Lợi ích của mầm đậu nành đối với sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

Mầm đậu nành (hay mầm đậu tương) là một loại thực phẩm khá phổ biến ở các nước châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mầm đậu nành là nguồn cung cấp “estrogen tự nhiên” dồi dào nhất. Do đó, mầm đậu nành không chỉ có giá trị về dinh dưỡng mà còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe nữ giới.

Mầm đậu nành là gì?

Đậu nành, hay còn gọi là đậu tương, là một loại cây trồng ngắn ngày, thuộc cây thân leo họ đậu, cao từ 40cm đến 80cm. Quả đậu nành có hình liềm, dài trung bình từ 2cm đến 5cm, thường mọc thành từng cụm. Trong mỗi quả đậu nành có từ 2 đến 5 hạt hình tròn hoặc bầu dục, màu trắng vàng.

Mầm đậu nành (hay đậu nành mọc mầm non) là hạt đậu nành được ủ nảy mầm. Sau khi ủ từ 3-7 ngày, phần thân mầm đậu nành đạt độ dài từ 3-7 cm là có thể sử dụng được. Phần thân này có màu trắng, khá mềm và mọng nước, khi lớn được gọi là giá đậu nành (giá đỗ). Mầm đậu nành được đánh giá là có nhiều chất dinh dưỡng và tốt hơn đậu nành chưa mọc mầm hay các chế phẩm từ hạt đậu nành.

Thành phần dinh dưỡng của mầm đậu nành

Mầm đậu nành giàu chất đạm, isoflavones, chất béo không bão hòa, các loại vitamin, carbohydrate phức hợp, chất xơ và các khoáng chất có lợi cho sức khỏe con người.

• Protein và axit amin: Mầm đậu nành chứa đến 46% hàm lượng axit amin tự do và tùy theo điều kiện trong quá trình nảy mầm, lượng axit amin này thường tăng lên chứ không giảm đi.
• Chất béo không bão hòa: Mầm đậu nành chứa một lượng lớn các chất béo thực vật có lợi cho sức khỏe. Hàm lượng chất béo của mầm đậu nành phụ thuộc vào giống đậu nành, quá trình ươm mầm và điều kiện môi trường.
• Isoflavones: Đậu nành là một trong những loại thực phẩm có hàm lượng isoflavone cao nhất. Isoflavone là một loại hợp chất có cấu trúc tương tự estrogen, có tác dụng giúp điều hòa nội tiết tố nữ.
• Vitamin và khoáng chất: Mầm đậu nành cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể như vitamin A, B, C, E, K, canxi, kali, magie,…
• Saponin: Đây là một glycoside tự nhiên có trong hạt đậu nành, có khả năng làm giảm cholesterol trong máu.
• Carbohydrate: Hàm lượng đường trong mầm đậu nành thường không ổn định tùy thuộc vào điều kiện môi trường.

Công dụng của mầm đậu nành

Mầm đậu nành là một nguồn thực phẩm lành mạnh, chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như chất đạm, isoflavones, chất béo chưa bão hòa, các vitamin, carbohydrate phức hợp, chất xơ và các khoáng chất. Sử dụng mầm đậu nành thường xuyên và đúng cách có thể hỗ trợ cải thiện nhiều vấn đề về sức khỏe.

Cung cấp năng lượng cho cơ thể

Với khoảng 46% protein và axit amin cùng với 33% carbohydrate, mầm đậu nành có khả năng cung cấp năng lượng cho cơ bắp và hệ thần kinh trung ương. Mầm đậu nành cũng giàu chất béo thực vật, chủ yếu là chất béo không no và chất béo no có đóng góp quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và hỗ trợ hoạt động của các tế bào trong cơ thể.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp

Mầm đậu nành hay các chế phẩm từ đậu nành đều là những thực phẩm lành mạnh cho người bị bệnh tim, mỡ máu cao, béo phì, tiểu đường type 2,… Chất xơ, isoflavone và các thành phần dinh dưỡng khác trong mầm đậu nành có một số tác dụng tốt cho tim mạch, huyết áp như:

• Làm giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt;
• Ức chế sự tăng trưởng của các tế bào thành động mạch;
• Hạn chế sự hình thành cục máu đông;
• Giảm nhẹ lượng đường trong máu;
• Hỗ trợ làm hạ huyết áp.

Ngoài ra, mầm đậu nành chứa một lượng lớn omega-3 và omega-6 có khả năng giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Giảm tình trạng thiếu máu

Sử dụng thường xuyên mầm đậu nành có thể làm tăng nồng độ ferritin, một loại protein có tác dụng dự trữ sắt trong cơ thể. Ngoài ra, mầm đậu nành còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng cho quá trình tổng hợp tế bào hồng cầu như vitamin B, DNA, axit folic,... Do đó, bổ sung loại thực phẩm này góp phần giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Bổ sung và cân bằng nội tiết tố nữ

Isoflavones có tác dụng đặc biệt tốt đối với phụ nữ vì có khả năng ảnh hưởng đến cân bằng hormone nữ. Một số công dụng nổi bật như:

• Bổ sung lượng hormone estrogen bị suy giảm ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh, giúp giảm các triệu chứng mãn kinh như loãng xương, kinh nguyệt thất thường, mất ngủ, cảm xúc thay đổi thất thường,...
• Tăng nội tiết tố estrogen, kích thích quá trình rụng trứng và tăng khả năng thụ thai. Ngoài ra, còn có khả năng tăng kích thước vòng một.
• Bảo vệ tổn thương tế bào, phòng ngừa một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư vú.

Bảo vệ làn da

Trong mầm đậu nành có chứa chất chống oxy hóa genistein. Hợp chất này có vai trò trong việc chống oxy hóa, bảo vệ làn da khỏi tác động của tia tử ngoại và các gốc tự do, đặc biệt là góp phần phòng ngừa bệnh ung thư da. Ngoài ra, isoflavone có tác dụng chống oxy hóa mạnh gấp 80-100 lần vitamin E. Do đó, isoflavone và các loại vitamin như vitamin E, C có trong mầm đậu nành có thể giúp bảo vệ làn da trước các tác nhân bên ngoài và ngăn ngừa quá trình lão hóa từ bên trong.

Một số lưu ý khi sử dụng mầm đậu nành

Mầm đậu nành có rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe, đặc biệt là với nữ giới. Tuy nhiên, để có hiệu quả tốt nhất khi sử dụng mầm đậu nành, cần lưu ý những điều sau đây:

• Tùy thuộc vào mục đích sử dụng để lựa chọn phương pháp chế biến mầm đậu nành phù hợp như ăn sống, xào, nấu canh,... hoặc làm thành bột mầm đậu nành.
• Bổ sung mầm đậu nành vào chế độ ăn ở mức độ vừa phải, tiêu thụ quá mức mầm đậu nành có thể làm giảm khả năng hấp thụ sắt của cơ thể.
• Nên nấu chín mầm đậu nành thay vì ăn sống, vì trong mầm đậu nành sống có chứa một số loại enzym có thể cản trở hoạt động của enzym tiêu hóa protein trong cơ thể.
• Mầm đậu nành kỵ với một số thực phẩm, lưu ý không kết hợp mầm đậu nành với các thực phẩm như mật ong, đường đỏ, trứng.
• Không nên sử dụng mầm đậu nành cho những người có hệ miễn dịch kém, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, người đang mắc u xơ tử cung, u tuyến vú, lạc nội mạc tử cung,...
• Bảo quản mầm đậu nành bảo quản trong tủ lạnh và tốt nhất sử dụng trong vòng 2 ngày.

Có thể thấy, mầm đậu nành mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng hợp lý và một số lưu ý khi sử dụng thì mầm đậu nành mới có thể phát huy tác dụng hiệu quả, an toàn. Nếu bạn đang có vấn đề sức khỏe hoặc lo ngại về việc sử dụng loại thực phẩm này, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn trước khi bổ sung mầm đậu nành chế độ dinh dưỡng của mình.