Mất vị giác là như thế nào? Cách khắc phục khi bị mất vị giác

Vị giác là một trong năm giác quan cơ bản của con người, giúp con người thưởng thức được những vị ngon trên thế giới. Khi xuất hiện triệu chứng mất vị giác, người bệnh nên cẩn trọng bởi đây có thể là dấu hiệu của nhiều loại bệnh lý nguy hiểm khác nhau. Cụ thể mất vị giác là như thế nào, cách khắc phục khi bị mất vị giác là gì sẽ được đề cập trong bài viết dưới đây.

Mất vị giác là như thế nào?

Mất vị giác là tình trạng người bệnh không thể cảm nhận được bất kỳ hương vị nào của thức ăn khi ăn. Mất vị giác không đơn thuần chỉ là việc không cảm nhận được hương vị mà nó còn liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau. 

Nguyên nhân của chứng mất vị giác có thể xuất phát từ những rối loạn tâm thần, nhưng cụ thể đó là rối loạn gì thì phải cần kiểm tra tính toàn vẹn của hệ thần kinh thiệt hầu, các dây thần kinh mặt kết hợp với việc kiểm tra vị giác ở hai bên cạnh của lưỡi bằng các loại gia vị như đường, muối, giấm,...

Ở trên bề mặt của lưỡi có đến hàng ngàn nụ vị giác, mỗi nụ vị giác sẽ chịu trách nhiệm phát hiện một vị cơ bản, bao gồm mặn, ngọt, đắng, chua và hương vị thơm ngon. Những xung động thần kinh từ nụ vị giác sẽ được dẫn truyền đến não để phân biệt các vị chuẩn xác nhất. Bề mặt lưỡi sẽ có nhiệm vụ phát hiện các vị này và sẽ có những vị trí nhất định trên lưỡi nhạy cảm với từng vị khác nhau.

Các triệu chứng của tình trạng mất vị giác có thể được chia thành các nhóm sau:

• Bị thuyên giảm vị giác hay vị giác ma, tức là bạn có thể cảm nhận được một vị nào đó nhưng thực tế vị đó lại không có.
• Chỉ mất vị giác với một hoặc một vài vị bất kỳ nào đó.
• Mất vị giác hoàn toàn.

Chứng rối loạn vị giác thường sẽ hiếm gặp, nhưng nếu nó xuất hiện có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Rối loạn vị giác hoặc sốt cao gây mất vị giác là kết quả từ nhiều vấn đề nghiêm trọng của sức khỏe như khô niêm mạc miệng do hút thuốc lá lâu dài dẫn đến những tổn thương thụ thể vị giác hoặc hội chứng Sjogren hoặc triệu chứng của Covid-19… Trong những trường hợp mất vị giác, người bệnh phải đặc biệt chú tâm để kịp thời phát hiện và điều trị sớm.

Mất vị giác là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý gì?

Mất vị giác có thể là dấu hiệu để cảnh báo một số bệnh lý, đặc biệt là những bệnh lý gây khó chịu ở khoang miệng, làm mất đi vị giác của người bệnh, chẳng hạn như:

Rối loạn vị giác

Tình trạng này khiến cho khoang miệng của người bệnh thường duy trì một vị nhất định nào đó và gây lấn át đến các vị khác. Cụ thể, khi nếm nhiều loại đồ ăn với những mùi vị khác nhau nhưng người bệnh chỉ cảm nhận được một vị duy nhất. Một số mùi vị mà người bệnh thường cảm nhận được như mùi ôi, mùi hôi, vị mặn, vị chua, vị kim loại.

Giảm vị giác

Trường hợp này, người bệnh thường sẽ bị mất đi khả năng cảm nhận về một hương vị cụ thể nào đó, ví dụ như vị đắng, vị chua, vị mặn, vị ngọt hay vị umami.

Rối loạn khứu giác

Lưỡi không phải là bộ phận duy nhất có thể cảm nhận được hương vị khác nhau. Cổ họng, vòm miệng hay mũi đều đóng vai trò quan trọng trong việc cảm nhận những hương vị phức tạp khác nhau. Khi người bệnh bị mất đi một phần hay hoàn toàn khứu giác cũng có thể khiến cho lưỡi mất đi khả năng cảm nhận mùi vị.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc có tác dụng phụ gây mất vị giác của người bệnh như macrolid, thuốc ức chế HMG-CoA (statin), thuốc ức chế men chuyển angiotensin…

Hội chứng Ageusia

Đây là bệnh lý mất hoàn toàn khả năng cảm nhận hương vị, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, hội chứng này khá hiếm gặp.

Bệnh lý khác

Một số bệnh lý khác cũng có thể là nguyên nhân gây mất vị giác ở người bệnh như: Viêm xoang, viêm tai giữa, nhiễm trùng đường hô hấp trên, từng bị phẫu thuật ở vùng miệng, vùng cổ họng, mũi, tai, người mắc các bệnh lý liên quan đến răng miệng hoặc người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, xạ trị ung thư, người bị chất thương vùng đầu gây rối loạn thần kinh hoặc người sốt cao đột ngột gây mất vị giác, nhiễm Covid-19,…

Cách khắc phục khi bị mất vị giác

Tùy từng trường hợp và tình trạng của người bệnh mà chứng mất vị giác này sẽ là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Đối với những trường hợp mất vị giác do cảm cúm, cảm lạnh thông thường triệu chứng có thể sẽ tự biến mất hoặc bác sĩ sẽ đưa ra những chỉ định phù hợp để chấm dứt tình trạng này. Để có thể điều trị tốt nhất, người bệnh nên đến khám ở những bác sĩ chuyên khoa để thăm khám, tìm kiếm nguyên nhân và có kế hoạch điều trị hợp lý nhất.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể áp dụng một số biện pháp để hỗ trợ quá trình hồi phục tốt hơn:

• Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống: Đây là một trong những phương pháp quan trọng giúp cải thiện vị giác hiệu quả. Nên bổ sung những thực phẩm giàu dưỡng chất, rau củ, trái cây, giàu vitamin đặc biệt là vitamin A, C, bổ sung thêm kẽm và omega-3, duy trì chế độ ăn uống cân đối, khoa học và hạn chế ăn nhiều muối, nhiều đường. Ngoài ra cũng có thể sử dụng các loại thực phẩm với nhiều gia vị để kích thích vị giác.
• Tập thể dục đều đặn: Việc tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ thống thần kinh, từ đó mang lại những lợi ích tích cực trong việc cải thiện vị giác.
• Điều trị những bệnh lý cơ bản: Mất vị giác có thể là hậu quả từ nhiều bệnh lý khác nhau. Hãy đến bác sĩ để tìm kiếm nguyên nhân và điều trị bệnh lý gốc để cải thiện triệu chứng mất vị giác.
• Thay đổi thuốc: Nếu mất vị giác do tác dụng phụ của thuốc, hãy nhanh chóng thông báo với bác sĩ của bạn để được điều chỉnh thuốc khác không gây ảnh hưởng đến vị giác.

Mất vị giác không phải là một vấn đề nhỏ, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe cần được đặc biệt chú ý quan tâm. Thông qua việc tìm hiểu mất vị giác là như thế nào và cách khắc phục khi bị mất vị giác sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích trong việc duy trì sức khỏe cũng như đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt nhất. Nếu bị mất vị giác, tốt nhất bạn hãy chủ động đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra, thăm khám và điều trị hiệu quả nhất.