Mix test là gì? Cơ chế hoạt động, kỹ thuật lấy mẫu và phân tích kết quả xét nghiệm

Rối loạn đông máu là bệnh lý tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Bởi vậy, một trong những biện pháp hữu hiệu để tìm căn nguyên gây rối loạn đông máu chính là Mix test. Phương pháp này giúp phát hiện kháng đông nội sinh lưu hành trong máu người bệnh.

Mix test là gì?

Xét nghiệm Mix test là một phương pháp quan trọng trong lĩnh vực huyết học, được sử dụng để phân biệt thời gian đông máu kéo dài do các nguyên nhân khác nhau, bao gồm bệnh do thiếu yếu tố đông máu hoặc sự tồn tại của chất ức chế đông máu như kháng thể kháng Lupus hay kháng thể đặc hiệu kháng yếu tố đông máu.

Chỉ định thực hiện Mix test nhằm đánh giá tính chất của máu của người bệnh bằng cách trộn huyết tương của bệnh nhân với huyết tương bình thường theo tỷ lệ 1:1. Kết quả của xét nghiệm này sẽ giúp xác định các vấn đề liên quan đến quá trình đông máu, từ đó giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp.

Xét nghiệm Mix test bao gồm các loại xét nghiệm sau đây:

• Kháng đông nội sinh phụ thuộc thời gian và nhiệt độ;
• Kháng đông nội sinh không phụ thuộc thời gian và nhiệt độ;
• Kháng đông ngoại sinh;
• Kháng đông đường chung.

Nhờ quá trình đánh giá tổng quan con đường đông máu, Mix test không chỉ giúp xác định nguyên nhân gây thời gian đông máu kéo dài mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xác định căn nguyên bất thường, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp cho từng nhóm bệnh lý huyết học.

Một số trường hợp cụ thể mà Mix test được chỉ định bao gồm đánh giá đường đông máu nội sinh và ngoại sinh khi kết quả xét nghiệm đông máu cơ bản bất thường hoặc theo dõi điều trị cho bệnh nhân có chứa chất kháng đông lưu hành.

Cơ chế của xét nghiệm Mix test

Xét nghiệm Mix test là một phương pháp phát hiện sự có mặt của chất ức chế lưu hành trong máu dựa trên khả năng bù trừ của các yếu tố đông máu. Nguyên lý cơ bản của phương pháp này là dựa trên việc so sánh thời gian đông của các mẫu máu khác nhau.

Đầu tiên, thời gian đông của một mẫu máu là thời gian mà máu cần để đông lại sau khi được thu vào ống nghiệm. Trong trường hợp của xét nghiệm Mix test, kỹ thuật viên sử dụng hai loại mẫu máu khác nhau: Một mẫu bình thường và một mẫu từ bệnh nhân cần được đánh giá. Mỗi mẫu này đều được pha trộn với huyết tương của bệnh nhân.

Nếu không có chất ức chế lưu hành trong mẫu của bệnh nhân thì thời gian đông của hỗn hợp này sẽ gần bằng thời gian đông của mẫu máu bình thường vì các yếu tố đông máu trong mẫu bệnh nhân và mẫu đối chứng sẽ tương tương đồng, bù trừ lẫn nhau.

Tuy nhiên, nếu có chất ức chế lưu hành trong máu của bệnh nhân thì thời gian đông của hỗn hợp này sẽ gần bằng thời gian đông của mẫu từ bệnh nhân vì chất ức chế sẽ ảnh hưởng đến quá trình đông máu, làm cho thời gian đông của hỗn hợp đối chứng kéo dài.

Từ những quan sát trên, xét nghiệm Mix test có thể là một công cụ hữu ích để phát hiện sự có mặt của chất ức chế lưu hành trong máu, giúp việc chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến hệ thống đông máu.

