Nguyên nhân đau dạ dày cấp và cách xử trí

Đau dạ dày cấp tính là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và giới tính. Các triệu chứng thường xuất hiện đột ngột gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển xấu và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Vậy nguyên nhân gây đau dạ dày cấp tính là gì? Cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu và giải đáp những thắc mắc này trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về đau dạ dày cấp

Đau dạ dày cấp thường khởi phát đột ngột gây khó chịu và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như sinh hoạt của người bệnh. Triệu chứng đau thường xuất hiện ở ba vị trí chính: Vùng thượng vị, bụng giữa và bụng dưới bên trái.

Đau dạ dày xảy ra khi niêm mạc dạ dày xuất hiện các ổ viêm loét. Theo thời gian, những ổ viêm loét này có thể lan rộng và ăn sâu hơn vào niêm mạc gây ra các triệu chứng tiêu hóa khó chịu, đặc biệt là ở vùng bụng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đau bụng cấp tính có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn và gia tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây đau dạ dày cấp

Đau dạ dày cấp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

• Nhiễm vi sinh vật: Đau dạ dày cấp có thể do sự hoạt động mạnh mẽ của các vi sinh vật hoặc nấm có hại trong dạ dày. Khi gặp điều kiện thích hợp, các loại vi khuẩn hoặc vi nấm này có thể phát triển và gây ra tình trạng viêm loét dạ dày. Đặc biệt, vi khuẩn HP là tác nhân gây viêm dạ dày thường gặp nhất.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Thói quen ăn uống thiếu khoa học là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét và cơn đau dạ dày cấp. Nhiều người thường xuyên ăn không đúng giờ, bỏ bữa hoặc sử dụng thực phẩm nhanh, cay nóng. Ngoài ra, thực phẩm không đảm bảo chất lượng, thực phẩm ôi thiu và các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày.
• Nguyên nhân tâm lý: Nhiều nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên chịu áp lực và stress dễ mắc các bệnh lý về dạ dày hơn. Khi căng thẳng, dạ dày hoạt động mạnh hơn và cơ thể sản xuất hormone glucocorticoid dẫn đến tăng tiết acid dạ dày và gây viêm loét.
• Sử dụng thuốc: Lạm dụng một số loại thuốc cũng có thể gây đau dạ dày cấp. Các thuốc có nguy cơ gây viêm loét dạ dày bao gồm thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (như Ibuprofen, Aspirin, Ketoprofen) và Corticoid. Bệnh nhân nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và tham khảo ý kiến nhân viên y tế trước khi dùng để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Dấu hiệu nhận biết cơn đau dạ dày cấp

Nhận biết sớm cơn đau dạ dày cấp rất quan trọng. Người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng phổ biến như: Đau ở nhiều vị trí khác nhau trong bụng, buồn nôn hoặc nôn sau khi ăn, chán ăn, ợ chua và nghiêm trọng hơn là xuất huyết dạ dày.

• Cơn đau dạ dày cấp tại vùng bụng: Đau bụng là triệu chứng điển hình và thường gặp nhất khi bị đau dạ dày cấp. Cơn đau thường tập trung ở vùng thượng vị và kéo dài trong một khoảng thời gian, thường xuất hiện sau khi ăn khoảng 2 - 3 tiếng hoặc vào ban đêm. Mức độ đau có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương của dạ dày. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể xuất hiện liên tục, quặn thắt dữ dội kèm theo cảm giác nóng rát, cồn cào và khó chịu. Ngược lại, cũng có những trường hợp cơn đau chỉ âm ỉ và kéo dài.
• Buồn nôn hoặc nôn sau khi ăn: Cảm giác buồn nôn hoặc nôn ngay sau khi ăn là một trong những dấu hiệu của đau dạ dày cấp mà người bệnh cần lưu ý. Khi dạ dày bị viêm loét, quá trình tiêu hóa bị cản trở dẫn đến việc người bệnh nôn thức ăn ra ngoài. Sau đó, cơn đau dạ dày sẽ xuất hiện. Nếu tình trạng này không được khắc phục sớm, người bệnh có thể trở nên mệt mỏi, sụt cân và mất nước kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể gặp các vấn đề như ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, chán ăn và tiêu chảy.
• Xuất huyết dạ dày là biến chứng dễ xảy ra khi người bệnh bị đau dạ dày cấp mà không được xử lý kịp thời. Biểu hiện của xuất huyết bao gồm nôn ra máu tươi, tiêu chảy với phân đen, đau bụng dữ dội và không thể dung nạp thức ăn vào dạ dày. Những dấu hiệu này là tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Làm gì khi bị đau dạ dày cấp?

Đau dạ dày cấp là tình trạng rất phổ biến, nhưng nhiều người vẫn còn chủ quan, phớt lờ các triệu chứng và không thăm khám tại cơ sở y tế. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ mắc bệnh lý dạ dày mãn tính hoặc các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày.

Khi có cơn đau thượng vị, bệnh nhân cần đi khám sớm để phát hiện và điều trị kịp thời. Việc điều trị trước hết tập trung vào việc giảm đau, kháng viêm, chống tiết acid dịch vị và chống nôn. Nếu đau dạ dày nghi do ngộ độc thực phẩm, cần tiến hành điều trị ngay.

Trong các trường hợp nặng với cơn đau dữ dội, nôn ói kèm theo dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa, bệnh nhân cần đến bệnh viện ngay lập tức để được cấp cứu.

Trong trường hợp viêm dạ dày do vi khuẩn, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị bằng các loại kháng sinh phù hợp. Hiện nay có nhiều phác đồ điều trị vi khuẩn HP, tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân. Các phác đồ này thường bao gồm nhiều loại thuốc và thời gian điều trị kéo dài, điều này có thể gây bất tiện và làm bệnh nhân khó tuân thủ. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tuân theo đúng phác đồ, không tự ý ngưng thuốc hay thay đổi phác đồ, vì điều này có thể dẫn đến vi khuẩn đề kháng và làm khó khăn cho việc điều trị sau này.

Nếu nghi ngờ đau dạ dày do thuốc, bệnh nhân nên liên hệ ngay với bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn phù hợp. Để tăng cường sức đề kháng, cần có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin B12.

Bên cạnh đó, xây dựng chế độ ăn uống khoa học là rất quan trọng: Hạn chế thức ăn quá chua, cay, tránh uống rượu bia, ăn đúng giờ, ăn chậm và nhai kỹ. Cần nghỉ ngơi, thư giãn để tránh căng thẳng, không nên thức khuya sau 23 giờ và cũng không nên dậy quá sớm trước 5 giờ.

Nếu trong gia đình có người bị viêm dạ dày do vi khuẩn HP, cần rửa sạch và sát trùng các dụng cụ ăn uống bằng nước đun sôi, vì vi khuẩn HP có thể lây qua đường ăn uống.

Tóm lại, cơn đau dạ dày cấp có thể xảy ra ở bất kỳ ai, bất kể độ tuổi. Vì vậy, mọi người không nên chủ quan mà cần tìm hiểu kỹ thông tin liên quan và nhận diện đúng các dấu hiệu để phát hiện bệnh kịp thời. Nhận biết sớm và chủ động thăm khám khi cần là cách tốt nhất để điều trị hiệu quả và nhanh chóng.