phóng xạ.
• Tiền sử gia đình có bố hoặc mẹ mắc các khiếm khuyết tim bẩm sinh. Nếu có bố hoặc mẹ mắc bệnh tim bẩm sinh, nguy cơ mắc bệnh này ở con cái cũng cao hơn.

Các yếu tố nguy cơ góp phần vào sự phát triển của kênh nhĩ thất toàn phần có thể bao gồm:

• Trẻ mắc hội chứng Down.
• Mẹ mắc bệnh sởi (rubella) hoặc bất kỳ bệnh nào do virus khác trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
• Bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt trong thời kỳ mang thai.
• Tiêu thụ rượu hoặc thuốc lá khi mang thai.
• Sử dụng các loại thuốc có thể gây hại cho thai nhi.
• Tiền sử của bố hoặc mẹ có khiếm khuyết tim bẩm sinh.

Triệu chứng nhận biết kênh nhĩ thất toàn phần

Các dấu hiệu cảnh báo của kênh nhĩ thất toàn phần thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh, thường là trước khi trẻ đạt 1 tuổi với các biểu hiện sau:

• Trẻ thường gặp khó thở một cách thường xuyên và da môi có thể trở nên xanh tái.
• Trẻ phát triển chậm, có thể gặp vấn đề về tăng cân và có dấu hiệu suy dinh dưỡng, yếu đuối trong việc bú và ăn uống kém.
• Có nguy cơ cao mắc viêm phổi hoặc nhiễm trùng phổi tái phát.

Ngoài ra, nếu có biến chứng gây suy tim, trẻ có thể có các triệu chứng tương tự như suy tim, bao gồm:

• Cảm giác mệt mỏi và khó thở kéo dài.
• Giảm sự tỉnh táo.
• Tăng cân đột ngột do giữ nước.
• Sưng phù ở chân, mắt cá chân và bàn chân.
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều.

Cách chẩn đoán kênh nhĩ thất toàn phần

Việc chẩn đoán kênh nhĩ thất toàn phần có thể được thực hiện từ giai đoạn thai kỳ thông qua kỹ thuật siêu âm tim thai, cho phép phát hiện các vấn đề liên quan đến cấu trúc tim và theo dõi hoạt động của tim.

Sau khi sinh, các dấu hiệu của kênh nhĩ thất toàn phần thường dễ phát hiện trong vài tuần đầu tiên. Khi đó, nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện nghi ngờ nào, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm cần thiết như:

• Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG).
• Chụp X-quang phổi.
• Siêu âm tim.
• Thông tim.
• Chụp X-quang ngực.

Phương pháp điều trị kênh nhĩ thất toàn phần

Các phương pháp điều trị kênh nhĩ thất toàn phần thường bao gồm phẫu thuật và có thể cần nhiều cuộc can thiệp hơn cho từng trường hợp.

Một trong những phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất là sử dụng miếng vá để đóng các lỗ khuyết. Những miếng vá này sẽ được đặt trong tim và trở thành một phần của thành tim khi lớp niêm mạc tim phát triển qua chúng.

Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, các phẫu thuật tiếp theo có thể được chỉ định. Ví dụ, đối với kênh nhĩ thất bán phần, mục tiêu của phẫu thuật có thể là sửa chữa van 2 lá. Trong một số trường hợp, việc thay thế van có thể cần thiết nếu không thể sửa chữa được.

Tương tự, với kênh nhĩ thất toàn phần, bác sĩ có thể quyết định chia van chung nhĩ thất thành hai van riêng biệt hoặc thay thế cả van 3 lá và van 2 lá nếu không thể tách van chung.

Thời điểm thực hiện phẫu thuật kênh nhĩ thất toàn phần phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và cấu trúc cụ thể của tim. Đôi khi, phẫu thuật có thể được thực hiện trước khi phổi bị tổn thương vĩnh viễn do quá trình máu được bơm lên phổi quá mức. Mặc dù một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị suy tim sung huyết, nhưng chúng chỉ là biện pháp tạm thời cho đến khi bệnh nhân sẵn sàng cho phẫu thuật.

Hy vọng những thông tin mà Nhà thuốc Long Châu chia sẻ ở trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh kênh nhĩ thất toàn phần. Kênh nhĩ thất và các bệnh tim mạch khác đều mang trong mình nguy cơ phát triển biến chứng nghiêm trọng cho trẻ. Chính vì thế cha mẹ cần cho con đi thăm khám ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường để được điều trị kịp thời, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Xem thêm:

• Vì sao rung nhĩ gây huyết khối?
• U nhầy nhĩ trái: Nguyên nhân và phương pháp điều trị