Kỹ thuật lấy mẫu máu làm Mix test

Kỹ thuật lấy mẫu máu để thực hiện xét nghiệm Mix test là một quy trình yêu cầu sự chính xác, cẩn thận để đảm bảo kết quả đáng tin cậy. Quá trình này thường bao gồm các bước cụ thể như sau:

• Bước 1 - Lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm: Kỹ thuật viên sử dụng gạc hoặc garo để sát trùng vùng tĩnh mạch trước khi lấy máu. Đây là bước quan trọng để ngăn ngừa sự nhiễm trùng. Lấy khoảng 2ml máu từ người bệnh và 2ml mẫu máu bình thường để tạo huyết tương đối chứng trong trường hợp không có huyết tương chứng thương mại, mẫu máu phải được lấy từ người bình thường.
• Bước 2 - Chuẩn bị mẫu máu bệnh nhân: Trộn đều huyết tương với hóa chất chống đông như natri citrat có nồng độ 3,2% hoặc 3,8%. Tỷ lệ trộn là 1:9, tức là 1 phần hóa chất chống đông được trộn với 9 phần huyết tương. Mục đích của bước này là ngăn chặn sự đông máu tự do trong mẫu, giữ cho máu trong trạng thái lỏng để thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm sau đó.
• Bước 3 - Xử lý mẫu: Kỹ thuật viên sẽ đặt mẫu trộn vào máy ly tâm để thực hiện ly tâm mạnh, từ đó thu được dung dịch huyết tương nghèo tiểu cầu của cả mẫu bình thường và người bệnh. Dung dịch này là mẫu sẽ được sử dụng trong quá trình xét nghiệm Mix test.

Sau đó, cần bảo quản mẫu bệnh phẩm ở nhiệt độ phòng trong khoảng thời gian dưới 4 giờ kể từ lúc lấy mẫu. Trong trường hợp không thực hiện xét nghiệm ngay, mẫu phải được tách dung dịch huyết tương và bảo quản lạnh ở nhiệt độ dưới -20 độ C.

Khi cần thực hiện xét nghiệm, mẫu bệnh phẩm phải được rã đông trong khoảng thời gian là 15 phút ở nhiệt độ là 37 độ C. Sau khi rã đông, mẫu không được tái cấp đông mà cần thực hiện xét nghiệm trong khoảng 2 giờ để đảm bảo độ chính xác.

Phân tích kết quả xét nghiệm

Dựa trên kết quả Mix test, bác sĩ có thể đánh giá sức khỏe bệnh nhân, từ đó đưa ra quyết định về các xét nghiệm cùng liệu pháp phù hợp. Với bệnh nhân có thời gian PT, APTT, TT kéo dài, kết quả Mix test cho thấy có sự hiện diện của chất kháng đông lưu hành, từ đó bác sĩ có thể nắm bắt được nguyên nhân gây ra tình trạng kéo dài của thời gian đông trong các xét nghiệm PT, APTT và TT.

Trong trường hợp bệnh nhân không đông máu do Hemophilia A hoặc B, nếu có nghi ngờ về sự tồn tại của chất ức chế không đông máu, các xét nghiệm định lượng khác về chất ức chế có thể được thực hiện. Kháng đông nội sinh là một trong những xét nghiệm quan trọng được sử dụng để theo dõi sự xuất hiện của chất ức chế ở những bệnh nhân này.

Mặt khác, đối với các bệnh nhân mắc phải rối loạn đông máu khác, kháng đông nội sinh cũng là phương pháp không thể thiếu trong việc hỗ trợ chẩn đoán cũng như theo dõi tình trạng bệnh lý. Đồng thời, xét nghiệm Mix test có thể được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của chất ức chế lưu hành.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về Mix test. Mong bạn đọc đã có được thông tin hữu ích về xét nghiệm này bao gồm cơ chế, cách lấy máu xét nghiệm và phân tích kết quả Mix test.

Xem thêm: 

• Phản ứng Pandy là gì? Quy trình thực hiện xét nghiệm phản ứng Pandy đúng chuẩn
• Chỉ số Roma có ý nghĩa như thế nào trong chẩn đoán bệnh ung thư buồng trứng?