Những điều cần biết về tắc mạch mạc treo

Hiểu được nguyên nhân và phương pháp chẩn đoán tắc mạch mạc treo là vô cùng cần thiết để phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. Tắc mạch mạc treo là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, và việc nhận biết sớm các triệu chứng có thể cứu sống bệnh nhân. Hy vọng rằng, qua bài viết này, quý vị sẽ có được cái nhìn toàn diện và hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ đó có thể bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình một cách tốt nhất.

Nguyên nhân và một số yếu tố nguy cơ gây tắc mạch mạc treo

Mạc treo chứa mạch máu, mạch bạch huyết, dây thần kinh và mô mỡ. Đây là một nếp gấp mô giúp gắn ruột vào thành sau của bụng, đảm bảo ruột giữ vị trí ổn định, ngăn ngừa tình trạng ruột bị vướng hay xoắn, đồng thời cung cấp máu cho ruột.

Khi các động mạch mạc treo bị tắc hoặc hẹp, lưu lượng máu đến ruột có thể giảm hoặc mất hoàn toàn. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được phát hiện và xử lý kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử, phù nề, viêm ruột, và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào máu và các cơ quan khác. Điều này có thể gây ra tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm độc nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong.

Một số yếu tố có thể tăng nguy cơ tắc mạch mạc treo, bao gồm:

• Tắc mạch do cục máu đông di chuyển từ nơi khác: Đây là nguyên nhân phổ biến gây bệnh, thường xảy ra ở người mắc bệnh van tim, rung nhĩ, các khối u ở động mạch chủ, và xơ vữa động mạch.
• Nghẽn mạch do viêm động mạch, xơ vữa động mạch, phình tách động mạch: Cũng có thể là kết quả của viêm xơ loạn sản mạch máu hoặc các chấn thương, sử dụng ma túy.
• Thiếu máu động mạch mạch treo không phải do tắc nghẽn: Bao gồm các trường hợp như tụt huyết áp nghiêm trọng và kéo dài gây thiếu máu ruột, suy tim.
• Những trường hợp khác: Như lồng ruột hoặc thoát vị bẹn nghẹt.

Phương pháp chẩn đoán tắc mạch mạc treo

Tình trạng tắc mạch mạc treo thường không có các triệu chứng đặc trưng rõ ràng, điều này khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác trong vùng ổ bụng. Những triệu chứng của tắc mạch mạc treo có thể rất giống với các bệnh lý khác như viêm ruột, viêm phúc mạc, viêm dạ dày, hoặc viêm tụy cấp.

Bệnh thường bắt đầu đột ngột với các triệu chứng như đau bụng cấp tính, nôn mửa, cảm giác đầy bụng, tiêu chảy, xuất hiện máu trong phân, bụng căng, sốt cao liên tục, và các biểu hiện của viêm phúc mạc.

Trong những trường hợp nặng, tình trạng tắc mạch mạc treo có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng của người bệnh. Khi các đoạn ruột bị thiếu máu nuôi dưỡng, chúng có thể hoại tử, dẫn đến nhiễm khuẩn nặng và nhiễm độc máu. Tình trạng nhiễm khuẩn và nhiễm độc này có thể làm suy giảm chức năng của các cơ quan quan trọng như tim và phổi, dẫn đến suy tim và suy phổi. Ngoài ra, gan cũng có thể bị tổn thương nghiêm trọng do sự tích tụ các độc tố trong cơ thể. Tất cả những biến chứng này đều làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được chẩn đoán và cấp cứu kịp thời. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị nhanh chóng tình trạng tắc mạch mạc treo là vô cùng quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe cho người bệnh.

Do đó, chỉ dựa vào các triệu chứng lâm sàng thì việc chẩn đoán bệnh trở nên khó khăn. Bác sĩ cần yêu cầu bệnh nhân tiến hành một số xét nghiệm quan trọng như:

• Chẩn đoán huyết khối động mạch mạc treo dựa trên dấu hiệu lâm sàng, xét nghiệm D-dimer để phát hiện huyết khối, và xét nghiệm nồng độ lactate trong máu.
• Bệnh nhân có thể được chỉ định làm X-quang bụng hoặc siêu âm doppler để đánh giá sơ bộ tình trạng trong ổ bụng.
• Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như cộng hưởng từ mạch máu, cắt lớp đa dãy, hoặc nội soi để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.

Công dụng của phẫu thuật bụng thám sát trong việc chẩn đoán tắc mạch mạc treo

Tắc mạch mạc treo thường không có dấu hiệu lâm sàng và triệu chứng đặc trưng, dẫn đến việc chẩn đoán muộn khi ruột đã bị nhồi máu. Đây thường là tình trạng xảy ra ở người cao tuổi và thường đi kèm với các bệnh nội khoa phức tạp, làm ảnh hưởng đến việc điều trị, đặc biệt là phẫu thuật tái lập lưu thông dòng máu và loại bỏ các phần ruột không thể sống được. Trong quá trình phẫu thuật, hai yếu tố quan trọng cần xác định là phạm vi tổn thương ở ruột và lưu thông của động mạch mạc treo tràng trên.

Phẫu thuật bụng thăm dò vẫn là phương pháp chẩn đoán và đánh giá phạm vi thiếu máu ruột thông thường. Thường thấy ruột có màu tím hoặc đỏ tía - đen và lan rộng. Hiếm khi ruột có diện mạo bình thường hoàn toàn, nhưng trong trường hợp này, quan trọng là xác định sự hiện diện của mạch đập tại gốc mạc treo hoặc các nhánh của nó. Biểu hiện của ruột phụ thuộc vào mức độ và thời gian thiếu máu. Ngược lại, các trường hợp huyết khối tĩnh mạch thường được nhận biết bởi sự phù nề, ứ dịch, đổi màu ở các phần giới hạn của ruột và mạc treo lân cận, nhưng vẫn cảm nhận được mạch đập của động mạch mạc treo tràng trên và các nhánh của nó.

Tắc mạch mạc treo không những là một trong những bệnh lý nguy hiểm mà còn là bệnh khó chẩn đoán và điều trị. Vậy nên, khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị thích hợp.