Lập kế hoạch chăm sóc trẻ bại não trong các hoạt động sống hàng ngày

Lập kế hoạch chăm sóc trẻ bại não giúp trẻ tiến bộ và phát huy tốt nhất khả năng cá nhân trong các hoạt động sống hàng ngày. Kế hoạch chăm sóc cần phải được điều chỉnh linh hoạt dựa trên sự phát triển và nhu cầu cụ thể của trẻ bại não. Sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia y tế sẽ giúp bạn có một bản kế hoạch phù hợp và hiệu quả nhất.

Chăm sóc trẻ bại não trong bữa ăn hàng ngày

Mỗi trẻ bị bại não đều đối mặt với những khó khăn về tình trạng vận động và nhận thức theo mức độ nặng nhẹ khác nhau. Tuy nhiên, mục tiêu chung của kế hoạch chăm sóc trẻ bại não trong các hoạt động sống hàng ngày là giúp trẻ phát triển và phát huy tối đa khả năng vận động và tối ưu sức khỏe, dinh dưỡng và chăm sóc vệ sinh mỗi ngày.

Chăm sóc dinh dưỡng:

• Vấn đề ăn uống có thể phức tạp với trẻ bại não, 35% trẻ bị bại não ước tính gặp vấn đề gầy và suy dinh dưỡng.
• Chăm sóc trẻ bại não trong bữa ăn hàng ngày cần được thiết kế sao cho đầy đủ chất dinh dưỡng, có thể bao gồm thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, và đa dạng.

Tư thế ăn:

• Tư thế ăn và cách đưa thức ăn cũng quan trọng để tránh nguy cơ sặc và nôn trớ.
• Tập luyện cơ miệng và lưỡi để giúp trẻ ăn dễ dàng hơn, giảm nguy cơ sặc.
• Nếu cần, có thể xem xét đặt ống nuôi dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ.

Tư thế bế ẵm và cho ăn:

• Tư thế bế và nâng đỡ đầu trẻ để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ăn uống.
• Bế và đưa thức ăn từ dưới lên để tránh kích thích trẻ nhìn ngược và tạo thuận lợi cho quá trình nuốt.
• Ngồi với đầu và lưng thẳng, hai tay hướng về giữa để tạo sự thoải mái cho trẻ.
• Giữ đầu và tay trẻ để ngả đầu và giữ thẳng bằng, tạo thuận lợi cho ăn uống.

Chăm sóc trẻ bại não đòi hỏi sự quan tâm về nhu cầu cụ thể của từng trẻ. Các biện pháp chăm sóc và điều trị nên được thiết kế tùy thuộc vào khả năng và đặc điểm của mỗi trẻ để đảm bảo trẻ được phát triển tốt nhất.

Tắm cho trẻ bại não

Tắm cho trẻ bại não thường là một thời điểm đặc biệt đầy căng thẳng đối với cha mẹ hoặc người chăm sóc. Tuy nhiên đây cũng là thời gian mà bạn có thể tận dụng kết hợp các bài tập trị liệu cho trẻ. 

Trong khi tắm, việc kỳ cọ cho trẻ có thể trở thành một cơ hội để thực hành lời nói cũng như thực hiện các bài tập chuyển động và vận động.

Khi bắt đầu quá trình tắm, bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia như bác sĩ phục hồi chức năng hoặc các chuyên gia tư vấn viện hoạt động trị liệu để được tư vấn về cách tốt nhất để tắm cho con. Họ có thể cung cấp các chỉ dẫn cụ thể dựa trên đặc điểm riêng của con bạn và giúp bạn điều chỉnh mọi thứ một cách hiệu quả, đảm bảo rằng quá trình tắm không gây hại cho bạn hoặc trẻ.

Tận dụng thời gian tắm với tập luyện phục hồi chức năng có thể được coi là một phương pháp thủy trị liệu cho trẻ bại não. Điều này giúp phát triển cảm giác, thăng bằng, và giảm co cứng cơ thông qua việc tập luyện trong môi trường nước. Việc tắm trong nước cũng giúp trẻ thư giãn, giảm áp lực trên cơ bắp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận động và từ đó đạt được tiến triển về khả năng vận động.

Khi tắm cho trẻ, hãy tìm kiếm ghế tắm phù hợp với nhu cầu của trẻ, và nên có hệ thống phao hỗ trợ để giúp trẻ duy trì tư thế thoải mái và an toàn. Đối với trẻ lớn hơn, bạn cần bố trí một bồn tắm rộng, có lối lên, xuống thuận tiện để giúp trẻ vào ra bồn một cách dễ dàng. Nếu trẻ lớn hơn, tắm ở tư thế ngồi hoặc quỳ có thể là lựa chọn thuận lợi hơn. Đồng thời, sàn nhà tắm cần được thiết kế với độ nhám phù hợp để tránh tình trạng trơn trượt khi có nước, tăng cường an toàn khi trẻ di chuyển trên sàn.

