Những dấu hiệu của đau ruột thừa ở người lớn bạn nên biết

Không phải ai cũng dễ dàng nhận ra dấu hiệu đau ruột thừa, vì chúng thường khởi phát âm thầm và dễ bị nhầm với đau dạ dày hay rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, việc phát hiện đúng dấu hiệu đau ruột thừa sẽ giúp người bệnh tránh được biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột thừa hoặc nhiễm trùng ổ bụng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ các biểu hiện phổ biến để kịp thời xử lý khi cần thiết.

Những dấu hiệu đau ruột thừa là gì?

Dưới đây là những biểu hiện đau ruột thừa giúp bạn nhận diện sớm để xử lý và đi khám kịp thời.

Căng cứng vùng bụng

Một dấu hiệu khác thường gặp ở người bị viêm ruột thừa là tình trạng bụng căng cứng, đặc biệt ở vùng dưới bên phải. Đây là phản ứng của cơ thể do cơ thành bụng co lại để bảo vệ khu vực bị viêm.

Cần lưu ý rằng, các biểu hiện của đau ruột thừa không phải lúc nào cũng xuất hiện theo trình tự nhất định. Một số người có thể khởi phát với triệu chứng chán ăn, sau đó mới cảm thấy đau bụng, rồi kèm theo buồn nôn, nôn và những dấu hiệu khác đặc trưng cho tình trạng viêm ruột thừa.

Sốt

Bên cạnh cơn đau bụng đặc trưng, người mắc viêm ruột thừa cũng thường xuất hiện dấu hiệu sốt. Trong giai đoạn đầu, cơ thể có thể phản ứng lại với tình trạng viêm bằng cách tăng thân nhiệt nhẹ. Đây là phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch nhằm chống lại vi khuẩn gây viêm.

Tuy nhiên, nếu không được can thiệp sớm và tình trạng viêm tiến triển thành viêm phúc mạc (do ruột thừa vỡ), nhiễm trùng có thể lan rộng trong ổ bụng, dẫn đến sốt cao kéo dài. Trong trường hợp này, sốt kèm theo rét run, vã mồ hôi và dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử lý kịp thời.

Cơn đau bụng xuất hiện

Triệu chứng phổ biến đầu tiên của viêm ruột thừa là đau bụng. Cảm giác đau ban đầu thường không rõ ràng và có thể thay đổi vị trí ở mỗi người. Thông thường, cơn đau bắt đầu ở vùng quanh rốn hoặc vùng bụng trên, sau đó có xu hướng lan dần xuống phía bụng dưới bên phải.

Cơn đau thường trở nên rõ rệt hơn sau khoảng 2 đến 12 giờ kể từ khi bắt đầu. Lúc đầu, chỉ là cảm giác đau âm ỉ nhẹ, nhưng dần dần mức độ đau tăng lên và thường lan xuống vùng hố chậu phải. Việc thay đổi tư thế như nằm, ngồi hay xoay người có thể khiến cơn đau trở nên dữ dội hơn.

Ngoài ra, vị trí đau cũng có thể thay đổi tùy vào vị trí giải phẫu của ruột thừa ở mỗi người. Một số trường hợp có thể cảm thấy đau ở vùng lưng, vùng hạ vị hoặc ngay dưới bờ sườn bên phải chứ không chỉ khu trú quanh rốn.

Chán ăn kèm theo buồn nôn và nôn mửa

Một trong những dấu hiệu thường gặp ở người bị viêm ruột thừa là tình trạng chán ăn đi kèm cảm giác buồn nôn. Lúc đầu, người bệnh có thể chỉ thấy ăn không ngon miệng, nhưng triệu chứng này có xu hướng nặng dần, khiến họ không muốn ăn bất cứ thứ gì.

Khi cố gắng ăn, người bệnh dễ bị buồn nôn, thậm chí nôn ngay sau khi ăn. Tình trạng nôn mửa này thường xảy ra đồng thời với những cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bụng, đặc biệt là khu vực quanh rốn hoặc hố chậu phải.

Khó đi đại tiện hoặc tiêu chảy

Tình trạng viêm trong ruột thừa có thể làm rối loạn chức năng của hệ tiêu hóa, gây ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết. Một số người có thể bị táo bón, khó đại tiện, trong khi người khác lại gặp tình trạng tiêu chảy nhiều lần, thậm chí đi ngoài không kiểm soát. Biểu hiện này khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường, làm chậm trễ trong việc chẩn đoán chính xác. Bên cạnh triệu chứng táo bón hoặc tiêu chảy, người mắc viêm ruột thừa còn có thể gặp khó khăn trong việc xì hơi.

Ruột thừa nằm ở đâu và xác định vị trí đau ruột thừa?

Ruột thừa là một cấu trúc nhỏ, hình ống, thuộc hệ thống tiêu hóa, nối vào đoạn cuối của manh tràng - khu vực tiếp giáp giữa ruột non (hồi tràng) và ruột già. Chiều dài của ruột thừa dao động trong khoảng 5 đến 10cm (tức khoảng 2 - 4 inch). Vị trí phổ biến nhất của cơ quan này là ở vùng bụng dưới bên phải. Tuy vậy, trong một số trường hợp cá biệt, ruột thừa có thể nằm lệch sang các vị trí không điển hình như phía sau manh tràng, trong khung chậu, vùng dưới gan hoặc thậm chí ở bên trái ổ bụng. Sự đa dạng về vị trí có thể khiến việc chẩn đoán viêm ruột thừa trở nên khó khăn hơn.

Một trong những dấu hiệu đặc trưng của viêm ruột thừa là sự thay đổi vị trí đau theo thời gian. Ban đầu, người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ vùng quanh rốn - đây là giai đoạn đầu khi phản ứng viêm mới bắt đầu. Sau vài giờ, cơn đau có xu hướng di chuyển xuống vùng hố chậu phải, nơi ruột thừa thường nằm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, vị trí ruột thừa có thể thay đổi do giải phẫu, chẳng hạn như nằm sau manh tràng, dưới gan hoặc trong khung chậu. Những vị trí bất thường này có thể khiến cơn đau xuất hiện ở vùng lưng, hạ vị hoặc vùng mạn sườn phải, gây khó khăn trong chẩn đoán nếu chỉ dựa vào vị trí đau. Vì vậy, việc theo dõi diễn tiến cơn đau theo thời gian là yếu tố quan trọng giúp nhận biết viêm ruột thừa.

Các tiến triển triệu chứng theo giai đoạn của đau ruột thừa do viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa trải qua các giai đoạn như:

Giai đoạn xung huyết của viêm ruột thừa

Khi lòng ruột thừa bị bít tắc, dịch trong lòng ruột không thoát ra được sẽ khiến áp lực nội tại tăng cao. Tình trạng này gây rối loạn tuần hoàn tại chỗ và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi. Lúc này, dịch tiết có thể chuyển thành mủ, dẫn đến tình trạng viêm, phù nề và loét niêm mạc ruột thừa. Nếu tiến hành phẫu thuật trong giai đoạn này, có thể thấy ổ bụng có chứa dịch viêm, ruột thừa bị sưng lớn và các mạch máu trên thành ruột hiện rõ do giãn nở.

Giai đoạn viêm ruột thừa mủ

Khi quá trình xung huyết không được điều trị đúng lúc, áp lực trong lòng ruột thừa tiếp tục tăng lên và máu nuôi tại chỗ bị giảm nghiêm trọng. Lúc này, mô ruột thừa bắt đầu thiếu máu cục bộ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập sâu hơn và lan rộng qua các lớp thành ruột. Viêm lan tỏa và tổn thương mô rõ rệt hơn.

Giai đoạn hình thành ổ áp xe quanh ruột thừa

Đây là giai đoạn biến chứng nghiêm trọng của viêm ruột thừa. Khi mạch máu nuôi bị tắc nghẽn do huyết khối chứa vi khuẩn, mô ruột thừa bắt đầu hoại tử. Có thể quan sát thấy những vùng mô hoại tử loang lổ hoặc toàn bộ ruột thừa chuyển màu xanh xám, mềm nhũn và mất cấu trúc bình thường.

Khi bệnh tiến triển sâu hơn, ruột thừa có nguy cơ bị vỡ, làm mủ tràn vào ổ bụng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vùng viêm được bao bọc lại bởi các cơ quan lân cận như quai ruột, mạc nối lớn hoặc mô liên kết - tạo thành một ổ áp xe khu trú quanh ruột thừa.

Một số biến chứng nghiêm trọng khi bị đau ruột thừa

Một trong những biến chứng nghiêm trọng của đau dạ dày bao gồm:

• Viêm phúc mạc: Đây là tình trạng viêm nhiễm lan rộng ở phúc mạc, thường xảy ra khi ruột thừa bị nhiễm khuẩn nặng hoặc bị vỡ. Bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như sốt cao kèm rét run, đau bụng lan khắp ổ bụng, chướng bụng, khó trung tiện hoặc đại tiện, huyết áp tụt. Khi ấn vào bụng, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau toàn bộ - đây là một biểu hiện điển hình gọi là phản ứng thành bụng. Viêm phúc mạc cần được điều trị cấp cứu, nếu không có thể đe dọa đến tính mạng.
• Áp xe ruột thừa: Khi tình trạng viêm được khu trú bởi mô xung quanh như mạc nối hay quai ruột, có thể hình thành ổ áp xe. Tuy nhiên, nếu ổ áp xe này vỡ, nó cũng có thể gây viêm phúc mạc tương tự như khi ruột thừa vỡ.
• Đám quánh ruột thừa: Đây là phản ứng bảo vệ tự nhiên của cơ thể ở những người có sức đề kháng tốt. Mô ruột và mạc nối sẽ kết dính lại bao bọc vùng viêm, tạo thành một khối đặc gọi là đám quánh. Tuy có thể tự tiêu đi, nhưng trong một số trường hợp, đám quánh lại tiến triển thành áp xe nếu không được kiểm soát.

Lưu ý quan trọng: Vì tình trạng viêm ruột thừa cấp tiến triển khá nhanh, người bệnh không nên chủ quan. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu đau ruột thừa, đặc biệt là đau âm ỉ vùng quanh rốn chuyển dần sang hố chậu phải, kèm sốt hoặc buồn nôn, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, viêm ruột thừa có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu đau ruột thừa như đau bụng âm ỉ chuyển dần xuống hố chậu phải, kèm theo buồn nôn, sốt nhẹ hoặc rối loạn tiêu hóa, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Việc chủ động nhận biết các dấu hiệu sớm sẽ giúp hạn chế rủi ro và bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn.