Đau ruột thừa: Các nguyên nhân chính và cách điều trị

Đau ruột thừa là vấn đề phổ biến, trong nhiều trường hợp là tình trạng cấp tính cần can thiệp y tế ngay lập tức để tránh nguy cơ đến tính mạng. Triệu chứng của bệnh thường gồm đau đơn và khó chịu. Tùy vào mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất.

Đau ruột thừa là gì?

Đau ruột thừa là khi có cơn đau không thoải mái xuất hiện ở phần bụng dưới bên phải, do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm, tắc nghẽn, làm cho không gian trong ruột thừa bị hẹp lại. Vấn đề này có thể xảy ra một cách đột ngột hoặc kéo dài.

Ruột thừa là một túi nhỏ gắn với ruột, nằm ở bụng dưới bên phải. Khi nó bị tắc nghẽn, vi khuẩn có thể sinh sôi trong đó, gây ra viêm, sưng tấy, tạo áp lực cho bụng. Viêm cũng có thể gây ra nguy cơ chặn lưu lượng máu, là tình trạng khẩn cấp cần phải được xử lý ngay lập tức bởi y tế. Nếu không điều trị kịp thời, ruột thừa có thể vỡ ra, gây ra vi khuẩn tràn vào bụng, và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong.

Vị trí đau ruột thừa

Những cơn đau do viêm ruột thừa cấp tính thường bắt đầu ở vùng gần dạ dày hoặc rốn, sau đó lan sang phía dưới bên phải của bụng. Đây là dấu hiệu cho thấy viêm đã ảnh hưởng đến bụng và các cơ quan khác. Khi đó, người bệnh thường cảm nhận cơn đau nặng hơn, và đôi khi cảm nhận ở nhiều vị trí khác nhau trong bụng.

Cơn đau thường bắt đầu nhẹ nhàng ở phía giữa hoặc bên phải của bụng. Sau đó, đau sẽ trở nên rõ ràng hơn và lan dần xuống vùng bụng dưới bên phải. Nếu người bệnh cảm thấy đau ở bên trái, đó có thể là dấu hiệu của viêm đã lan đến phúc mạc và niêm mạc của bụng.

Đối tượng dễ bị đau ruột thừa

Nguy cơ phát triển viêm ruột thừa có thể ảnh hưởng đến mọi người, nhưng nhóm đặc biệt dễ gặp vấn đề bao gồm:

• Đối tượng tuổi teen;
• Nam giới;
• Có tiền sử gia đình mắc bệnh viêm ruột thừa.

Các dấu hiệu đau ruột thừa dễ nhận biết

Triệu chứng của viêm ruột thừa thường bắt đầu bằng cảm giác đau nhẹ ở phần trên hoặc bên phải của bụng, sau đó lan xuống phần dưới bụng phải. Những dấu hiệu điển hình có thể bao gồm:

• Cơn đau có thể bắt đầu đột ngột;
• Đau trở nên nghiêm trọng hơn khi hoặc khi di chuyển;
• Đau kéo dài gây khó chịu và làm mất ngủ;
• Triệu chứng đau tăng nhanh chỉ trong vài giờ.

Một số triệu chứng khác có thể gặp phải gồm:

• Ăn không ngon;
• Khó tiêu;
• Buồn nôn;
• Nôn mửa;
• Vùng bụng sưng bất thường;
• Sốt nhẹ;
• Tiêu chảy;
• Táo bón;
• Thường xuyên buồn tiểu.

Trong trường hợp bị táo bón và nghi ngờ viêm ruột thừa, người bệnh nên tránh sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc xổ. Các phương pháp này có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, ví dụ như vỡ ruột thừa.

Nguyên nhân gây đau ruột thừa

Viêm ruột thừa

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng này là viêm ruột thừa cấp tính. Điều này xảy ra khi các đường mạch bị tắc nghẽn, dẫn đến triệu chứng xuất hiện đột ngột và tiến triển nhanh chóng. Các triệu chứng chủ yếu bao gồm:

• Phân chặn ngay vị trí ống nối ruột thừa và ruột gia;
• Sưng hạch bạch huyết do nhiễm trùng gây ép vào ruột thừa;
• Sỏi ruột thừa làm tăng áp suất bên trong, gây viêm và nhiễm trùng, thậm chí có thể gây tổn thương mô.

Trong tình huống nghiêm trọng nhất, ruột thừa có thể bị vỡ, tạo thành các lỗ hoặc vết rách trên thành, khiến phân, chất nhầy, vi khuẩn rỉ ra vào bụng. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây viêm nhiễm lan tỏa, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng.

Áp xe

Tình trạng này gây ra cảm giác đau mạnh ở vùng bụng hoặc trên ruột thừa. Nguyên nhân thường là do viêm ruột thừa hoặc áp lực từ các cơ quan khác trong bụng gây ra. Trong trường hợp thứ hai, việc điều trị thường dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Các triệu chứng của sự áp xe trong bụng có thể giống như viêm ruột thừa nhưng cơn đau thường xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong bụng. Ngoài đau, các dấu hiệu phổ biến khác bao gồm sốt, đau ngực hoặc vai, mất cảm giác đói, buồn nôn, nôn mửa, thay đổi trong hoạt động ruột, và cảm giác căng đầy hoặc ruột mềm.

Khối u

Khối u hiếm khi gây ra cơn đau ruột thừa, nhưng vẫn có khả năng xảy ra. Thông thường, tình trạng này không gây ra triệu chứng cho đến khi nó tiến triển nghiêm trọng. Khoảng 50% khối u ruột thừa là khối u carcinoid, có đặc điểm phát triển rất chậm. Một số triệu chứng có thể gặp phải bao gồm:

• Đau ở vùng dạ dày hoặc xương chậu;
• Đầy hơi;
• Cổ trướng.

Khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện, đó cũng là thời điểm cho thấy viêm ruột thừa đã phát triển. Trong nhiều trường hợp, khối u được phát hiện trong quá trình phẫu thuật ruột thừa.

Khả năng lan truyền của u carcinoid rất thấp, chỉ chiếm khoảng 1,3 – 4,7%. Hầu hết các khối u này có thể được phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa một cách đơn giản. Trong quá trình phẫu thuật nội soi, u carcinoid thường xuất hiện dưới dạng những điểm nhỏ màu vàng, phân bố ở một phần ba của cấu trúc.

Về mặt mô học, các tế bào nhỏ, đồng nhất và có chứa một nhân trung tâm do một số phân tách điển hình. Hầu hết các u carcinoid đều cho thấy sự xâm lấn vào lớp cơ của thành ruột thừa và sự xâm lấn của các mạch bạch huyết gần khối u. Điều này chỉ ra rằng có rất ít trường hợp u carcinoid lan rộng trong khu vực hoặc xa hơn.

Phương pháp chính để điều trị khối u carcinoid ở ruột thừa là phẫu thuật. Quyết định về phương pháp phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào kích thước của khối u:

• Nếu khối u nhỏ hơn 2cm: Sẽ thực hiện cắt bỏ ruột thừa đơn giản.
• Nếu khối u lớn hơn 2cm: Cần phải tiến hành phẫu thuật cắt bỏ một phần của đại tràng phải để đảm bảo an toàn về mặt ung thư.

Theo các nghiên cứu, tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với những người mắc khối u carcinoid ở ruột thừa là 85,9%, một kết quả khá lạc quan so với các vị trí khác trên cơ thể. Tiên lượng tích cực này đã được xác nhận trong nhiều báo cáo y khoa. Nguyên nhân chủ yếu có thể là do vị trí của khối u, việc phát hiện sớm một cách ngẫu nhiên hoặc quản lý phẫu thuật đơn giản trong hầu hết các trường hợp.

Cách chữa đau ruột thừa

Tùy theo từng mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp đối với tình trạng đau ruột thừa, bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Đôi khi, việc sử dụng thuốc kháng sinh có thể là phương pháp duy nhất để điều trị viêm ruột thừa.
• Dẫn lưu áp xe: Phương pháp này thường được áp dụng khi có sự tạo áp xe trong bụng. Quá trình này có thể thực hiện thông qua phẫu thuật hoặc sử dụng kim và ống dẫn. Để ngăn ngừa nhiễm trùng, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc kháng sinh trước và sau khi thực hiện dẫn lưu áp xe.
• Phẫu thuật: Phương pháp này được khuyến nghị khi cần phải điều trị viêm ruột thừa hoặc khối u ruột thừa. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ quyết định liệu pháp phẫu thuật thông thường hoặc phẫu thuật nội soi.

Đau ruột thừa có nguy hiểm không?

Cơn đau từ viêm ruột thừa cấp tính là một vấn đề phổ biến và dễ điều trị nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu không được can thiệp y tế kịp thời, có nguy cơ ruột bị vỡ, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là viêm nhiễm phúc mạc, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị hiệu quả. Một số triệu chứng nghiêm trọng bao gồm:

• Sốt;
• Tụt huyết áp;
• Tim đập nhanh;
• Lượng nước tiểu ít;
• Sốc nhiễm khuẩn nặng.

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến tình trạng đau ruột thừa, một số biến chứng nghiêm trọng và phương pháp điều trị hiệu quả. Hy vọng thông qua những chia sẻ này của Long Châu, bạn đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để chủ động theo dõi, phát hiện bệnh từ sớm.

Xem thêm:

• Những dấu hiệu của đau ruột thừa ở người lớn
• Phác đồ điều trị viêm ruột thừa Bộ Y tế là gì?
• Các giai đoạn của viêm ruột thừa là gì?