Giúp trẻ bại não đi vệ sinh

Việc thực hiện vệ sinh cho trẻ bại não đôi khi gặp khó khăn và đòi hỏi sự hỗ trợ đặc biệt từ phía người chăm sóc. Trẻ bại não thường mắc tình trạng táo bón, với số lần đi ngoài ít, khoảng 3 lần mỗi tuần, và thường không thể tự thực hiện mà cần sự hỗ trợ từ người lớn, bao gồm xoa bóp bụng, kích thích hậu môn, sử dụng thuốc thụt, hoặc sự hỗ trợ bằng tay để đẩy phân.

Các cơ bị co cứng thường làm cho quá trình đi vệ sinh trở nên khó khăn: Trẻ gặp khó khăn khi rặn và không thể phối hợp cơ bắp để đẩy phân ra khỏi hậu môn. Tình trạng táo bón không chỉ làm cho trẻ cảm thấy không thoải mái mà còn có thể kích thích và làm tăng trương lực cơ.

Với nhiều trẻ bại não, cơ bụng có thể cứng, trương lực cơ giảm, hoặc khó kiểm soát cơ thể. Điều này khiến việc hướng dẫn trẻ đi vệ sinh trở thành một thách thức. Cha mẹ nên điều chỉnh chế độ ăn phù hợp, tăng cường nhuận tràng, và giảm nguy cơ táo bón bằng cách bổ sung chế độ ăn nhiều trái cây, rau quả và chất xơ, cũng như cung cấp đủ lượng nước hàng ngày. Hãy cố gắng thiết lập thói quen đi vệ sinh hàng ngày vào một khoảng thời gian cố định trong ngày.

Nếu các biện pháp này không giúp cải thiện tình trạng táo bón, hãy thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng dầu khoáng, chất làm mềm phân, hoặc thuốc nhuận tràng. Trong trường hợp trẻ không đi phân trong vòng 2 ngày, người chăm sóc nên chủ động loại bỏ phân khỏi hậu môn bằng cách kích thích hậu môn với xà phòng làm trơn, hoặc sử dụng ngón tay được làm trơn bằng nước. Điều này có thể được thực hiện ở tư thế nằm sấp và đầu thấp. Người chăm sóc có thể hỗ trợ lấy phân ra bằng ngón tay, đeo găng tay để đảm bảo vệ sinh.

Cho trẻ ngồi bô khoảng nửa giờ sau bữa ăn, khuyến khích và thưởng cho trẻ khi bé có thể đi vệ sinh thành công để tạo động lực tích cực.

Chăm sóc đường hô hấp cho trẻ bại não

Chăm sóc đường hô hấp cho trẻ bại não đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đối với các vấn đề như tăng tiết đờm, khả năng nuốt kém, và ứ đọng đờm dãi trong hầu họng. Trẻ thường gặp khó khăn trong việc phối hợp các cơ vùng miệng, hầu, họng, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm ở đường hô hấp trên và dưới, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Để giảm bớt các nguy cơ và tình trạng viêm nhiễm, cha mẹ và người chăm sóc có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh cho trẻ ăn, uống khi đang khóc hoặc gồng cứng nhiều, để giảm nguy cơ sặc và ứ đọng đờm.
• Cẩn thận khi đưa thức ăn và nước vào miệng trẻ, đặc biệt là khi trẻ có khả năng nuốt kém.
• Đặt trẻ ở tư thế tốt, thường là tư thế nghiêng về phía trước để giúp dễ dàng vận chuyển đờm, dãi.
• Thực hiện các động tác vỗ rung nhẹ lên lưng trẻ để hỗ trợ sự dẫn lưu đờm, dãi.
• Cho trẻ ra ngoài, thay đổi môi trường để tăng cường hệ thống miễn dịch.
• Giữ ấm cho trẻ trong mùa đông và thoáng mát trong mùa hè để tránh nhiễm lạnh.
• Hạn chế thời gian ở trong nhà để tránh sự tích tụ của vi khuẩn và vi rút.

Nếu trẻ khó khăn ăn uống bằng đường miệng:

• Xem xét đặt sonde dạ dày để đảm bảo trẻ nhận được đủ chất dinh dưỡng mà không gặp khó khăn từ quá trình ăn uống.

Tăng cường sức đề kháng cho trẻ:

• Đưa trẻ ra khỏi nhà, tạo điều kiện thoải mái trong môi trường để tránh việc ốm đau và củng cố sức khỏe.
• Đảm bảo trẻ giữ ấm vào mùa đông và thoải mái khi nóng để tránh nguy cơ viêm phế quản và viêm phổi.

Những biện pháp trên có thể giúp giảm nguy cơ và tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp cho trẻ bại não, cùng với sự chăm sóc đặc biệt từ phía cha mẹ và người chăm sóc.