Nắp thanh quản là gì? Một số thông tin về bệnh viêm nắp thanh quản

Viêm nắp thanh quản là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại nắp thanh quản và các vùng lân cận như thanh quản và hầu họng. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng, có nguy cơ đe dọa tính mạng do gây sưng tấy và tắc nghẽn đường thở trên, dẫn đến ngạt thở hoặc ngừng hô hấp nếu không được xử lý kịp thời.

Nắp thanh quản là gì?

Nắp thanh quản là một cấu trúc sụn đàn hồi nhỏ, có hình dạng giống chiếc lá nằm ở phía trên thanh quản. Nhiệm vụ chính của nó là bảo vệ thanh quản (cơ quan dẫn khí) và hỗ trợ quá trình nuốt. Thanh quản là một ống rỗng dẫn không khí từ khoang mũi và miệng vào phổi, nằm ngay trên khí quản - đường thông chính dẫn đến phổi.

Nắp thanh quản nằm ở phía sau lưỡi, ngay phía trên và trước thanh quản. Phần gốc và hai bên của nắp thanh quản được cố định chắc chắn nhờ sự kết hợp của các dây chằng, cơ và lớp niêm mạc. Trong khi đó, phần trên của nắp thanh quản vẫn linh hoạt và có thể di chuyển tự do.

Khi hít thở, nắp thanh quản mở để không khí đi qua thanh quản và vào khí quản. Tuy nhiên, trong lúc nuốt, nắp thanh quản di chuyển để đóng kín lối vào thanh quản, ngăn thức ăn và chất lỏng đi sai hướng. Thay vào đó, chúng sẽ đi xuống thực quản để tiếp tục quá trình tiêu hóa.

Nếu nắp thanh quản không hoạt động đúng cách, thức ăn hoặc chất lỏng có thể đi vào thanh quản thay vì thực quản. Cơ thể sẽ phản ứng bằng cách gây ra phản xạ ho để đẩy các vật lạ ra ngoài. Trường hợp nghiêm trọng hơn, thức ăn hoặc chất lỏng có thể trôi vào khí quản và đến phổi, dẫn đến hiện tượng hít phải. Tình trạng này có thể gây nghẹt thở hoặc dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như viêm phổi.

Viêm nắp thanh quản là gì?

Nắp thanh quản có cấu tạo từ sụn, hoạt động như một van bảo vệ, ngăn thức ăn và chất lỏng xâm nhập vào khí quản trong quá trình ăn uống. Viêm nắp thanh quản là tình trạng lớp biểu mô ở vùng dưới gốc lưỡi bị viêm và sưng, nếu không can thiệp kịp thời, bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Khi biểu mô ở nắp thanh quản bị viêm và sưng, tình trạng này có thể dẫn đến nhiễm trùng và nghiêm trọng hơn là gây tắc nghẽn đường thở.

Nguyên nhân gây viêm nắp thanh quản là gì?

Viêm nắp thanh quản chủ yếu do nhiễm trùng vi khuẩn, trong đó Haemophilus influenzae týp B (Hib) là tác nhân phổ biến nhất ở trẻ em. Các vi khuẩn này thường xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp và gây tổn thương tại các mô vùng nắp thanh quản.

Ngoài ra, các nguyên nhân không liên quan đến nhiễm trùng có thể gồm:

• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch kém, do bệnh lý hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị vi khuẩn tấn công và dẫn đến viêm nắp thanh quản.
• Không tiêm chủng đầy đủ: Trẻ không được chủng ngừa đầy đủ, đặc biệt với vắc xin Hib sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Thói quen hút thuốc lá: Hút thuốc thường xuyên làm tổn thương niêm mạc cổ họng, gia tăng nguy cơ viêm.
• Tiếp xúc hóa chất: Làm việc trong môi trường độc hại hoặc hít phải hóa chất gây kích ứng có thể dẫn đến tổn thương nắp thanh quản.
• Nuốt dị vật hoặc bị chấn thương cổ họng: Có thể do hóc xương hoặc va đập mạnh.
• Bỏng cổ họng: Có thể do nước sôi, hơi nóng hoặc các tác động nhiệt khác.
• Phản vệ: Một số trường hợp hiếm gặp xảy ra do dị ứng nghiêm trọng.

Triệu chứng của viêm nắp thanh quản như thế nào?

Viêm nắp thanh quản có thể biểu hiện khác nhau giữa trẻ em và người lớn. Trong khi ở trẻ, triệu chứng thường xuất hiện nhanh chóng trong vòng vài giờ, thì ở người lớn, các dấu hiệu lại tiến triển chậm hơn, qua nhiều ngày.

Triệu chứng ở trẻ em

Bệnh thường diễn tiến nhanh và có thể nhận biết qua các biểu hiện sau:

• Sốt cao.
• Đau họng hoặc đau ở vùng thanh quản.
• Giọng nói khàn hoặc âm giọng cao (thường kèm theo viêm thanh quản).
• Khó thở, đặc biệt khi hít vào, có thể phát ra tiếng rít.
• Khó nuốt, nuốt đau hoặc khó nói.
• Chảy nước dãi liên tục do khó nuốt.
• Trẻ thường lo lắng, bồn chồn và dễ kích động.
• Cảm giác dễ chịu hơn khi được đặt ngồi thẳng hoặc nghiêng người về phía trước.

Triệu chứng ở người lớn

Ở người lớn, các triệu chứng xuất hiện chậm hơn nhưng vẫn nghiêm trọng, bao gồm:

• Đau họng hoặc đau thanh quản dữ dội.
• Sốt.
• Giọng nói nghẹt, khàn hoặc âm giọng cao.
• Tiếng rít bất thường khi hít vào.
• Khó thở, khó nói.
• Gặp vấn đề khi nuốt.

Làm gì để bảo vệ nắp thanh quản?

Có nhiều yếu tố có thể gây tổn thương nắp thanh quản, khiến nó không thực hiện được chức năng bảo vệ đường thở. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn mọi nguy cơ, bạn có thể áp dụng những cách sau để giảm thiểu rủi ro:

• Ngừng hút thuốc lá: Thuốc lá là nguyên nhân phổ biến gây viêm nắp thanh quản. Ngừng hút thuốc lá sẽ giúp bảo vệ nắp thanh quản cũng như sức khỏe cơ thể.
• Kiểm tra nhiệt độ đồ uống: Tránh uống nước hoặc đồ uống quá nóng hoặc quá lạnh để bảo vệ nắp thanh quản khỏi tổn thương nhiệt.
• Ngăn ngừa nhiễm trùng: Trao đổi với bác sĩ về các loại vắc xin phù hợp để bảo vệ sức khỏe. Đồng thời, hạn chế tiếp xúc với người đang ho hoặc hắt hơi.
• Duy trì vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay sạch sẽ và tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng hoặc chạm vào mặt để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Nắp thanh quản đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ đường thở, giúp ngăn không cho thức ăn và chất lỏng xâm nhập vào phổi trong quá trình nuốt. Dù là một bộ phận nhỏ nhưng nếu nắp thanh quản gặp tổn thương hoặc viêm nhiễm, có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp và sức khỏe tổng thể. Do đó, việc hiểu rõ chức năng và chăm sóc sức khỏe nắp thanh quản là điều cần thiết để đảm bảo cơ thể hoạt động ổn định và hiệu quả.