Ý nghĩa của xét nghiệm đông máu trong việc khám chữa bệnh

Quá trình đông máu có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với con người, nếu không có cơ chế sinh lý này thì con người sẽ có thể tử vong do bị mất máu quá nhiều. Xét nghiệm đông máu sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý rối loạn đông máu mà bệnh nhân mắc phải, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Tổng quan về xét nghiệm đông máu

Cơ chế đông - cầm máu sẽ bao gồm ba thành phần chính đó là co mạch, tiểu cầu ở lớp nội mạc tạo nút cầm máu và hoạt hóa quá trình đông máu. Trong đó, hoạt hóa quá trình đông máu lại được chia thành ba con đường đó là đông máu nội sinh, đông máu ngoại sinh và đông máu chung.

Xét nghiệm đông máu là các xét nghiệm tương ứng với từng giai đoạn của quá trình đông máu, chẳng hạn như cầm máu kỳ đầu, đông máu huyết tương và tiêu sợi huyết. Những xét nghiệm máu đông hiện nay phần lớn đều được các máy móc tự động thực hiện nhưng dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên môn. Xét nghiệm đông máu có hai hình thức chính là cơ bản và chuyên sâu.

Xét nghiệm đông máu có ý nghĩa rất quan trọng

Hầu hết các bệnh viện sẽ thực hiện các xét nghiệm tổng quát ở mức cơ bản và cho ra kết quả về thời gian máu chảy, nghiệm pháp dây thắt, co cục máu đông. Từ đó bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác tình trạng rối loạn đông máu ở kỳ đầu, nguyên nhân có thể là do bệnh nhân bị thiếu hụt vitamin C, tiểu cầu bị giảm số lượng và chất lượng tiểu, cũng như bệnh nhân mắc các hội chứng rối loạn đông máu.

Xét nghiệm đông máu nâng cao (chuyên sâu) bao gồm:

• Xét nghiệm kiểm tra chức năng dính cũng như đo độ ngưng tập của tiểu cầu.
• Xét nghiệm APTT, PT, TT, fibrinogen, đánh giá đông máu huyết tương bằng số lượng tiểu cầu.
• Xét nghiệm mix test để phát hiện sự có mặt của chất ức chế.
• Xét nghiệm hoạt tính yếu tố đông máu.

Chỉ định xét nghiệm đông máu hợp lý

Quy trình chỉ định xét nghiệm đông máu bao gồm:

• Thực hiện các xét nghiệm vòng đầu: Xét nghiệm đánh giá con đường đông máu ngoại sinh (Thời gian prothrombin) và nội sinh (Thời gian thromboplastin từng phần hoạt hóa), đánh giá con đường chung (Thời gian thrombin) và số lượng tiểu cầu.
• Phân tích và đánh giá các kết quả vòng đầu: Dựa trên các trị số là dài, bình thường hay thấp để chẩn đoán bệnh lý hoặc đưa ra yêu cầu xét nghiệm vòng 2.
• Thực hiện các thăm dò vòng 2: Mục đích là để định lượng yếu tố la mã trong sơ đồ đông máu hoặc đánh giá thời gian máu chảy.
• Chẩn đoán rối loạn đông máu: Xác định được loại và mức độ rối loạn, phát hiện đặc điểm xuất huyết, bệnh lý kèm theo... Cần phải đánh giá đúng kết quả xét nghiệm đông máu cơ bản để có hướng xử lý phù hợp tiếp theo.

Chỉ định xét nghiệm đông máu hợp lý sẽ cho biết chính xác tình trạng đông máu của người bệnh có đang bình thường hay không. Trước khi bệnh nhân phải làm phẫu thuật hoặc cần cầm máu thì đây là quá trình cần thiết.

Trước khi làm phẫu thuật, cần tiến hành xét nghiệm đông máu

Ý nghĩa xét nghiệm đông máu là gì?

Xác định nguyên nhân gây chảy máu bất thường

Xét nghiệm đông máu có thể giúp phát hiện hoặc loại trừ các nguyên nhân trong trường hợp bệnh nhân không dùng thuốc chống đông máu, nhưng lại có dấu hiệu rối loạn xuất huyết. Một số biểu hiện chảy máu bất thường cần được chỉ định làm xét nghiệm như:

• Chảy máu cam, chảy máu nướu răng.
• Thường bị bầm tím không rõ nguyên nhân.
• Kinh nguyệt ra nhiều hoặc rong kinh.
• Đái máu hoặc đại tiện ra máu.
• Viêm khớp do xuất huyết trong khớp.
• Suy giảm thị lực đột ngột.

Quyết định chọn phác đồ điều trị nào cho phù hợp

Đầu tiên bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm đông máu với các trường hợp có triệu chứng lâm sàng, cũng như khai thác kỹ tiền sử chảy máu bất thường của bệnh nhân và người thân. Tuy nhiên không thể có kết luận chính xác nếu chỉ dựa trên quan sát triệu chứng lâm sàng và lời kể của người bệnh. Do đó bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm đông máu và đánh giá kết quả để chẩn đoán được chính xác.

Xét nghiệm đông máu giúp bác sĩ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp

Bác sĩ sẽ biết được tình trạng bệnh lý cũng như diễn biến của bệnh rối loạn đông máu mà người bệnh đang mắc phải một cách chính xác và sớm nhất nhờ vào xét nghiệm đông máu. Từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cũng phát huy hiệu quả cao hơn.

Một số lợi ích khác của xét nghiệm đông máu

Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm đông - cầm máu trước khi phẫu thuật để nắm rõ tình trạng đông máu của bệnh nhân, từ đó đưa ra quyết định có nên mổ hay không, hoặc dự đoán trước một vài tình huống có thể xảy ra để ứng phó kịp thời.

Hơn nữa, xét nghiệm đông máu còn giúp đánh giá mức độ diễn biến của các bệnh lý về gan như xơ gan, suy giảm chức năng gan hay thận, tim, tủy,... có dấu hiệu bất thường hoặc một số hội chứng khác liên quan đến rối loạn đông máu.

Xét nghiệm đông máu có thể được yêu cầu thực hiện vào lúc trước khi mổ hay trong giai đoạn hậu phẫu nếu cần thiết, kể cả người lớn hay trẻ nhỏ. Chỉ định xét nghiệm đông máu phải tuân thủ đầy đủ và trình tự các bước cùng với việc đánh giá kết quả xét nghiệm mang tính chuyên môn rất cao. Xét nghiệm đông máu có ý nghĩa to lớn trong việc tìm ra nguyên nhân, thăm dò tình trạng bệnh lý và theo dõi diễn tiến căn bệnh.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp