Kỹ thuật tiêm trong da và những điều mà bạn cần biết

Tiêm trong da là phương pháp truyền chất hóa học vào lớp thượng bì của da. Quy trình này sử dụng các ống tiêm mảnh và ngắn, nhằm chạm nhẹ vào bề mặt da. Để hiểu hơn về kỹ thuật tiêm này, hãy cùng tham khảo bài viết sau đây.

Phương pháp tiêm trong da sử dụng khi nào?

Tiêm trong da (ID - Intradermal Injection) là quá trình chuyển giao một lượng nhỏ thuốc vào lớp thượng bì của da. Quy trình này thường được thực hiện bởi những người chăm sóc sức khỏe hoặc y tá dưới sự hướng dẫn của bác sĩ điều trị, và thuốc sau đó sẽ được hấp thụ chậm vào hệ thống máu.

Trường hợp nên sử dụng tiêm trong da

Dưới đây là một số trường hợp thường được chỉ định tiêm trong da:

• Tiêm vắc xin BCG cho trẻ sơ sinh.
• Phản ứng Mantoux để phát hiện trường hợp nhiễm trực khuẩn lao M.tuberculosis.
• Thử nghiệm một số loại thuốc, chẳng hạn như kháng sinh, trước khi chúng được áp dụng vào cơ thể, đặc biệt là những loại dễ gây phản ứng phòng vệ như penicillin, streptomycin, hoặc thử nghiệm huyết thanh như kháng uốn ván, kháng nọc rắn.

Trường hợp không nên sử dụng tiêm trong da

Bên cạnh đó, tiêm trong da thường không được sử dụng cho những ai thuộc các trường hợp dưới đây:

• Người mắc các bệnh dị ứng cấp tính như mề đay, viêm da dị ứng, viêm mũi, hen suyễn,...
• Những trường hợp mà bác sĩ hoặc nhân viên y tế xác định là không thích hợp cho kỹ thuật tiêm trong da.
• Quyết định sử dụng phương pháp này hoặc không thường phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của người nhận và mục đích của việc tiêm.

Chuẩn bị trước khi tiêm trong da

Trước khi thực hiện tiêm trong da cho bệnh nhân, quá trình chuẩn bị bao gồm các bước sau:

Điều chỉnh tư thế cho bệnh nhân

Người lớn: Người bệnh có thể ngồi thẳng trên ghế và kéo tay áo lên cao hoặc nằm ngửa. Tay được tiêm cần được đặt ngửa, thẳng, và được đặt trên một chiếc gối mỏng.

Trẻ em: Người nhà nên ngồi trên ghế và ôm bé vào lòng. Hai chân của bé kẹp giữa đùi, một tay ôm qua thân, và tay còn lại nắm lấy cẳng tay bé, đặt lên gối nhằm tránh trường hợp bé giãy giụa khi tiêm.

Chuẩn bị dụng cụ

Các dụng cụ cần được chuẩn bị để tiêm trong da bao gồm:

• Bơm tiêm với vạch chia 1/10 ml, loại 1 ml để đảm bảo độ chính xác khi bơm thuốc.
• Kim tiêm có đường kính nhỏ (thường là kim số 26 - 27G), độ dài từ 0,6 - 1,3cm, và đầu mũi vát ngắn.
• Khay tiêm, kim rút thuốc, găng tay y tế, hộp bông gòn có tẩm cồn 70%, panh kẹp, và thuốc chống sốc thuốc.
• Dụng cụ phải đảm bảo vệ sinh, và bơm tiêm cần là mới hoàn toàn.

Xác định vị trí tiêm

Vị trí được chọn để tiêm thường là vùng da mỏng hoặc có màu sáng để dễ nhận biết khi có phản ứng. Thông thường, tiêm sẽ được thực hiện ở 1/3 trên mặt trong của cẳng tay.

Kỹ thuật tiêm trong da thông thường

Đối với kỹ thuật tiêm ID thông thường, nhân viên y tế sẽ thực hiện các bước sau:

• Chuẩn bị vị trí: Xác định vị trí tiêm và sát khuẩn khu vực đó bằng bông gòn tẩm cồn 70%, thực hiện theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài.
• Lấy thuốc và chuẩn bị kim: Cầm kim hướng lên trên và xoay đầu kim vát ngửa lên cùng chiều với mặt số của bơm tiêm và ấn nhẹ bơm tiêm để đẩy khí ra khỏi kim.
• Chuẩn bị da và tiêm thuốc: Nắm cánh tay hoặc cẳng tay được tiêm, kéo căng phần da khu vực tiêm. Cầm kim sao cho phần vát ở đầu mũi kim ngửa lên trên và đưa bơm kim lại gần da chếch một góc từ 10 - 15 độ. Đẩy nhẹ cho đến khi phần vát ở mũi kim ngập hết trong da.
• Bơm thuốc và quan sát: Dùng ngón tay cái để đẩy từ từ đầu bơm tiêm để đưa thuốc vào da. Quan sát vùng tiêm, nơi tiêm sẽ xuất hiện một cục có kích thước gần bằng hạt bắp và da đổi màu trắng bệch.
• Rút kim và sát khuẩn: Rút kim nhanh và kéo căng da ở vùng tiêm trong vài giây, cuối cùng, sát khuẩn vùng tiêm.

Lưu ý: Bước cuối cùng là quan trọng để đảm bảo vệ sinh và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Kỹ thuật tiêm trong da để kiểm tra phản ứng thuốc

Trong trường hợp kiểm tra phản ứng thuốc, kỹ thuật tiêm ID tương tự như tiêm thông thường, tuy nhiên, có một số điều cần lưu ý:

• Sau khi rút kim, đặc biệt chú ý không sát trùng vùng tiêm. Sử dụng bút khoanh tròn để đánh dấu vị trí tiêm và quan sát phản ứng trong khoảng 15 - 20 phút.
• Trong trường hợp không chắc chắn về kết quả hoặc có nghi ngờ về sai lệch, có thể thực hiện thử lại để so sánh. Bằng cách bơm 1/10 ml nước cất bằng kỹ thuật tương tự ở cánh tay còn lại và quan sát phản ứng. Đảm bảo bơm tiêm và nước cất không dính thuốc đã thử.
• Cuối cùng, ghi báo cáo kết quả chi tiết vào phiếu tiêm và nộp lại cho bác sĩ điều trị để đánh giá và quyết định tiếp theo. Quá trình này đảm bảo rằng mọi kết quả được ghi chính xác và chăm sóc được thực hiện theo đúng quy trình y tế.

Những lưu ý cần nhớ sau khi tiêm trong da

Sau khi tiêm xong, nhân viên y tế cần tuân thủ các lưu ý sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Không rửa nước hoặc chạm vào vị trí tiêm: Bệnh nhân cần được nhắc nhở không nên rửa nước hoặc chạm vào vị trí tiêm để tránh nhiễm trùng.
• Quan sát các triệu chứng bất thường: Theo dõi cơ thể bệnh nhân để phát hiện sự xuất hiện của các triệu chứng bất thường như nổi mẩn đỏ, nóng sốt, mề đay, tụt huyết áp, khó thở, đau đầu, chóng mặt, đau quặn bụng, co giật,...
• Báo ngay với bác sĩ trong trường hợp cần thiết: Trong trường hợp xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào không bình thường, nhân viên y tế cần thông báo ngay lập tức với bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời.
• Ngưng tiêm và xử trí theo phác đồ cấp cứu: Nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường, nhân viên y tế cần ngưng tiêm ngay lập tức và rút kim ra. Đồng thời, thực hiện xử trí sốc phản vệ hoặc điều trị dị ứng thuốc theo phác đồ cấp cứu chống sốc phản vệ.

Hy vọng rằng những thông tin về kỹ thuật tiêm trong da đã mang lại kiến thức hữu ích cho bạn trong tình huống cần thiết. Mặc dù các kỹ thuật tiêm được thực hiện chủ yếu bởi nhân viên y tế, nhưng việc tìm hiểu này có thể giúp mọi người tự chủ động trong mọi tình huống sức khỏe.