Mối liên hệ giữa sức khỏe đường ruột và sự phát triển bệnh chàm ở trẻ sơ sinh

Một nghiên cứu mới đã tiết lộ mối liên hệ quan trọng giữa hệ vi sinh vật đường ruột và bệnh chàm ở trẻ sơ sinh và đã thiết lập cơ sở cho khả năng phòng ngừa và điều trị bệnh chàm thông qua việc điều chỉnh hệ vi sinh vật đường ruột. Nghiên cứu được công bố trên mSystems, tạp chí của Hiệp hội Vi sinh vật học Hoa Kỳ.

Vì sao trẻ sơ sinh bị chàm?

Trong khi bệnh chàm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nghiên cứu trước đây cho thấy gần một nửa số ca chẩn đoán xảy ra trong năm đầu đời và khoảng 85% khi trẻ được 5 tuổi.

Hiện nay, các nhà nghiên cứu chưa biết chính xác nguyên nhân gây viêm da dị ứng. Tuy nhiên, họ biết một số yếu tố di truyền và môi trường có thể làm trầm trọng thêm làn da nhạy cảm của em bé, gây ra bệnh chàm.

Một số yếu tố này bao gồm:

• Phản ứng dị ứng với bột giặt, xà phòng tắm và/hoặc thực phẩm.
• Kích ứng do ô nhiễm, khói thuốc lá, thay đổi nhiệt độ khắc nghiệt và các yếu tố môi trường khác.
• Phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch.
• Khuynh hướng di truyền đối với bệnh chàm, bệnh hen suyễn và/hoặc dị ứng.
• Đột biến gen ảnh hưởng đến lớp bảo vệ da của em bé.

Các triệu chứng của bệnh chàm có thể khác nhau tùy theo từng người và độ tuổi. Các triệu chứng của bệnh chàm ở trẻ sơ sinh thường bao gồm phát ban khô, có vảy trên da đầu, mặt và những vùng có khớp lớn như đầu gối và khuỷu tay. Vết ban có thể ngứa và chảy nước nếu gãi.

Sau 2 tuổi, trẻ có thể nhận thấy các dấu hiệu của bệnh chàm ở các nếp nhăn ở đầu gối, khuỷu tay cũng như ở cổ, mắt cá chân và cổ tay.

Các bác sĩ có thể điều trị da để giữ nước và giúp giảm viêm. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm các loại kem bôi và thuốc mỡ bôi ngoài da và các liệu pháp được gọi là thuốc sinh học giúp làm dịu hệ thống miễn dịch và tình trạng viêm.

Ngoài ra, các bác sĩ có thể khuyên bạn nên sử dụng kem để giữ ẩm cho da, tránh các tác nhân gây dị ứng cũng như mặc quần áo chỉ làm từ sợi tự nhiên và sử dụng xà phòng nhẹ và không có mùi thơm.

Hệ vi sinh vật đường ruột tác động như thế nào đến nguy cơ mắc bệnh chàm?

Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã tuyển dụng những phụ nữ mang thai sắp sinh tham gia nghiên cứu. Thông tin về sức khỏe và lối sống của họ được thu thập trong suốt quá trình mang thai và sau khi sinh.

Các nhà nghiên cứu đã thu thập thông tin về chế độ ăn uống, thuốc men và sức khỏe của 112 trẻ sơ sinh sau khi chúng được sinh ra. Các nhà khoa học cũng theo dõi mọi vấn đề về bệnh chàm và sự phát triển của hệ vi sinh vật đường ruột của mỗi em bé bằng cách thu thập 9 mẫu phân trong 3 năm đầu đời của trẻ.

Tiến sĩ Paul Chan, giáo sư vi sinh học tại Đại học Trung Hoa Hồng Kông và là nhà nghiên cứu chính của nghiên cứu, giải thích: “Vấn đề về bệnh chàm ngày càng gia tăng và nghiên cứu của chúng tôi cho thấy nó có thể là kết quả của những thay đổi không mong muốn trong hàm lượng vi khuẩn đường ruột”.

“Năm đầu tiên của cuộc đời có thể là giai đoạn quan trọng để khôi phục vi khuẩn đường ruột về thành phần mong muốn hơn”.

Nghiên cứu trước đây cho thấy sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ và quyết định sức khỏe tổng thể của một người khi chúng già đi.

Những vi khuẩn đường ruột nào có liên quan đến bệnh chàm?

Sau khi phân tích, các nhà nghiên cứu báo cáo rằng họ đã tìm thấy sự khác biệt về thành phần và tính đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột trong 3 năm đầu đời của trẻ sơ sinh.

Họ cho biết đã phát hiện ra rằng cách em bé được sinh ra, loại kháng sinh nào được sử dụng trong quá trình chuyển dạ và cách chúng được cho ăn ảnh hưởng đến cách hệ vi sinh vật đường ruột được thiết lập trong 12 tháng đầu đời.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng tìm thấy những thay đổi nhất định trong hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh xảy ra ngay trước khi chúng được chẩn đoán mắc bệnh chàm. Điều này bao gồm việc thiếu một loài vi khuẩn có tên là Bacteroides và có quá nhiều loại vi khuẩn khác có tên là Clostridium sensu stricto 1.

Các nhà nghiên cứu cũng báo cáo rằng những mô hình tương tự này đã được quan sát thấy ở những em bé được sinh mổ, cho thấy hệ vi sinh vật đường ruột có thể đóng một vai trò nào đó trong các báo cáo trước đây về mối liên hệ giữa việc sinh mổ và tăng nguy cơ mắc bệnh chàm.

Tương lai của việc điều trị bệnh chàm ở trẻ sơ sinh

Sau khi xem xét nghiên cứu, Tiến sĩ Peter Lio, trợ lý giáo sư lâm sàng về da liễu và nhi khoa tại Trường Y Feinberg thuộc Đại học Northwestern ở Chicago, nói rằng kết quả của nghiên cứu này là chính xác và không có gì đáng ngạc nhiên.

Ông nói: “Trong vài năm qua, đã có một số bài báo giống nhau về những phát hiện này và chúng tôi bắt đầu hiểu rõ hơn về mối liên hệ này giữa hệ vi sinh vật đường ruột và da”.

Tiến sĩ Ashanti Woods, bác sĩ nhi khoa tại Trung tâm Y tế Mercy ở Baltimore, cũng đồng ý.

Woods, người không tham gia vào nghiên cứu, nói rằng: “Điều này thực sự hữu ích vì nó có thể ảnh hưởng đến các quyết định của chúng tôi trong tương lai về việc liệu chúng tôi có giới thiệu thuốc kháng sinh cho các bà mẹ hay không và trong các cuộc thảo luận liên quan đến các ca sinh mổ tự chọn”.

“Từ lâu đã có mối liên hệ được biết đến giữa hệ thống tiêu hóa và da. Trên thực tế, nhiều rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh Crohn hoặc bệnh celiac, đều có các biểu hiện và triệu chứng về da. Vì vậy, thật sâu sắc khi biết rằng trên thực tế, việc phơi nhiễm chu sinh và sau sinh với thai nhi và trẻ sơ sinh có thể có nguy cơ tiềm ẩn đối với sự phát triển của bệnh chàm.”

Trên đây là một nghiên cứu về mối liên hệ giữa vi khuẩn đường ruột đến bệnh chàm ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa sinh mổ và bệnh chàm cần có những nghiên cứu sâu hơn để xác minh. Vi khuẩn đường ruột có thể đóng một vai trò trong việc ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh chàm.