Liệu pháp tế bào gốc cho thấy triển vọng trong việc phục hồi hoạt động não sau đột quỵ

Mỗi 40 giây, một người tại Hoa Kỳ bị đột quỵ, với chỉ 5% trong số họ có thể phục hồi hoàn toàn. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ - loại phổ biến nhất - gây ra tổn thương lâu dài như suy nhược, đau mãn tính và động kinh. Đáng tiếc, hầu hết các phương pháp điều trị hiện nay chỉ hiệu quả nếu được thực hiện ngay sau khi đột quỵ xảy ra.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới từ Viện Gladstone và công ty SanBio cho thấy liệu pháp tế bào gốc có thể giúp khôi phục hoạt động của não ngay cả khi được áp dụng sau một tháng, mở ra hy vọng lớn cho bệnh nhân đột quỵ. Vậy liệu pháp tế bào gốc cho thấy triển vọng trong việc phục hồi hoạt động não sau đột quỵ như thế nào?

Bước đột phá của liệu pháp tế bào gốc

Các tế bào gốc biến đổi đã được phát triển để điều trị đột quỵ và chấn thương sọ não trong hơn một thập kỷ. Một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy bệnh nhân có thể lấy lại khả năng kiểm soát tay chân sau khi điều trị, nhưng các nhà khoa học chưa hiểu rõ cơ chế hoạt động của tế bào gốc trong não.

Nghiên cứu mới này là lần đầu tiên cung cấp dữ liệu chi tiết về tác động của tế bào gốc lên hoạt động của não, giúp cải thiện liệu pháp hiện tại và mở đường cho các phương pháp điều trị mới.

Cách tế bào gốc giúp phục hồi não sau đột quỵ

Sau đột quỵ, một số tế bào não bị chết, trong khi những tế bào khác trở nên hoạt động quá mức, gây mất cân bằng thần kinh. Tình trạng này có thể dẫn đến co giật và rối loạn vận động.

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học tiêm tế bào gốc đã được biến đổi vào vùng tổn thương não của chuột sau một tháng kể từ khi bị đột quỵ. Kết quả cho thấy:

• Hoạt động thần kinh trở lại bình thường, giảm tình trạng kích thích quá mức.
• Tăng sản xuất protein và tế bào hỗ trợ quá trình phục hồi não.
• Tác dụng kéo dài ngay cả khi tế bào gốc không còn tồn tại trong não.

Tiến sĩ Barbara Klein, nhà khoa học tại SanBio, nhận định: "Các tế bào gốc dường như kích hoạt cơ chế tự phục hồi của não, tạo ra cơ hội hồi phục ngay cả trong giai đoạn mãn tính."

Tác động vượt ra ngoài não bộ

Bên cạnh việc cải thiện hoạt động não, nghiên cứu còn cho thấy liệu pháp này ảnh hưởng tích cực đến hệ thống miễn dịch và phản ứng viêm. Phân tích mẫu máu từ chuột bị đột quỵ cho thấy nhiều dấu hiệu viêm đã trở lại mức bình thường sau khi điều trị bằng tế bào gốc.

Tiến sĩ Jeanne Paz chia sẻ: "Hiệu quả của liệu pháp này mạnh mẽ đến mức chúng tôi đã phải lặp lại thí nghiệm nhiều lần để kiểm chứng kết quả."

Hướng đi cho điều trị đột quỵ trong tương lai

Nghiên cứu này mở ra nhiều triển vọng trong điều trị đột quỵ cũng như các chấn thương não khác. Một trong những bài học quan trọng nhất là não vẫn có khả năng phục hồi ngay cả sau một tháng kể từ khi tổn thương xảy ra. Điều này mang lại hy vọng cho những bệnh nhân bị chấn thương não mãn tính - những người trước đây không có bất kỳ lựa chọn điều trị nào.

Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần tiến hành thêm các nghiên cứu lâm sàng để chứng minh rằng việc giảm tình trạng kích thích quá mức trong não có thể giúp giảm triệu chứng ở bệnh nhân thực tế. Nếu thành công, các phương pháp điều trị bổ sung có thể được phát triển để hỗ trợ tế bào thần kinh và kích thích quá trình tự phục hồi của não.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng đang cố gắng xác định các phân tử cụ thể đóng vai trò quan trọng trong cơ chế phục hồi của tế bào gốc. Nếu tìm ra các phân tử này, họ có thể phát triển thuốc phân tử nhỏ có thể mô phỏng tác dụng của tế bào gốc mà không cần cấy ghép tế bào.

Nghiên cứu này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong điều trị đột quỵ, chứng minh rằng não vẫn có khả năng phục hồi ngay cả sau một thời gian dài tổn thương. Nếu các thử nghiệm lâm sàng tiếp theo thành công, liệu pháp tế bào gốc có thể trở thành tiêu chuẩn mới trong điều trị đột quỵ, giúp hàng triệu bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống.